کوردیی ناوەندی
| کوردیی ناوەندی | |
|---|---|
| سۆرانی، کوردی | |
| قسەی پێدەکرێ لە |
 ئێران عێراق |
| ناوچە | ڕۆژھەڵاتی ناوین |
| ژمارەی ئاخێوەران | ٦٫٧٥٠٫٠٠٠ کەس (ڕێکەوت نەدراوە)[١] |
| بنەماڵەی زمان | |
| کۆدەکانی زمان | |
| ISO 639-3 | ckb |
| Linguasphere | 58-AAA-cae |
 | |
کوردیی ناوەندی یان سۆرانی یەکێک لە زارەکانی سەرەکی زمانی کوردییە[٢] کە لە ڕۆژھەڵات و باشووری کوردستان قسەی پێ دەکرێ. لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان باشوری پارێزگای ورمێ (ناوچەی هەوشار و موکریان)و بەشی هەرە زۆری پارێزگای کوردستان و ناوچەکانی جوانرۆ و ڕوانسەر و دەشتی زەهاو لە پارێزگای کرماشان بەم زارە قسە دەکەن. زمانی فەرمی حکومەتی شێخ مەحمود لە سلێمانی و کۆماری کوردستان لە مهاباد بووە و ئێستا زمانی فەرمی حکومەتی هەرێمی کوردستانی باشورە. ئەم زارە لە ئێستادا دەوڵەمەنترین زاری زمانی کوردییە. زۆر جار بە ھەڵە بەم زارە دەڵێن سۆرانی بەڵام سۆرانی خۆی شێوەزارێکی کوردیی ناوەندییە.[٣] سلێمانی، ھەولێر، کەرکووک، بۆکان، مەھاباد، سنە و سەقز لە ئەو شارە گەورانەن کە خەڵکەکەی بە ئەم زارە دەدوێن.
ئاخێوەران[دەستکاری]
ناوەندە شارییە گەورەکانی ئاخێوەری ئەم زارە لە ڕۆژھەڵاتی کوردستاندا ئەمانەن:
| ژمارە | شار | ژمارەی دانیشتووان (٢٠٠٦) | زمان و زارە کەمینەکان |
|---|---|---|---|
| ١ | سنە | ٣١٢٠٠٠ | |
| ٢ | بۆکان | ١٧٠٠٠٠ | |
| ٣ | مەھاباد | ١٣٤٠٠٠ | |
| ٤ | سەقز | ١٣٢٠٠٠ | |
| ٥ | بیجاڕ | ٩٨٠٠٠ | |
| ٦ | پیرانشار | ٩٢٠٠٠ | |
| ٧ | قوروە | ٧٠٠٠٠ | |
| ٨ | نەغەدە | ٧٠٠٠٠ | زمانی ئازەری |
| ٩ | بانە | ٦٥٠٠٠ | |
| ١٠ | مەریوان | ٥٨٠٠٠ | |
| ١١ | کامیاران | ٤٦٠٠٠ | |
| ١٢ | جوانڕۆ | ٤٣٠٠٠ | |
| ١٣ | تیکاب | ٤٣٠٠٠ | |
| ١٤ | سەردەشت | ٣٧٠٠٠ | |
| ١٥ | ساینقەڵا | ٣٥٠٠٠ | |
| ١٦ | شنۆ | ٣٠٠٠٠ | |
| 17 | ڕوانسەر | 25000 | |
| 18 | دیواندەرە | ٢٢٠٠٠ |
ئەلفوبێ[دەستکاری]
وتارە سەرەکییەکان: ئەلفوبێکانی کوردی و ئەلفوبێی عەرەبیی زمانی کوردی
بۆ نووسینی کوردیی ناوەندی زیاتر لە ئەلفوبێی عەرەبی کەڵک وەردەگیرێ و لە پەنا ئەلفوبێی عەرەبیش لە ئەلفوبێی لاتینی کەم تا کورتێک کەڵک وەر دەگیرێ.
ھەڵسەنگاندن لەگەڵ کوردیی باکووری[دەستکاری]
جێناوە سەربەخۆکان لە کوردیی باکووری و کوردیی ناوەندی؛
| کوردیی ناوەندی | کوردیی باکووری | |
|---|---|---|
| من | من Min | |
| تۆ | تە te | |
| ئەو | ئەو ew | |
| ئێمە | مە me | |
| ئێوە | وە we | |
| ئەوان | وان wan |
بەستەری دەرەکی[دەستکاری]
پەراوێز[دەستکاری]
- ^ Ethnologue - Kurdish, Central
- ^ http://www.kurdishacademy.org/?q=ku-ar/node/215
- ^ زەبیحی ١٣٦٧، ل ٤٢
سەرچاوە[دەستکاری]
زەبیحی، عەبدوڕەحمان. قامووسی زمانی کوردی، ورمێ: ناوەندی بڵاوکردنەوەی فەرھەنگ و ئەدەبیاتی کوردی، ١٣٦٧
| ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||
 | ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |
