دەستپێک

ئەو ئینسایکڵۆپیدیا ئازادەی کە ھەموو کەسێک دەتوانێت دەستکاریی بکات. ھەنووکە ٢٢٬٤٩٤ وتار بە کوردیی ناوەندی «سۆرانی» ھەن. پێڕستی وتارەکان · ڕێکخستنەکان ھونەر زانست مێژوو ژیاننامە چاند جوگرافیا ماتماتیک کتێب فڕین مۆسیقا وەرزش کۆمەڵگا ھەموو دەروازەکان لەبارەی ویکیپیدیا · سیاسەت و ڕێساکان · فێرکاریی خێرا · فێرکاری بە وێنە · پرسیارە دووپاتکراوەکان · ڕێنماییی خێرا سێشەممە، ١٣ی تشرینی دووەمی ٢٠١٨ (ز)؛ بەرامبەر بە ٢٢ی خەزەڵوەری ٢٧١٨ (ک)

وتاری ھەڵبژێردراو فرێدریک فرانسوا شۆپان (بە فەڕەنسی: Frédéric François Chopin؛ [ʃɔpɛ̃] ( گوێگرتن)؛ ئینگلیزی: /ˈʃoʊpæ̃/؛ پۆڵەندی: [ˈʂɔpɛn]؛ ١ی ئازاری ١٨١٠–١٧ی تشرینی یەکەمی ١٨٤٩) ئاوازدانەرێک و پیانۆژەنێکی داھێنەریی پۆڵەندیی سەردەمی ڕۆمانتیک بوو کە بە شێوەیەکی سەرەکی مۆسیقای بۆ ئامێری پیانۆ دەنووسیەوە. بەھۆی مۆسیقاکەیەوە، شۆپان لە سەرانسەری جیھاندا ناوبانگی دەرکردووە و بە نوێنەری مۆسیقاژەنانی کاتی خۆی ناودەبرێت. شۆپان بە بلیمەتێکی مۆسیقی، کە تەکنیکەکەی بۆ نەوەکەی خۆی بێبەراورد بووە، ناوی دەرکردووە. شۆپان لە باوکی، نێکۆلاس شۆپان، و دایکی، یۆستینا شۆپان، لە گوندی ژێلازۆڤا ڤۆلا لەدایک بووە و لە شاری وارساو گەورە بووە، کە دواتر لە ساڵی ١٨١٥ بووە بەشێک لە کۆنگرەی پۆڵەندا. ئەو مناڵێکی بلیمەت بووە و پەروەردە مۆسیقییەکەی و زۆرینەی کارە سەرەتایییەکانی لە وارساو تەواو کردووە پێش بەجێھێشتنی پۆڵەندا لە تەمەنی ٢٠ ساڵیدا. لە تەمەنی ٢١ ساڵیدا، لە شاری پاریس لە وڵاتی فەڕەنسا نیشتەجێ بوو. لە ماوەی کۆتا ١٨ ساڵی ژیانیدا، تەنیا ٣٠ نمایشی ڕاستەوخۆی پێشکەش کرد، چوونکە حەزی بە کەشە ڕۆمانتیکەکانی ساڵۆنەکان دەکرد بەراورد بە کەشی شانۆ. شۆپان بە فرۆشتنی کارە مۆسیقییەکانی و پێدانی وانەی پیانۆ داھاتی دەست دەکەوت، کە خواستێکی زۆر لەسەر ھەردووکیان ھەبوو. شۆپان پەیوەندییەکی ھاوڕێیەتی لەگەڵ فرانز لیست دروستکردبوو و زۆرێک لە مۆسیقاژەنانی تری نەوەی خۆی، وەک رۆبێرت شومان، ئەویان خۆشدەویست. لە ساڵی ١٨٣٥دا، شۆپان شارۆمەندێتیی فەڕەنسی بەدەستھێنا. دوای ھەوڵدانێکی مارەیی شکستخواردوو لەگەڵ ماریا ڤۆدزینسکا لە ١٨٣٦–١٨٣٧، ئەو پەیوەندییەکی خۆشەویستیی