دەروازە:کوردستان

بەخێربێن بۆ دەروازەی کوردستان Hûn bi xêr hatin portala Kurdistanê کوردستان کوردستان (بە کوردیی باکووری: Kurdistan، /ˌkʊɾdɪˈstɑːn/ ( گوێگرتن)، بە واتای خاکی کوردان) ھەرێمێکی جوگرافی لە ڕۆژھەڵاتی ناوینە کە زۆربەی دانیشتووانی لە خەڵکی کورد پێکدێن. کوردستان لە ئێستادا لە چوار پارچەی باکوور (ڕۆژھەڵات و باشووری تورکیا)، باشوور (باکووری عێراق)، ڕۆژھەڵات (ڕۆژاوای ئێران) و ڕۆژاوا (باکووری سووریا) پێکھاتووە. لە مێژوودا کوردستانی سوور (لە یەکێتیی سۆڤیەت) وەکوو بەشێک لە کوردستان ھەژمار کراوە. دیارکردنی سنوورەکانی کوردستان یەکێکە لە دۆزە پڕ تەنگ و چەڵەمەکان، چونکە ئەو وڵاتانەی لە خاکی کوردستاندا باڵادەستن وەکوو یەکەیەکی جوگرافی یان نەتەوەیی دان بەبوونی کوردستان نانێن، بەڵکوو زیاتر بە ناوچە کوردنشینەکان ناوی دەبەن. لە ڕوانگەی ڕامیارییەوە، ھەرێمی کوردستان لە باشووری کوردستان و خۆبەڕێوەبەریی ڕۆژاوا لە ڕۆژاوای کوردستان دوو حکوومەتی خۆبەڕیوەبەری کوردن کە لەم دوو بەشەی کوردستاندا باڵادەستن. کوردستان لە ئێراندا بەفەرمی تەنیا وەکوو پارێزگایەک ناسراوە. ھەروەھا کوردستان لەلایەن تورکیاوە بەفەرمی نەناسراوە و ناوی کوردستان لە تورکیا نایاسیییە. زیاتر... ھەنووکە ٦٬٩٥٧ وتار لە دەروازەی کوردستاندا ھەیە. وتارێک لەوان بە ھەڵکەوت ببینە وتاری ھەڵبژێردراو کۆماری کوردستان لە ٢ی ڕێبەندانی ٢٦٤٦ی کوردی، بەرامبەر بە ٢٢ی کانوونی دووەمی ١٩٤٦ لە ڕۆژھەڵاتی کوردستان لەسەر دەستی حیزبی دیموکراتی کوردستان دامەزرێنرا، و پێشەوا قازی محەممەد وەک سەرۆک کۆمار سوێندی یاسایی خوارد، وڵاتێکی کوردی تەمەن کورت بوو، کە لە سەدەی بیستدا و لە دوای کۆماری ئارارات لە باکووری کوردستان دامەزرا. پایتەختەکەی شاری مەھاباد بووە، کە ئەکەوێتە باکووری خۆراوای ئێران. دامەزران و لەناوچوونی کۆمار بەشێک بوو لەو قەیرانەی ئێرانی تێی کەوتبوو، ئەو ململانێیەی لەنێوان ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا و یەکێتیی سۆڤیەتدا ھەبوو کە جەنگی ساردی لێکەوتەوە، بەڵام خواستی لەمێژینە و ئاواتی گەلی کورد بوو بۆ دامەزراندنی دەوڵەت و وڵاتێک بەناوی کوردستان، پێشینە لە مانگی ئابی ١٩٤١، ڕاپەڕینێکی مەزن جڵەوی ناوچە کوردییەکانی لە دەستی میری ناوەندیی ئێران دەرھێنا. لە شاری مەھاباد، کۆمیتەیەک لە کەسانی چینی ناوەند بە پشتگیری سەرۆک خێڵەکان دەسەڵاتی ناوچەکەیان گرتە دەست. پارتێکی ڕامیاری بەناوی کۆمەڵەی ژیانەوەی کوردستان (ژێ کاف) دامەزرێنرا. قازی محەممەد، سەرۆکی بنەماڵەی قازی، بە سکرتێریی پارتەکە ھەڵبژێردرا. کۆمیتەکە بە سەرکردایەتیی قازی محەممەد ناوچەکەیان بە لێھاتوویی و سەرکەوتنێکی بەرچاوەوە بۆ ماوەی ٥ ساڵ تا ڕووخانی کۆمار بەڕێوەبرد. زیاتر... ژیاننامەی ھەڵبژێردراو عەبدولڕەحمان شەرەفکەندی ناسراو بە ھەژار (١٣ی نیسانی ١٩٢١، مەھاباد – ٢١ی شوباتی ١٩٩١، کەرەج) یەکێکە لە نووسەرە ھەرە گەورەکان، ھەڵبەستوان، و وەرگێڕێکی کورد بووە و خاوەنی ژمارەیەکی زۆر بەرھەمی ئەدەبیی پڕ پیتە. ھەژار برای گەورەی سادق شەرەفکەندی سکرتێریی گشتیی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران بوو. ھەر لە سەرەتای دامەزراندنی کۆمەڵەی ژیانەوەی کوردستان، تێیدا ئەندام بووە و بەشداری کارە حیزبییەکانی داوە. ئەو بڕوایەکی زۆر بە تینی بە ئامانجەکانی ژ. ک. بووە چون لە دوای ئەو ھیچ کات لە ھیچ حیزب و ڕێکخراوێکی سیاسیدا بە فەرمی نەبووەتە ئەندام. زیاتر... شۆڕشەکان شۆڕشی شێخ سەعیدی پیران (بە کورمانجی: Serhildana Şêx Seîdê Pîranî، بە تورکی: Saideyh Said İsyanı). شۆڕشێک بوو دژی سیاسەتەکانی بەتورککردن لە باکووری کوردستان کە حکومەتە نوێیەکەی ئەتاتورک پەیڕەوی دەکرد. شۆڕشەکە لەلایەن شێخ سەعیدەوە سەرپەرشتیی کرا و زۆرینەی ھۆزە کوردەکانی باکووری کوردستان چوونە پاڵی. ھەروەھا ھەندێک لە ئەفسەر و سەربازانی پێشووتری ئیمپراتۆریەتی عوسمانی لە کورد و تورک (حەمیدیە، ئازادیخوازان) چوونە پاڵی بە ئامانجی گەڕاندنەوەی دەوڵەتی عوسمانی. زیاتر... ئەو کارانەی دەتوانیت بیانکەیت پەرە بە وتاری سەرەکی بدە. پەرە بە وتارەکانی ناو پۆلی کوردستان بدە. لێرە کۆمەڵێک وتار ھەن، دەتوانیت بیاننووسیت یان فراوانیان بکەیت. داڕێژەی {{دەروازە|کوردستان}} بۆ ئەو وتارانە دابنێ کە پەیوەندییان بە کوردستان ھەیە. بیرۆکەت ھەیە؟ ڕەخنەت ھەیە؟ وتارێکی پوخت پێشنیار دەکەیت؟ لێرە پێشنیاری بکە بۆ زیاتر بەرەوپێشبردنی دەروازەکە. وێنەی ھەڵبژێردراو جەژنی نەورۆز لە پاڵنگان دەنگی ھەڵبژێردراو گۆرانیی سڵاو بۆ ھەڤاڵی پێشمەرگە بە دەنگی مەرزیە فەریقییەوە مێژوو ڕەشەکوژیی دەرسیم، بریتییە لە کوشتاری کوردە عەلەوییەکان لە ناوچەی دەرسیم کە ئێستا پێی دەوترێت پارێزگای تونجەلی لە باکووری کوردستان، بە دەستی دەوڵەتی تورکیاوە. ئەم کوشتارە کە لەلایەن دەوڵەتی تورکیادا ئەنجام درا بە دوای شۆڕشی سەید ڕەزا لە حوزەیرانی ساڵی ١٩٣٧ ھاتە ئاراوە. ئەم کۆمەڵکوژییە کە مێژوویەکەی دەگەڕێتەوە بۆ ساڵانی ١٩٣٧-١٩٣٩، بووە ھۆی کوژرانی ١٣ ھەزار کەس لە ھاوڵاتیانی شاری دێرسیم. زیاتر... کارەساتەکان کیمیابارانی ھەڵەبجە یان