قەزای قوشتەپە
ڕواڵەت
قەزای قوشتەپە | |
---|---|
وڵات | کوردستان عێراق |
ھەرێم | ھەرێمی کوردستان |
پارێزگا | پارێزگای ھەولێر |
مەڵبەند | قوشتەپە |
بوون بە قەزا | ٢٠١٤ |
دەسەڵات | |
• قایمقام | بژار مەلا خدر |
ڕووبەر | |
• سەرجەم | ١٬٢٧٥ کیلۆمەتری چوارگۆشە (٤٩٢ میلی چوارگۆشە) |
بەرزترین بەرزایی | ٨٠٤ مەتر (٢٬٦٣٨ پێ) |
سەرناوی دانیشتوو | قوشتەپەیی |
زمان و ئایین | |
• زمان | کوردی (سۆرانی) |
• ئایین | ئیسلام(سوننە) |
• ب پ م(٢٠١٧) | ٠،٧٥٨[١] بەرز · ٢٦مین |
ناوچەی کاتی | UTC+3:30 (ناوچەی کاتی) |
• ھاوین (DST) | UTC+4:30 (ھاوین) |
تەلەفۆن | ٠٠٩٦٤ |
قەزای قوشتەپە (بە عەرەبی: قضاء قوشتبة، بە ئینگلیزی: Qushtapa District) یەکێکە لە قەزاکانی پارێزگای ھەولێر، ھەرێمی کوردستان لە عێراق. ناوەندەکەی شارۆچکەی قوشتەپەیە.[٢] [٣]
ناو
[دەستکاری]قەزای قوشتەپە لە ناوەندەکەیەوە وەرگیراوە کە شارۆچکەی قوشتەپەیە.
وشەی قوشتەپە وشەیەکی لێکدراوی زمانی تورکییە، لە دوو وشەی(قوش + تەپە) پێکھاتووە، قوش بە واتای باڵندە یا چۆلەکە دێت و تەپەش بە واتای گرد دێت، ناوەکە بەسەر یەکەوە دەبێتە گردی باڵندە یا گردی چۆلەکە. گردێک لە ناو شارەدێی قوشتەپەدا ھەیە کە پێشتر ئەو گردە بۆ چاودێری کردنی رێگایەکان و ھەروەھا وەک نیشانەیەک بۆ رێبوارەکان بۆ دیارکردنی رێگاکان بە کارھاتووە, گردی لەم شێوەیە لە سنوری قەزای قوشتەپە زۆرن.[٤]
جوگرافیا
[دەستکاری]قەزای قوشتەپە ھاوسنووری ئەم قەزایانەیە:
- لە باکوورەوە قەزای دەشتی ھەولێر.
- لە باشوورەوە قەزای دووبز.
- لە ڕۆژھەڵاتەوە قەزای کۆیە.
- لە ڕۆژاواوە قەزای مەخموور.[٥]
مێژوو
[دەستکاری]- لە ساڵی ١٩٥٩ ناحیەی قوشتەپە ھاتە کایەوە لە سنووری قەزای ھەولێر.
- بەپێی بەیانی ژمارە(٩)ی ساڵی ٢٠٢٣ی وەزارەتی ناوخۆی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان لە بەرواری ٢١\٠٤\٢٠٢٤دا بڕیاریدا بە ھێنانەکایەی قەزای قوشتەپە لە پارێزگای ھەولێر. بە دابڕانی ناحیەی قوشتەپە لە قەزای دەشتی ھەولێر.[٦]
کارگێڕی
[دەستکاری]دانیشتووان
[دەستکاری]تەواوی دانیشتوانی ئەم قەزایە لە نەتەوەی کوردن.
کشتووکاڵ
[دەستکاری]- پێکھاتەی زەوییەکەی:
- زەوی دەشتایی.
- زەوی زورگ کە ھەندێک لەو زورگانە زەوی بەردەلانە و بۆ کشتوکال ناشیت، بەڵام وەک لەوەڕ بۆ مەرومالات بەکاردێت.
- رێژەی باران بارین لە سنوری ناحیەی قوشتەپە لە ساڵی (١٩٩٠)وە لە داکشان دایە و ساڵانە لەنێو (١٧٠ ملم تا ٣٠٠ ملم) دایە , بە تایبەت لە مانگەکانی شوبات و ئادار رێژە کە لە کەمبوون دایە.
- لە ڕووی سامانی ئاژەڵی و ڕووەکی و بەروبوومی کشتوکاڵی ناحیەی قوشتەپە لەبەر ئەوەی ژمارەیەکی زۆر گوندی لە سنورەکەی دایە و بە ھۆی بوونی دەشتایێکی زۆر بەرفراوان و بە پیت و بوونی دوو زنجیرە زورگ کە لە دەوری سنووری ناحیەن، بوونی ئاوی ژێرزەوی ئەمەش وایکردوە لەڕووی کشتوکاڵی و سامانی ئاژەڵی و رووەکی گرنگیەکی زۆری ھەبێت. سالانە بەرھەمێکی زۆری گەنم و جۆ بەرھەم دەھینێت. لەڕووی ئاژەڵداریەوە کوندنشینەکان زۆربەیان ئاژەڵداری دەکەن بۆ بژێوی ژیانی خۆیان, چەندین پروژەی پەلەوەڕ و ماسی و ئاژەڵداری لە سنووری ناحیە قوشتەپەدا ھەیە.[٧]
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ «Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab». hdi.globaldatalab.org (بە ئینگلیزی). لە ١٣ی ئەیلوولی ٢٠١٨ ھێنراوە.
- ^ د.عەبدوڵا غەفور. «گوندەکانی کوردستان لەسەرژمێری ساڵی ١٩٥٧دا» (PDF) (بە کوردی).
{{cite web}}
: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) - ^ جەمیل ڕۆژبەیانی. «ووڵاتەکەت بناسە» (بە کوردی).
{{cite web}}
: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) - ^ جەمال بابان. «أصول أسماء المدن و المواقع العراقیة؛ الجزء الاول» (PDF) (بە عەرەبی). لە ٢٠ی شوباتی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
{{cite web}}
: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر) - ^ https://www.openstreetmap.org/relation/11077988
- ^ «بەیاننامەی وەزارەتی ناوخۆ» (بە کوردی).
{{cite web}}
: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر) - ^ https://www.hawlergov.org/app/ku/content/%D9%82%D9%88%D8%B4%D8%AA%D9%87%25E2%2580%258C%D9%BE%D9%87%25E2%2580%258C[بەستەری مردوو]
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە قەزای قوشتەپە تێدایە. |
پۆلەکان:
- Pages using the JsonConfig extension
- وتارەکان بە بەستەرە دەرەکییە مردووەکان لە تشرینی دووەمی ٢٠٢٤
- Pages using infobox settlement with bad settlement type
- Pages using photo montage with one or fewer images
- Infobox mapframe without OSM relation ID on Wikidata
- Pages using infobox settlement with no coordinates
- گوندەکانی باشووری کوردستان
- پارێزگای ھەولێر
- شوێنە ئاوەدانەکانی پارێزگای ھەولێر
- جوگرافیای کوردستان
- کوردستان