مەریوان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان - ویکیپیدیا، ئینسایکڵۆپیدیای ئازاد

مەریوان

مەریوان لە شارەکانی ڕۆژھەڵاتی کوردستانە کە ناوەندی شارستانی مەریوانی پارێزگای کوردستانی ئێرانە. مەریوان لە باکوورەوە بۆ سەقز، لە ڕۆژھەڵاتەوە بۆ سنە و لە باشوورەوە بۆ نۆدشە لە پارێزگای کرماشان ڕێگەی ھەیە. مەریوان لە ڕۆژاواوە تەنیا ١٦ کیلۆمەتر لە سنووری باشماخەوە کە لە خاڵە سنوورییە سەرەکییەکانی ھەرێمی کوردستانی عێراقە دوورە و ئەمە بووەتە ھۆی گەشەی ئابووریی دانیشتووانی ئەم شارۆچکە. ھەروەھا نزیک بوون بە گۆلی زرێبار و ناوچەی ھەورامان کە دوو ناوچەی گەشیتارین بوونەتە ھۆی بەناوبانگ بوونی ئەم شارۆچکە. بە پێی ئامارەکانی ساڵی ٢٠١١^[١] مەریوان ١١٠٤٦٤ کەس دانیشتووی ھەبووە. زاراوەی سەرەکیی دانیشتووانی سۆرانییە ھەروەھا ژمارەیەکی زۆریش ھەورامیی تێدایە.

ئەلبۆم

مەریوان، گەڕەکی بەھاران، بەفرێکی قورس لە سەرەتای ٢٠١٥دا
مەریوان، گەڕەکی بەھاران، بەفرێکی قورس لە سەرەتای ٢٠١٥دا
دەشتی سێف، ٥ کیلۆمەتریی ڕۆژاوای مەریوان
تاڤگەی سێف، ٥ کیلۆمەتریی ڕۆژاوای مەریوان

وێنەی پانۆڕامایی مەریوان کە لە باکووری مەریوانەوە گیراوە. لە ڕاستی وێنەکەوە زرێبار و دەشتی مەریوان دیارە.

سەرچاوەکان

گۆڤاری مەھاباد، ساڵی چاردە، ژمارە ١٦٣، ساڵی ١٣٩٣، گەشتێ بۆ مەریوان (بەشی یەکەم)، مەلا مستەفا ڕەشیدی زاواکێو

^ ^ئ ^ا "وەشانی ئەرشیڤکراو". Archived from the original on 28ی Juneی 2014. Retrieved 23ی Juneی 2014. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= و |archivedate= (help)

کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە Category:Marivan تێدایە.