ناجێگیری لەگەڵ ئەمانتین دوپا دروستکرد. دوای سەردانێکی کورت و ناخۆش بۆ دوورگەی مایۆرکا لە ئیسپانیا لەگەڵ دوپا لە ساڵی ١٨٣٨–٣٩، شۆپان دەستی کرد بە بەرھەمھێنانی ھەندێک لە باشترین ئاوازەکانی، ئەم دەمە بە بەرھەمدارترین ماوەی شۆپان دەناسێندرێت. لە نزیک کۆتایی تەمەنییەوە، شۆپان داھاتی لەلایەن یەکێک لە گوێگرە سەرسامەکانی بەناوی جەین ستێرلینگ بەدەست دەھێنا؛ ھەمان ئەو کەسەی کە لە ساڵی ١٨٤٨ گەشتێکی بۆ شۆپان ڕێکخست بۆ سکۆتلەندا. بۆ زۆرینەی ژیانی، تەندروستیی شۆپان ناباش بوو، ھەتاکوو دواتر لە ساڵی ١٨٤٩دا لە تەمەنی ٣٩ ساڵیدا کۆچی دوایی کرد. ھۆکاری مەرگەکەی گەڕێندراوەتەوە بۆ دەردەباریکە، ھەمان نەخۆشی کە بووە ھۆی مەرگی باوکی. (خوێندنەوەی زیاتر...) وتاری ھەڵبژێردراو چییە؟ • ئەرشیڤ • وتاری پێشوو لە ھەواڵەکاندا ١٢ی تشرینی دووەم – نووسەر و سەرنووسەری کۆمیکە ئەمریکییەکان، ستان لی (لە وێنەکەدا) لە تەمەنی ۹٥ ساڵیدا کۆچی دوایی کرد. ٣١ی تشرینی یەکەم – ھیندستان بە شانازیی یەکەم جێگری سەرۆک وەزیر، ڤالاببای پاتێل، پەردەی لەسەر پەیکەری یەکڕیزی (لە وێنەکەدا)، درێژترین پەیکەر لە جیھاندا کە ١٨٢ مەتر (٥٩٧ پێ) بوو لابرد. دوایین مردنەکان: ڕامین حسێن پەناھی کۆفی عەنان عادل موراد پەڕەی سەرەکی • ئەرشیڤ... ئەمڕۆ لە مێژوودا... ٢٠٠٥ – ئەندرۆ سیمپسۆن، پیاوێکی تەمەن ٢٥ ساڵی بەریتانی، وەک یەکەم کەسی چاکبووەوە لە نەخۆشی ئەیدز دیاری کرا. ٢٠٠٩ – ئاو لەسەر ڕووی مانگ دۆزرایەوە، لەدوای نیشتنەوەی ناسا. زیاتر لەم ڕۆژەدا » سێشەممە، ١٣ی تشرینی دووەمی ٢٠١٨ (ز)؛ بەرامبەر بە ٢٢ی خەزەڵوەری ٢٧١٨ (ک) →دوێنێ ئەرشیڤ سبەینێ←

ناساندنی ویکیپیدیا ویکیپیدیا ئینسایکڵۆپیدیایەکی ئازادی ئینتەرنێتییە کە بە دەستی بەشداربووانی خۆبەخشەوە لە سەرانسەری جیھاندا پێکدێت. سەیرکردن، لەبەرگرتنەوە و بەکارھێنانەوەی ناوەرۆکی ویکیپیدیا ئازادە. ویکیپیدیا دەستەی نووسەران یان چاودێرانی تایبەتی نییە و ھەموو کەس لە سەر ئینتەرنێت دەتوانێت دەستکاری و چاودێریی وتارەکانی بکات. ئەم ویکیپیدیایە کە بە شێوەزاری ناوەندی (سۆرانی) لە زمانی کوردی (Central Kurdish Branch) دەنووسرێت لە ٢٠٠٩ەوە لە ویکیپیدیای کورمانجی بە ھۆی چەند کێشەی تەکنیکی و