پێرستی توێژەرە کوردییەکان

ئەم پێرستەی خوارەوە ئەو کەسایەتییە کوردییانە پێشان دەدات کە بەشدارییان لە وێژەی کوردیدا کردووە. ئەم پێرستە گشتگیر نییە، بەڵکو بەردەوام فراوانتر دەبێت، و نووسەران و شاعیرانی کورد لە چوار پارچەی کوردستان و ئێران، عێراق، تورکیا، سوریا، ڕووسیا (یەکێتی سۆڤیەت) و وڵاتانی ئەورووپی لەخۆ دەگرێت.

سەدەی ھەشتەم – سەدەی نۆیەم

• جابانی کوردی

سەدەی ١١

• عەلی حەریری (١٠٠٩–١٠٧٩)، شاعیری کورد

سەدەی ١٢

• ئیبن ئەسیری جزری (١١٦٠–١٢٣٣)، مێژوونووسی کورد/ئیسلامی، لە دایکبووی ناوچەی جزیرە
• فەخرەدین، کەسایەتی دیار و فەیلەسوف و شاعیر و زانای ئێزیدی
• سەڵاحەددینی ئەییووبی (١١٣٧–١١٩٣)

سەدەی ١٣

• ئیبن سەلاحی شارەزووری (١١٨١–١٢٤٥)
• فەخرەدین ئەخلاتی

سەدەی ١٤

• مەلا پەرێشان (١٣٥٦–١٤١٦)
• ئەبوو فیدا (١٢٧٣–١٣٣١)
• مەسعوود کوڕی نامدار
• شارەزووری
• عەبدولرەحیم عێراقی (١٣٢٥–١٤٠٤)

سەدەی پازدەھەم

• مەلای باتەیی (١٤١٧–١٤٩١)، شاعیری کورد و پیاوی ئایینی موسڵمان، لە ناوچەی ھەکاری
• ئیدریسی بەدلیسی

سەدەی ١٦

• مەلای جزیری (١٥٧٠–١٦٤٠)، شاعیری کورد و سۆفی
• شەرەفخانی بەدلیسی (١٥٤٣–١٥٩٩)، مێژوونووس و شاعیر، نووسەری پەڕتووکی شەرەفنامە

سەدەی ١٧

• فەقێ تەیران (١٥٩٠–١٦٦٠)، شاعیر، نووسەری کتێبی شێخی سانعان و شەڕی دمدم
• عەلی تەرەماخی (١٥٩١–١٦٥٣)، زمانزان و نووسەر
• مستەفا بێسارانی (١٦٤٢–١٧٠١)، شاعیری کورد
• ئەحمەدی خانی (١٦٥١–١٧٠٧) نووسەر، شاعیر، فەلەکناس و فەیلەسوفی کورد، نووسەری پەڕتووکی مەم و زین

سەدەی ١٨

• خانای قوبادی (١٧٠٠–١٧٥٩)، شاعیری کورد، نووسەری کتێبی شیرین و خەسرەو
• مەلا مەحموودی بایەزیدی (١٧٩٧–١٨٥٩)، نووسەر و وەرگێڕ و مێژوونووسی کورد
• نالی (١٧٩٧–١٨٦٩)، شاعیری بیرکاری کورد
• مەولانا خالیدی نەقشبەندی

سەدەی ١٩

• مەستوورە ئەردەڵان (١٨٠٥–١٨٤٨)، شاعیر و مێژوونووسی کورد
• مەولەوی تاوەگۆزی (١٨٠٦–١٨٨٢)، شاعیری کورد و سۆفی
• حاجی قادری کۆیی (١٨١٧–١٨٩٧)، شاعیری کورد
• مەحوی (١٨٣٠–١٩٠٦)، شاعیری کورد و سۆفی
• شێخ ڕەزای تاڵەبانی (١٨٣٥–١٩١٠)، کوردی، عێراق
• وەفایی (١٨٤٤–١٩٠٢)، شاعیری کورد، ئێران
• ئەدەب (١٨٦٠–١٩١٨)، شاعیری کورد، ئێران
• پیرەمێرد (١٨٦٧–١٩٥٠)، شاعیر، نووسەر، ڕۆماننووس و ڕۆژنامەنووسی کورد، باشووری کوردستان
• مەلا فەندی (١٨٦٣–٣١ی کانوونی دووەمی ١٩٤٢)، فەیلەسوف و زانا و فەلەکناسی و سیاسەتمەداری ئیسلامی
• سەعید نوورسی (١٨٧٦–١٩٦٠)، فەیلەسوفی ئیسلامی باکووری کوردستان
• نیعمەتوڵڵا موکری جەیحوون ئابادی (١٨٧١–١٩١٩)، عیرفان و شاعیر
• زێوەر (١٨٧٥–١٩٤٨)، نووسەر و شاعیر