کوردستان

باکوور

ئادیەمان	ئالدووش (ئالدووش) بێسنی (بێسنی) تووت (تووت) چێلکان (چێلکان) سنجق (سنجق) سەرگۆل (سەرگۆل) سەمسوور (سەمسوور) سەمیساد (سەمیساد) کۆلیک (کۆلیک)
ئاگری	ئاڤکەڤر (ئاڤکەڤر) بازید (بازید) پانۆس (پانۆس) خاموور (خاموور) دووتاخ (دووتاخ) زێدکان (زێدکان) قەرەکۆسە (قەرەکۆسە) گیادین (گیادین)
ئەرزگان	ئەرزگان (ئەرزگان) ئەگین (ئەگین) ئیلیچ (ئیلیچ) تێرجان (تێرجان) جمنی (جمنی) ڕەفاعیە (ڕەفاعیە) قەرەقولاک (قەرەقولاک) کەماخ (کەماخ) مۆسە (مۆسە)
ئەرزیڕۆم	ئاش قەڵا (ئاش قەڵا) ئاڤنیک (ئاڤنیک) ئۆخلێ (ئۆخلێ) ئەرزیڕۆم (ئەرزیڕۆم) پاسینی ژێرین (پاسینی ژێرین) تاتۆس (تاتۆس) چێرمک (چێرمک) حەسەن قەڵا (حەسەن قەڵا) خنووس (خنووس) گۆگسی (قەرەیازی)
ئیدر	باشان (باشان) تێشبەروون (تێشبەروون) ڕەشقەلاس (ڕەشقەلاس) قولپ (قولپ)
باتمان	ئێلح (ئێلح) حەسکیف (حەسکیف) حەزۆ (حەزۆ) کەرجەوس (کەرجەوس) قابلجەواز (قابلجەواز) قوبین (قوبین)
بدلیس	ئەلجەواز (ئەلجەواز) بدلیس (بدلیس) تووختەوان (تووختەوان) چوخووڕ (چوخووڕ) خەلات (خەلات) خیزان (خیزان) مۆتکی (مۆتکی)
بینگۆل	بۆنگلان چۆنەک چەولیگ چێرمە داری ھێنی کانی ڕەش گێغی ھۆسنەک
حەکاری	جۆلەمێرگ چەلێ شەمزینان گەڤەر
خارپێت	ئەگینی ژێرین باسقیل پالۆ خارپێت دەپ قەرەباخان کەبان گۆلی ھەزار مادەن
دیاربەکر	ئەرخەنی (ئەرخەنی) ئەگل (ئەگل) بسمل (بسمل) پاسوور (پاسوور) پیران (پیران) چنار (چنار) چنگوش (چنگوش) چێرمووگ (چێرمووگ) حازرۆ (حازرۆ) دیاربەکر (ئامەد) فارقین (فارقین) کاراز (کاراز) لیجێ (لیجێ) ھێنێ (ھێنێ)
دێرسم	پلوور پلەموریە پێرتاگە چەمیشگەزەک خۆزات قسلە مازگێرد مامەکی
ڕحا	بێرەجووگ پیرسووس جورنی ڕەش حەڕان خەلفەتی ڕحا سەری کانی سوێرەک کانیی غەزاڵان وێرانشار ھەوەنج
سێرت	تللۆ خسخێر دھ سێرت شێروان مسرج ھاوێل
شرنەخ	ئەلکێ باسان جزیر سلۆپیان شرنەخ قیلابان ھەزەخ
عوسمانیە	باخچە تۆپراب قەڵا عوسمانیە ھاروونیە
عەنتاب	ئیسلاحیە بێلکیس تلبشار دیلۆک جینگیڤە شاھیدبەی شاھیدکامیل عارابان کورودەرە گرگامێش
قەرس	دیخۆر جلاوز ساریقامیش سەلیم کاخزمان قەرس
کلیس	سپەناق عەلیی مەنتار کلیس گرێ موراد
مووش	دێرخاس کۆپ ملازگرد مووش گمگم

باشوور

دھۆک	ئاکرێ (ئاکرێ) ئامێدی (ئامێدی) بەردەڕەش (بەردەڕەش) دھۆک (دھۆک) زاخۆ (زاخۆ) سێمێل (سێمێل) شێخان (شێخان)
سلێمانی	پشدەر (قەڵادزێ) پێنجوێن (پێنجوێن) دووکان (دووکان) دەربەندیخان (دەربەندیخان) ڕانیە (ڕانیە) سلێمانی (سلێمانی) سەیدسادق (سەید سادق) شارباژێڕ (چوارتا) شارەزوور (ھەڵەبجەی تازە) قەرەداغ (قەرەداغ) ماوەت (ماوەت)
کەرکووک	داقووق (داقووق) دووبز (دووبز) حەویجە (حەویجە) کەرکووک (کەرکووک)
گەرمیان	بەدرە (بەدرە) چەمچەماڵ (چەمچەماڵ) خانەقین (خانەقین) دووزخورماتوو (دووزخورماتوو) کەلار (کەلار) کفری (کفری) مەندەلی (مەندەلی)
نەینەوا	تلکێف (تلکێف) تەلەعفەر (تەلەعفەر) حەمدانیە (قەرەقووش) شنگال (شنگال) مووسڵ (مووسڵ)
ھەولێر	چۆمان (چۆمان) خەبات (خەبات) دەشتی ھەولێر (بنەسڵاوە) ڕەواندز (ڕەواندز) سۆران (سۆران) شەقڵاوە (شەقڵاوە) کۆیە (کۆیە) مەخموور (مەخموور) مێرگەسۆر (مێرگەسۆر) ھەولێر (ھەولێر)
ھەڵەبجە	ھەڵەبجە
ھەروەھا	شارەبان (شارەبان)