کۆمەڵکوژیی ھەڵەبجە لە ١٦ی ئازاری ١٩٨٨ ڕوویدا لە کۆتایی ڕۆژەکانی جەنگی ئێران-ئێراق، لەلایەن ڕژێمی بەعسی عێراقەوە کە شاری ھەڵەبجەی بە گازی کیمیایی کیمیاباران کرد، زیاد لە ٥،٠٠٠ ھاوڵاتی کوردی بێتاوانی پێکھاتوو لە ژن و مناڵ و گەنج شەھیدکران و ١٠٬٠٠٠ کەسی تریش بریندارکران ئەمە جگە لە ونبوونی چەندەھا منداڵ. ئەمڕۆ، ٢٠١٠ کیمیابارانکردنی بە گەورەترین تاوانی دژ بە مرۆڤایەتی دادەنرێت بە گازی کیمیایی لە مێژووی مرۆڤایەتیدا. زیاتر... شارەکانی کوردستان وان وتەی ھەڵبژێردراو —ناری پۆلەکان کوردستان (٣٤ پۆل، ١٥٢ پەڕە) ئایینەکانی کوردستان (٥ پۆل، ٢١ پەڕە) ئەلفوبێی کوردی (٣٧ پەڕە) ئەو فیلمانەی لە کوردستان داندراون (٤ پەڕە) باشووری کوردستان (١٤ پۆل، ٦٨ پەڕە) باکووری کوردستان (١٦ پۆل، ٤٦ پەڕە) بزووتنەوەی سەربەخۆییی کوردستان (١٦ پۆل، ٢٦ پەڕە) پارتی چارەسەری دیموکراتی کوردستان (١ پۆل) پارتی کرێکارانی کوردستان (٢ پۆل، ١٦ پەڕە) پارتی یەکێتیی دیموکرات (١ پۆل) پارێزگای کوردستان (٦ پۆل، ٤٨ پەڕە) تۆپی پێ لە کوردستان (٢ پۆل، ٦ پەڕە) جاف (١٣ پەڕە) جوگرافیای کوردستان (١٤ پۆل، ٩٢ پەڕە) چاندی کوردستان (١ پەڕە) چاندی کوردی (٢٥ پۆل، ٦٥ پەڕە) چوارپارچەی کوردستان (٧ پەڕە) زاخۆ (١ پۆل، ١٦ پەڕە) زمانەکانی کوردستان (١ پۆل، ١٠ پەڕە) ڕۆژاوای کوردستان (٢ پۆل، ١٦ پەڕە) ڕۆژھەڵاتی کوردستان (٩ پۆل، ٨٨ پەڕە) ڕێکخراوە کوردییەکان (٢٢ پۆل، ٩٦ پەڕە) ژنانی کورد (٨ پۆل، ٩٣ پەڕە) سیاسەتی کوردستان (١١ پۆل، ٧ پەڕە) قەزاکانی باشووری کوردستان (١٨ پەڕە) قەزاکانی ھەرێمی کوردستان (١٦ پەڕە) کورد (٣١ پۆل، ٢٠٤ پەڕە) کوردایەتی (٤ پۆل، ١٧ پەڕە) کۆلکەوتارەکانی کوردستان (١ پۆل، ١٤ پەڕە) کۆمەڵگای کوردستان (٢ پۆل) کۆمەڵەی ڕەنجدەرانی کوردستان (٢ پۆل، ١ پەڕە) گژوگیاکانی کوردستان (١٨ پەڕە) موکریان (١٠ پۆل، ٧ پەڕە) مێژووی کوردستان (٦ پۆل، ٦٠ پەڕە) ھێرشە مووشەکییەکان بۆ سەر ھەولێر (٢ پەڕە) .krd کوردستان ٢٠١٩ لە کوردستان ئارووناوا ئاڵای کوردستان ئامەد ئایین لە کوردستان ئەرزڕۆم ئەشکەوتی ھەلامەتا ئێزیدییەکان ئیلام ئێلح ئێڵ باتنایا باخچەی ئاژەڵانی ھەولێر باقۆفا باکووری کوردستان بنخەت بنەماڵە بۆکان بەرواری بەرەباب بێنار پارێزگاکانی کوردستان داڕێژە:پڕگەلھەترین شارەکانی کوردستان داڕێژە:پلەبەندی خزمایەتی پەیوەندییەکانی کۆماری چیک ‒ ھەرێمی کوردستان پەیوەندییەکانی ھەرێمی کوردستان ‒ ئیسپانیا پەیوەندییەکانی ھەرێمی کوردستان ‒ تورکیا پەیوەندییەکانی ھەرێمی کوردستان ‒ سووریا پێرستی توێژەرە کوردییەکان پێرستی ڕۆژنامە و چاپەمەنییە کوردییەکان یانەی وەرزشیی پێشمەرگەی ھەولێر پێندرۆ تەلسقۆف تەلەعفەر تیرە جزیر چەگینی حەسیچە خارپێت خانەقین خوڕەماوە خوێندن لە ھەرێمی کوردستان داڕێژە:دەشتی نەینەوا داڕێژە:دەشتی نەینەوا لە پارێزگای نەینەوا دەشقۆتان دھۆک دیلۆک زاخۆ زەریفە خانم زەڕین ناڵ زەکەریاکان ڕاپەڕینی سمکۆی شکاک (١٩١٨–١٩٢٢) ڕاپەڕینی سمکۆی شکاک (١٩٢٦) ڕحا ڕۆژاوای کوردستان ڕۆژھەڵاتی کوردستان ڕەنگی پان-ئێرانی ڕێکەوتنامەی سایکس–پیکۆ سلێمانی سنە سەرھەڵدانی یەکێتیی نیشتیمانیی کوردستان سەری کانی، پارێزگای حەسیچە سەقز سەمسوور سەنگەسەر سیدەکان یانەی وەرزشیی سیروانی نوێ شۆڕشی شێخ سەعیدی پیران شەرەفیە شەڕی کەرکووک (١٩٩١) شەش ویلایەتی ئەرمەنی شێخ شەمسەدینێ ئەخلاتی عەبدولکەریم فندی عەفرین عەلیشێر قامیشلۆ قەرە چۆرلو (ھۆز) قەزای پیرمام قەزای تلکێف قەزای تەلەعفەر قەزای حەزەر قەزای حەمدانیە قەزای خەلیفان قەزای سیدەکان قەزای عەنکاوە قەزای قوشتەپە قەزای مووسڵ قەسرۆک، شێخان قەڵای شێروانە کاتھێڵی مێژووی کورد کاکەسیاو کرماشان کوردا دەروازە:کوردستان کۆبانی کۆماری کوردیی لاچین کۆمەڵکوژیی دێرسیم کۆمەڵکوژیی کەرکووک (١٩٢٤) کۆمەڵکوژییەکانی کورد کەرکووک گۆڕینی ناوە جوگرافیاییەکان لە تورکیا گەل ململانێی کورد و عێراق (٢٠١٧) مووسڵ مەرعەش مەریوان مەلا یاسین مەلەتی مەھاباد میرنشینی برادۆست میرنشینی پازۆکی میرنشینی سلێمان میرنشینی مەلکیشی مێژووی کورد بەپێی ھێڵی کاتی ناحیەی ئاڤگەنی ناحیەی ئەلقۆش ناحیەی باشیک ناحیەی بەرتڵە ناحیەی تەل عەبتە ناحیەی حەمام عەلیل ناحیەی زوممار ناحیەی ڕەبیعە ناحیەی سنونێ ناحیەی شورە ناحیەی قەحتانیە ناحیەی قەیرەوان ناحیەی گەیارە ناحیەی موحەلەبیە ناحیەی ناوەندی قەزای بەعاج ناحیەی ناوەندی قەزای تلکێف ناحیەی ناوەندی قەزای تەلەعفەر ناحیەی ناوەندی قەزای حەزەر ناحیەی ناوەندی قەزای حەمدانیە ناحیەی ناوەندی قەزای شنگال ناحیەی نەمروود ناحیەی وانکێ نورس، خیزان نەتەوەی بێدەوڵەت وان ورمێ وێنسار ھۆز ھۆزە کوردەکان ھەر کورد ئەبین ھەرێمی کوردستان ھەکار فندی ھەڵەبجە ھەولێر ھێزی دەریایی عێراقی یەکبوون چوارپارچەی کوردستان چوارپارچەی کوردستان باشووری کوردستان باکووری کوردستان ڕۆژھەڵاتی کوردستان ڕۆژئاوای کوردستان باکوور • باشوور • ڕۆژھەڵات • ڕۆژاوا دەروازە پەیوەندیدارەکان تورکیا عێراق سووریا ئێران ئەرمەنستان زازاکی گێڵان تاڵش تەبەرستان بەلۆچستان ئازەربایجان خۆراسان لوڕستان یارسان دەروازەکان دەروازەکان چین؟ پێرستی دەروازەکان دەروازە ھەڵبژێردراوەکان