دھۆک

دھۆک

دھوک - Dihok - ܒܝܬ ܢܘܗܕܪܐ
دھۆک دھوک - Dihok - ܒܝܬ ܢܘܗܕܪܐ
شار
	Duhok
	دیمەنێکی شاری دھۆک
	ناسناو(ەکان): دھۆکا داسنیا
	mapframe: Attribute "zoom" has an invalid value شاری دھۆک
	دھۆک جێگەی لە ھەرێمی کوردستاندا دھۆک جێگە لە عێراقدا دھۆک جێگە لە ئاسیادا
	پۆتانەکان: 36°52′02″N 42°59′18″E / 36.86709°N 42.98845°Eپۆتانەکان: 36°52′02″N 42°59′18″E / 36.86709°N 42.98845°E
وڵات	عێراق
ھەرێمی فێدراڵ	ھەرێمی کوردستان
پارێزگا	دھۆک
قەزا	ناوەندی قەزای دھۆک
دەسەڵات
• جۆر	ئەنجومەن - بەڕێوەبەرایەتی
• پارێزگاری دھۆک	عەلی تەتەر
ڕووبەر
• شار	٥٧٧ کیلۆمەتری چوارگۆشە (٢٢٣ میلی چوارگۆشە)
• شاری	٤٤–٤٦ کیلۆمەتری چوارگۆشە (ھەڵەی دەربڕین: کرداری < پێشبینی نەکراوە. میلی چوارگۆشە)
بەرزایی	٥٦٥ مەتر (١٬٨٥٤ پێ)
ژمارەی دانیشتووان (٢٠١٢; (بەپێی Gol COSIT))
• شار	٦٠٠٬٠٠٠
زمان و ئایین
• زمان	زۆرینە: کوردی (کورمانجی); کەمینە: ئاشووری
• ئایین	زۆرینە: ئیسلام (سوننە); کەمینە: مەسیحییەت، ئێزیدی
ناوچەی کاتی	UTCتێبینی نەکراوە (+٣)
• ھاوین (DST)	+٣
پۆستاڵ کۆد	٤٢٠٠١
کۆدی تەلەفۆن	٠٦٢
وێبگە	پارێزگای دھۆک

دھۆک (بە ئارامی: ܢܘܗܕܪܐ، خوێندنەوەی: نۆھەدرا) شارێکی باشووری کوردستان و ناوەندی پارێزگای دھۆکە و لە ناوچەی بادینان ھەڵکەوتووە و سێیەم گەورەترین شاری ھەرێمە لەدوای سلێمانی و ھەولێر. خەڵکەکەی بە شێوەزاری کورمانجی (بادینی) قسە دەکەن. دانیشتووانی ئەو پارێزگایە بە گشتی بە ١٬٦٤٨٬٦١١ کەس مەزەندە دەکرێت، و ھەروەھا خەڵکی شارەکە خۆی بە ٦٠٠٬٠٠٠ کەس خەمڵێندراوە.^{[ژێدەر پێویستە]}

ناوی دھۆک

لە بارەی ناوی دھۆک بۆچوونی جیاواز ھەیە، بەڵام ئەوەی کە لە ھەموویان بەناوبانگترە ئەوەیە کە (دھۆک) بە مانای (دوو چیا، یان دوو ھێلکە) دێت. ناوی ئاشوری شارەکە نوھەدرایە.

دیموگرافیا

کۆنترین بەڵگەی شاری دھۆک کە بەشێک بووە لە دەوڵەتی سوباری کوردی و ئەم ناوچەیە شوێنی ھۆزی دۆسکی کوردی بووە و کوردە یەھوودییەکانیش لێ ژیاون. ئەمڕۆ دھۆک ناوچەی زاراوەی کورمانجی یە (بادینیی)ە. خەڵکەکەی سەر بە ئایینی ئیسلام، مەسیحی و ئێزدین. دەوڵەتی عێراق وێستگەی چەکی ئەتۆمی بەجێماوەکەی لە دەوروبەری دھۆک کە لە ساڵی ١٩٨١ لەلایەن ئیسرائیل بۆمبباران کرا بە شێوەیەکی نھێنی و لە ئۆپەراسیۆنێکی درێژخایەندا بە کۆمپانیایەکی کەنەدایی فرۆشت. لە سەرەتای مانگی نیسانی ١٩٩١ لە ئاکامی ھێرشە ئاسمانییەکانی عێراقی بۆ سەر ناوچەکە، ھەموو دانیشتووانی شاری دھۆک لە شارەکە ھەڵاتن. لە دوای ئەوەی کە ناوچەی دژە فڕین لەلایەن ھێزەکانی ئەمریکا لە باکووری عێراق دانرا، لەبەر ئەوەی کە دھۆک نەدەکەوتە ئەم ناوچەیە، خەڵکی ئەم ناوچەیە بە ھێواشی بۆ ناوچەکەیان گەڕانەوە.

جوگرافیا

دھۆک و ناوچەکانی ژێر کارگێڕی دھۆک زیاتر لە ١٬٦٠٠٬٠٠٠ کەسە و لەو ڕێژەیەش ٩٠٪ موسڵمان و ٥٪ ئێزیدی و ٥٪ مەسیحی.

دوو چەم بەناو شاری دھۆکدا دەڕژێن، یەکەمیان چەمی دھۆکی ناوە و لە خوارووی شاری دھۆکە و لە گوندی خازیاڤا ھەڵدەقوڵێت و لەسەر چەمەکەش پێش ئەوەی بگەیت بە دھۆک بەنداوی دھۆک دروست کراوە. دووەمیان کە بچووکترە و ناوی ھیشکەرووە، ئەمیشیان لە نێزیکی دھۆک لە دەوروبەری گوندی بەرێبوھارێ دەزێت. چواردەوری ھەردوو چەکەمە ڕازاوەتەوە بە باخچە و ڕەز و باغی: ھەنار و قەیسی و ئالوبالوو و سێو و ترێ و ھەرمێ و ھی تریش.

گەڕەکانی دھۆک

پێڕستی گەڕەکەکان
نزارکێ	بەرۆشکێ
سەرھلدان	سەربەستی
مەھاباد	مازی
دیاری	ئاشتی
ڕەزا	گرێ باسێ
شۆڕش	برایەتی
گەلی	مەزار
ڕۆناھی	کانی محەممەدکێ
بازاڕ	شەھیدان
شاخکێ	بن تکە
ماسیکێ (زرکا)	بۆتان
کانی خشمەنا	شێلێ
نوھەدرا	سێ گرکا
مالتا ژۆر	مالتا ژێر
شندۆخا	ئازادی
گەڤەرکێ	خەبات