قەزای حەویجە
قەزای حەویجە | |
---|---|
بە عەرەبی: قضاء الحویجة بە ئینگلیزی: Hawija District | |
نەخشەی قەزاکانی پارێزگای کەرکووک | |
![]() قەزای حەویجە | |
وڵات | ![]() ![]() |
ھەرێم | ھەرێمی کوردستان (ناوچە جێناکۆکەکان) |
مەڵبەند | داقووق |
ژمارەی ناحیەکان | ٥ |
بوون بە قەزا | ١٩٦١ |
بەرزایی | ٣٥٠ مەتر (١٬١٥٠ پێ) |
ژمارەی دانیشتووان (٢٠٠٧) | |
• سەرجەم | ١٢٠٬٦٧٩ |
سەرناوی دانیشتوو | حەویجەیی |
زمان و ئایین | |
• زمان | کوردی (سۆرانی)، عەرەبی و تورکمانی |
• ئایین | ئیسلام(سوننە و شیعە)، یارسان(کاکەیی) |
• ب پ م(٢٠١٧) | ٠٫٧٠٦[١] بەرز · ٢ەم بۆ ١٧ |
ناوچەی کاتی | UTC+٣:٣٠ (ناوچەی کاتی) |
• ھاوین (DST) | UTC+٤:٣٠ (ھاوین) |
تەلەفۆن | ٩٦٤+ |
وێبگە | https://www.kirkuk.gov.iq/ |
قەزای حەویجە قەزایەکی سەر بە پارێزگای کەرکووکە لە باشووری کوردستان لە عێراق، ناوەندی قەزاکە شارۆچکەی حەویجەیە، ژمارەی دانیشتووانەکەی زۆرینەی عەرەب و کەمینەی کورد و تورکمانە.[٢][٣]
ئەم دەسەڵاتە دادوەرییە بە فەرمانی کۆماری ٣٨٧ لە ساڵی ١٩٦١ لە ناوچەکانی نزیک لە پارێزگای سەلاحەددین و پارێزگای نەینەوا و پارێزگای کەرکووک دروستکراوە.[٤] عەرەبەکان لە عەرەبی سوننەن لە ئێڵی (جەبور و عوبەید و شەممار و دولەیم و حەدیدون). زۆرترین ڕێژەی دانیشتوانی قەزاکە بەھۆی تەختی و بەپیتی زەویەکان لەسەر کشتووکاڵ دەژین، زێی بچووک لە تەنیشت قەزاکەدا تێدەپەڕێت. قەزای حەویجە بەھۆی زۆری کشتوکاڵی تیایدا بە ناوچەیەکی گوندنشین دادەنرێت، کە چەندین بەرھەمی کشتوکاڵی تێدا بەرھەمدەھێنرێت، وەک پەتاتە و گەنمەشامی و گەنم و جۆ. قەزای حەویجە دووەم گەورەترین ھەناردەی سەوزەیە لەسەر ئاستی عێراق.
داواکارییەک لەلایەن ئەندامانی ئەنجومەنی پارێزگای کەرکووکەوە ئاراستەی حکومەتی ناوەندی کرا بۆ گواستنەوەی قەزای حەویجە بۆ پارێزگایەکی سەربەخۆ. بەھۆی زۆری ژمارەی دانیشتووان و بڕوانامەی ئەم ناوچەیە بۆ ئەوەی ببێتە پارێزگا.
جوگرافیا[دەستکاری]
قەزای حەویجە ھاوسنورە لەگەڵ ئەم قەزایانە: لە باکوورەوە لەگەڵ قەزای دووبز و قەزای مەخموور، لە باشوورەوە قەزای بێجی، لە ڕۆژھەڵاتەوە قەزای کەرکووک و قەزای داقووق، لەڕۆژاواوە قەزای شەرگات.
ناحیەکان[دەستکاری]
قەزای حەویجە لە پێنج ناحیە پێکھاتووە:(ناحیەی ناوەندی حەویجە، ناحیەی زاب، ناحیەی ڕیاز، ناحیەی عەباسی و ناحیەی ڕەشاد).
کەش و ھەوا[دەستکاری]
کەشوھەوای گەرمی ناوچە نیمچە وشکەکان لە ناوچەکەدا زاڵە.[٥] تێکڕای پلەی گەرمی ٢٢ پلەی سەدییە. گەرمترین مانگ مانگی تەمموزە کە پلەی گەرمی ٣٥ پلەی سەدییە، ساردترین مانگ مانگی یەکە کە پلەی گەرمی ٨ پلەی سەدییە.[٦] تێکڕای باران بارین لە ساڵێکدا ٣١٠ ملیمەتر دەبێت. تەڕترین مانگ مانگی نۆڤەمبەرە کە ٦٩ ملیمەتر باران باریوە، وشکترین مانگی حوزەیرانە کە ١ ملیمەتر باران دەبارێت.
سەرچاوەکان[دەستکاری]
- ^ "Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org (بە ئینگلیزی). Retrieved 2018-09-13.
- ^ https://web.archive.org/web/20191227090621/https://www.geonames.org/94786/kirkuk-district.html
- ^ https://www.academia.edu/40261120
- ^ https://archive.today/20160802144230/http://mmpw.gov.iq/uploads/image/Service%20Indicator/Sew/h/Kark.jpg
- ^ https://hess.copernicus.org/articles/11/1633/2007/hess-11-1633-2007.html
- ^ https://web.archive.org/web/20200511075542/https://neo.sci.gsfc.nasa.gov/dataset_index.php
- Pages using infobox settlement with bad settlement type
- Pages using photo montage with one or fewer images
- Pages using infobox settlement with no coordinates
- Pages using infobox settlement with unknown parameters
- گوندەکانی باشووری کوردستان
- پارێزگای کەرکووک
- قەزاکانی عێراق
- دابەشکارییە کارگێڕییەکانی ئاستی دووەم بەپێی وڵات