زمانەوانییەوە جیا بووەتەوە و ئێستا ٢٢٬٤٩٤ وتار و ١٠٦ بەشداربووی چالاکی ھەیە. ویکیپیدیای کورمانجی • ویکیپیدیای زازاکی بەشداری لە ویکیپیدیا ویکیپیدیای کوردی شوێنێکە بۆ پەرەپێدان و ناساندنی زمان و چاندی کوردی و کۆکردنەوە زانیارییەکانمان لە یەک جێگەدایە. بەشداریی ھەموو کەسێک ڕاستەوخۆ دەخرێتە ویکیپیدیای کوردی و پێویستی بە پەسەندکردنی کەس نییە. بۆ بەشداریکردن لە ویکیپیدیای کوردی پاش ئاشنابوون لەگەڵ ویکیپیدیا سەرەتا دەبێ بتوانی کوردی بە باشی بنووسی و بە باشی تایپی بکەیت. خولی فێرکاری ببینە و لە پەڕەی خۆڵەپەتانێ ئەوەی فێر دەبی تاقی بکەوە. ویکیپیدیا ژمارەیەکی زۆری وتاری ھەیە بەڵام بۆ ھەر بابەتێک دەبێ تەنیا یەک وتار ببێت. بە دەستکاریکردن و چاککردنەوەی ھەڵەکانی وتارەکان ببە بەکارھێنەرێکی چالاک و پاشان بە سێحربازی وتارەکان خۆت لە سەرەتاوە وتار بنووسە. پرسیارەکانت لە پرسگا بنووسە تا بەکارھێنەرانی شارەزا وەڵامت بدەنەوە. پەڕەکانی ڕێنوێنی • فێرکاری بە وێنە • پرسیارە دووپاتکراوەکان کۆمەڵگای ویکیپیدیا تا ئێستا ٣٣٬٤١١ ھەژمار لە ویکیپیدیای کوردی دروستکراوە کە ١٠٦ بەکارھێنەریان لە سی ڕۆژی ڕابردوودا بەشدارییان ھەبووە. ھەموو بەکارھێنەرێک لێرە بە خۆبەخشانە بەشداری دەکات و تەنیا لە سیاسەتەکان پەیڕەوی دەکرێ نەک لە ھیچ تاکە کەسێک. بۆ باشترکردنی وتارەکان بەکارھێنەران ھەردەم قسەوباس و خاڵەکانی خۆیان لە پەڕەکانی وتووێژی تایبەتدا دەردەبڕن. ویکیپیدیای کوردی پێشوازی لە بیروڕاکان و وتووێژەکانی ھەموو بەکارھێنەرێک دەکات سەبارەت بە ھەموو بەشەکانی. دەروازەی بەکارھێنەران • دیوەخان پۆلێنکردنی بابەتەکان  زانستە سەرەکییەکان  گەردوونناسی • ژینناسی • زەویناسی • ئەندازە • ئامار • فیزیک • ماتماتیک • کیمیا • زانستە سروشتییەکان • زانستەکانی زەوی  زانستە لاوەکییەکان  ڕاگەیێنی • ئابوورزانی • پزیشکی • کۆمپیوتەرەکان • یاسا • زانستی تەندروستی • تەکنۆلۆژیا • وەرزێری • بەڕێوەبەری • ئەندازیاری  زانستە مرۆییەکان  وێژە • شوێنەوارناسی • مێژوو • کۆمەڵناسی• ئایین • دەروونناسی • زمانەوانی • زانستە سیاسییەکان • فەلسەفە  ھونەرەکان و چاندەکان  نژیاروانی • ھونەرەکان • خولیاکان • سەما • داڕشتن • وێنەگری • وێژە • کات بەسەربردن • مۆسیقا • وێنەکێشی • پەیکەرتاشی • شانۆ • سینەما ئایا دەتەوێت وتارێک بنووسیت؟ ھەنووکە لە ویکیپیدیای کوردیی ناوەندی ٢٢٬٤٩٤ وتار ھەن، ئەمەش ئەوە دەگەیەنێت کە ئەو وتارەی کە تۆ دەتەوێت لە ویکیپیدیا بی نووسیت ئەگەری ھەبوونی ھەیە. پەڕەی گەڕان بەکاربھێنە بۆ ئەوەی بزانیت کە ئەو وتارەی دەتەوێت بی نووسیت ھەیە لە ویکیپیدیا یان نا، لەوانەیە لەژێر ناوێکی تر ھەبێت. ئەگەر وتارەکە ھەبوو ئەوا پێویست ناکات پەڕەیەکی نوێ دروست بکەیتەوە لەبارەی ھەمان بابەتەوە، چوونکە دەسڕدرێتەوە. بەڵام تۆ ئازادیت لە چاکسازیکردن لەو وتارە ھەرچۆنێک بێت. ئەگەریش نەبوو، ناوی وتاری خوازراو لەم سندووقەی خوارەوە بنووسە و دروستی بکە. بیرت نەچێت کە بە ئاگایییەوە دوای ڕێنمایییەکان بکەویت و سیاسەتەکان لەسەر نووسینی وتار و شێوازەکانی بخوێنیتەوە. وتاری بێبایەخ دەسڕدرێتەوە. سێحربازی وتارەکان

وێنەی ھەڵبژێردراو چادرگەی شاھانە لە ئەشکەوتی پرایا ناکۆن لە پارکی نیشتیمانیی کاو سام ڕۆی یۆت، ھەرێمی پرچواپ کیری کان، تایلەند.

بەشەکانی تری ویکیپیدیا مێزی زانیاری: بۆ پرسیار لە بەکارھێنەرانی دیکە سەبارەت بە بابەتە جۆراوجۆرەکانی زانست و زانیاری پرسگا: بۆ پرسیار سەبارەت بە بەکارھێنانی ویکیپیدیا دەروازەی بەکارھێنەران: بۆ ڕاگەیاندنی پرۆژەکان، چاوانەکان و ڕاپرسییەکانی ویکیپیدیا دیوەخان: بۆ وتووێژ لەسەر کێشە تەکنیکییەکان، سیاسەتەکان و چالاکییەکانی ویکیپیدیا ھەواڵەکانی ماڵپەڕ: بۆ تۆمارکردنی مێژووی گۆڕانکارییە سەرەکییەکان و ناونیشانی بڵاوکراوە دەرەکییەکان سەبارت بە ویکیپیدیا داخوازی بەرامبەری کوردی: بۆ داواکردنی واتای وشەکانی زمانەکانی تر بە کوردی پرۆژە خوشکەکانی ویکیپیدیا خانەخوێی ویکیپیدیا دامەزراوەی ویکیمیدیایە کە چەند پرۆژەی تریش بەڕێوە دەبات: کۆمنز ئەمباری ویکیمیدیا ویکیدراوە بنکەی زانیارییەکان ویکیوتە کۆگای وتەکان ویکیفەرھەنگ فەرھەنگی ئازاد ‌ میدیاویکی پەرەپێدانی نەرمامێر مێتاویکی ڕێکخستنی پرۆژەکان ویکیسەرچاوە بەڵگەنامەکان ویکیپەرتووک پەرتووکی خۆڕایی ڕێنوێنی گەشت ڕێنوێنی گەشت ویکیھەواڵ ھەواڵەکان ویکیزانکۆ کەرەستەکانی فێرکاری ویکیجۆر ژینناسی

• پێڕستی ویکیپیدیاکان
• ئامارەکانی ویکیپیدیای کوردی