ڕۆژھەڵات

ئازەربایجانی ڕۆژاوا	بۆکان (بۆکان) پۆلدەشت (پۆلدەشت) پیرانشار (پیرانشار) تیکاب (تیکاب) چاڵدێران (سیاھچەشمە) چایپارە (قەرەزیائەددین) خۆی (خۆی) ساینقەڵا (ساینقەڵا) سەردەشت (سەردەشت) سەڵماس (سەڵماس) شنۆ (شنۆ) شەوت (شەوت) ماکۆ (ماکۆ) مەھاباد (مەھاباد) میاندواو (میاندواو) نەغەدە (نەغەدە) ورمێ (ورمێ)
ئیلام	ئاودانان (ئاودانان) ئەیوان (ئەیوان) ئیلام (ئیلام) دێلوڕان (دێلوڕان) چەرداوڕ (سەراوڵە) دەڕەشار (دەڕەشار) مەڵگشای (ئەرکەواز) مێران (مێھران)
کرماشان	ئارووناوا (ئارووناوا) پاوە (پاوە) جوانڕۆ (جوانڕۆ) داڵاھۆ (کرن، گاوارە) ڕوانسەر (ڕوانسەر) سونقوڕ (سونقوڕ) سەرپێڵی زەھاو (سەرپێڵی زەھاو) سەلاسی باوەجانی (تازاوای سەلاس) سەحنە (سەحنە) قەسری شیرین (قەسری شیرین) کرماشان (کرماشان) کەنگەوەر (کەنگەوەر) گیەڵان (گیەڵان) ھەرسین (ھەرسین)
کوردستان	بانە (بانە) بیجاڕ (بیجاڕ) دیواندەرە (دیواندەرە) دێولان (دێولان) سنە (سنە) سەقز (سەقز) سەوڵاوا (سەوڵاوا) قوروە (قوروە) کامیاران (کامیاران) مەریوان (مەریوان)
لوڕستان	دڵفان (نووراوا) سلسلە (ئەلیشتەر) کوودەشت (کوودەشت) ورووگڕ (ورووگڕ) خوڕەماوە (خوڕەماوە)
ھەمەدان	تووسرکان (تووسرکان) ئەسەداوا (ئەسەداوا) مەلایێر (مەلایێر) نیاوەن (نیاوەن)
پەیوەندیدار	ھەرێمی لوڕستان

ڕۆژاوا

جزیرە	قامشلۆ عاموودێ قامشلۆ دێرک دێرک حەسیچە حەسیچە سەری کانی سەری کانی
کۆبانی	گرێسپی گرێسپی کۆبانی کۆبانی
عەفرین	عەزاز عەزاز عەفرین عەفرین باب باب

پۆل:شارەکانی کوردستان

ب و د گوندەکانی شارستانی مەریوان
کوردستان > ڕۆژھەڵات > پارێزگای کوردستان > شارستانی مەریوان
خاو و میراوا	ئاسنەوە باشماخ بایەوە بناوچڵە بەردەڕەشە بێلوو پیرسەفا جەژنیاوا خانمەشێخان خانمەکۆن خاو دەرەوەران ساوجی سەردۆش ساوا، مەریوان سێف خواروو سێف سەروو شەڕکە قوڵقوڵە کارێز کانیسپیکە کانیمیران کیکن گاگل مڕانە مەحمەوە میراوا مێرگەدرێژ نەچێ ھانەشێخان ھەنجیران یەنگیجە
سەرشیو	ئاگجە ئاڵیھەمەئان ئیسەوڵێ باخان باوا بەردەڕەشە بەڵکەڕ بیەڕەشان پلۆرە پلیاندەر تازاوای سۆفیبلە تەیناڵ تووەسووران تۆراختەپە جانەوەرە جەلیلە چاڵی سوور چاولکان وەزیر حەسەنقەرە دەرەپەمان دەرەھەر دووپلوورە دوێسە دێبونیاو زوێران سەعدوسڵێمانە سۆفیبلە سێوڕ شاسوار شانشین شێخ عەتار شێخشەربەتی قادراوا قامیشلە قەمچیان قەتەون کاکۆزەکەریا کانیتەمەرخان کۆڵیت گلە گمارەلەنگ گەوێڵە گوڵچیەر گۆڕیچە گۆگجە گێڵیکەران ماسیەر مەیدۆڵ وشکەڵان ول وێڵە
ناوەندی	ئەحمەواوا ئەسراوا ئەسکۆڵ بالک بلچەسوور بەردیسپی بەرقەڵا بەیێڵە بێەرە پیرخەیران پێلە تازاوا تووتووندەر جووجەسازی چاوک چوین چۆڕ خەیراوا درگاشێخان دەرزیان دەرەتفێ دەری ڕەشەدێ ڕیخەڵان سەرکەل سەرنژمار سەڵەسی خواروو سەڵەسی سوورکەوڵ سیاناو شارانی شاھیەر شێخەکوێرە کاڵ خواروو کاڵ سەروو کانیسانان کانیکووزەڵە کەڵکەجان کەڵەوێنجە کۆرەئەرە کۆڵان گڵیە گولان گوێزەکوێرە لاوێسان لەنجاوا مامۆڵە مڕگ مووسک مۆڵێنان نژمار نشکاش نەنە نێ نێزڵ ھەسەناوڵە ھەڵیزاوا ھەنگەژاڵە ولەژێر وەرۆ وەسنە وەنێنەی خواروو وەنێنەی ژووروو وەیسە
ناوەند: شاری مەریوان، شارۆچکەکان: کانیدینار

ب و د پارێزگای کوردستان (سنە)
شارستانەکان و شارەکان	شارستانی بانە (بانە · ئارمردە · بۆیەن خواروو · کانی سوور) شارستانی بیجاڕ (بیجاڕ · باوەڕەشانی · یاسووکەند · تۆپاغاج · پیرتاج) شارستانی دیواندەرە (دیواندەرە · زەڕینە) شارستانی دێولان (دێولان · بۆلواناوا) شارستانی سنە (سنە · شوێشە) شارستانی سەقز (سەقز · ساحێو · سونەتە) شارستانی سەوڵاوا (سەوڵاوا · ھەورامان تەخت) شارستانی قوروە (قوروە · دڵوەران · دزە · سرێشاوا · مالوجە) شارستانی کامیاران (کامیاران · مووژژ) شارستانی مەریوان (مەریوان · کانیدینار)
پێرستی گوندەکان	گوندەکانی بانە گوندەکانی بیجاڕ گوندەکانی دیواندەرە گوندەکانی دێولان گوندەکانی سنە گوندەکانی سەقز گوندەکانی سەوڵاوا گوندەکانی قوروە گوندەکانی کامیاران گوندەکانی مەریوان
وتاری پەیوەندیدار	ناوەند: سنە زمان: کوردی (ناوەندی، باشووری، ھەورامی) و ئازەری ئایین: سوننەی شافعی و شیعە مێژوو: میرنشینی ئەردەڵان
بابەتی گەشتیاری	زرێبار ھەورامان ئەشکەوتی کەرەفتوو قەڵای زێویە ئاویەر باڵەخانەی خەسرەوئاوا زەماوەندی پیرشالیار مزگەوتی دوومنارە مزگەوتی شێخ مەزهەر چیای چلچەمە حەمام حاج ساڵە بازاڕی سەقز بازاڕی سنە بەنداوی لەگزی ساکز قورئانی نگڵ باڵەخانەی سالار سەعید (مووزەخانەی سنە)