بۆ ناوەڕۆک بازبدە

ناحیەی بەرتڵە

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناحیەی بەرتڵە
وڵات کوردستان
 عێراق
ھەرێمھەرێمی کوردستان
پارێزگاپارێزگای نەینەوا
قەزاحەمدانیە
بوون بە ناحیە١٩٤١
ڕووبەر
 • سەرجەم٢١٥ کیلۆمەتری چوارگۆشە (٨٣ میلی چوارگۆشە)
بەرزایی
٢٨٨ مەتر (٩٤٥ پێ)
زمان و ئایین
 • زمانکوردی (کورمانجی و گۆرانیعەرەبی و تورکمانی
 • ئایینئیسلام(سوننە و شیعە) و یارسان
ناوچەی کاتیUTC+٣:٣٠ (ناوچەی کاتی)
 • ھاوین (DST)UTC+٤:٣٠ (ھاوین)
تەلەفۆن٠٠٩٦٤

ناحیەی بەرتڵە، (بە عەرەبی: ناحیة برطلة، بە ئینگلیزی: Bartella subdistrict) یەکێکە لە ناحیەکانی قەزای حەمدانیە لە پارێزگای نەینەوا لە ھەرێمی کوردستان لە دەشتی نەینەوا لە عێراق. ناوەندەکەی شارەدێی بەرتڵەیە.[١][٢]

  • ناوی ناحیەی بەرتڵە لە ناوەندەکەیەوە وەرگیراوە کە ئەویش شارەدێی بەرتڵەیە.[٣]

مێژوو

[دەستکاری]

تا پێکھێنانی دەوڵەتی عێراقی تازە لە ساڵی ١٩٢٦، قەزایەک بە ناوی قەزای حەمدانیە یا قەرەقووش یا باخودیدا نەبوو، بەڵکو باخودیدا(قەرەقووش) گوندێکی گەورە بوو، دیانە یەعقوبییەکان و ھی تری تیادا دەژیان و ڕاستەوخۆ سەر بە مەڵبەندی ناحیەی مووسڵ بوو، بەڵام پاش دامەزراندنی دەوڵەتی عێراقی ناحیەیەک بەناوی ناحیەی قەرەقووش دامەزرا و سەرەتا خرایە سەر قەزای شێخان، ئینجا خرایە سەر قەزای مووسڵ. لە پەنجاکانیش لەگەڵ پەرەسەندنی ھزری نەتەوایەتی عەرەبی و ھزری بە عەرەباندنی عێراق ناوی گۆڕدرا بە ناحیەی حەمدانیە. لەساڵی ١٩٧٠دا قەزایەکی نوێ بەناوی قەزای حەمدانیە، کە پێکھاتبوو لە ناحیەی قەرەقووش و ناحیەکانی نەمروود و ناحیەی بەرتڵە و ناحیەی کەڵەک، دامەزرا. [٤]

جوگرافیا

[دەستکاری]

سنوری ناحیەی بەرتڵە:

دانیشتووان

[دەستکاری]

پێکھاتەی دانیشتووانی ناحیەکە بەم جۆرەیە: لێکۆڵینەوە لە پێکھاتەی دانیشتووانی قەزاکە، بە ھۆی کەمبوونی سەرژمێری ڕاستەقینە و دوور لە دەستکاری و ڕاگواستن و بە عەرەباندنە بەردەوامەکانی ناوچە کوردنشینەکانەوە کارێکی ئاسان نییە، بەڵام دەتوانینبڵێین کە لەم نەتەوانە پێک ھاتوون، زۆرینەی بە پلەی یەک کوردەکان و پاشان پلە دوو مەسیحیەکان و دواتر عەرەب و تورکمان.

کشتووکاڵ

[دەستکاری]

شوێنەوار

[دەستکاری]

کارگێڕی

[دەستکاری]

لە ڕووی کارگێڕییەوە ئەم ناحیە پێک ھاتووە لە (٣٢) گوند.[٦]

ئەمانەش ببینە

[دەستکاری]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ د.عەبدوڵا غەفور. «گوندەکانی کوردستان لەسەرژمێری ساڵی ١٩٥٧دا» (PDF) (بە کوردی).{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
  2. ^ دەستەی ئاماری ھەرێمی کوردستان. «یەکە کارگێڕییەکانی ھەرێمی کوردستان» (PDF) (بە کوردی).{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
  3. ^ جەمیل ڕۆژبەیانی. وڵاتەکەت-باشتر-بناسە/ «ووڵاتەکەت بناسە» (PDF) (بە کوردی). {{cite web}}: نرخی |ناونیشان= بپشکنە (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)[بەستەری مردوو]
  4. ^ د.عەبدوڵا غەفور. «گوندەکانی کوردستان لەسەرژمێری ساڵی ١٩٥٧دا» (PDF) (بە کوردی).{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
  5. ^ دەستەی ئاماری ھەرێمی کوردستان. «ڕووپێوی دیمۆگرافی لە ھەرێمی کوردستان» (PDF) (بە کوردی).{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
  6. ^ دەستەی ئاماری ھەرێمی کوردستان. «Demographic Survey» (PDF) (بە ئینگلیزی).{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)