سەدەی بیستەم و بیست و یەکەم

• محەممەد ئەمین زەکی بەگ (١٨٨٠–١٩٤٨)، نووسەر و مێژوونووس و سیاسەتمەدار لە باشووری کوردستان
• تۆفیق وەھبی (١٨٩١–١٩٨٤)، نووسەر و زمانزان لە عێرق
• جەلادەت عالی بەدرخان (١٨٩٣–١٩٥١)، زمانزان، ڕۆژنامەنووس و سیاسەتمەدار، دامەزرێنەری ئەلفوبێی کوردی بە پیتی لاتینی
• شێخ نووری شێخ ساڵح (١٨٩٦–١٩٥٨)، شاعیر لە باشووری کوردستان
• عەرەب شەمۆ (١٨٩٧–١٩٧٨)، نووسەر و ڕۆماننووسی کورد لە ئەرمینیا
• ڕەفیق حیلمی (١٨٩٨–١٩٦٠)، نووسەر و شرۆڤەکاری ئەدەبی و سیاسەتمەداری کورد لە عێراق
• جگەرخوێن (١٩٠٣–١٩٨٤)، شاعیر و نووسەری کورد، باکوور و ڕۆژاوای کوردستان
• عەبدوڵڵا گۆران (١٩٠٤–١٩٦٢)، شاعیری کورد
• عوسمان سەبری (١٩٠٥–١٩٩٣)، شاعیر، نووسەر و ڕۆژنامەنووسی کورد
• ئەمینی عەبدال (١٩٠٦–١٩٦٤)، نووسەر و زمانناسێکی کورد
• عەلائەدین سەججادی (١٩٠٧–١٩٨٤)، نووسەر و شاعیر و ئەکادیمیستی کورد
• نادۆ مەخمودۆڤ (١٩٠٧–١٩٩٠)، نووسەر و کەسایەتی دیاری کورد لە ئەرمینیا
• حەجی جندی (١٩٠٨–١٩٩٠)، نووسەر و زمانزان و لێکۆڵەری کورد لە ئەرمینیا
• قەناتی کوردۆ (١٩٠٩–١٩٨٥)، نووسەر، زمانزان و ئەکادیمیستی کورد لە ڕووسیا
• قەدریجان (١٩١١–١٩٧٢)، شاعیر و نووسەری کورد
• ئیبراھیم ئەحمەد (١٩١٤–٢٠٠٠)، نووسەر، ڕۆماننووس و وەرگێڕی کورد
• دڵدار (یۆنیس ڕوف)، (١٩١٧–١٩٤٨)، شاعیری کورد
• ھەژار (عەبدوڕەحمان شەرەفکەندی)، (١٩٢٠–١٩٩٠)، شاعیر، نووسەر، وەرگێڕ و زمانناسی کورد، ئێران
• ھێمن موکریانێ (١٩٢١–١٩٨٦)، ڕۆژنامەنووس و شاعیری کورد
• ئەحمەد ھەردی (١٩٢٢–٢٠٠٦)، شاعیری کورد
• کەریم حیسامی (١٩٢٦–٢٠٠١)، نووسەری کورد، ئێران/عێراق/سوید
• محەممەد ساڵح دیلان (١٩٢٧–١٩٩٠)، یەکێک لە دامەزرێنەرانی شیعری مۆدێرنی کوردی
• شامل ئەسگەرۆڤ (١٩٢٨–٢٠٠٥)، شاعیر، وەرگێڕ، لێکۆڵەر لە مێژوو و کولتووری کورد لە ئازەربایجان
• مەحموود باکسی (١٩٤٤–٢٠٠١)، نووسەر و ڕۆژنامەنووسی کورد لە سوید
• ڕەئووف حەسەن (لەدایکبووی ١٩٤٥)، نووسەر و ڕۆژنامەنووسی کورد
• ڕۆژین بارناس (لەدایکبووی ١٩٤٥)، شاعیر و نووسەری کورد
• ئازاد زال (لەدایکبووی ١٩٧٢)، شاعیر، نووسەر، ڕۆژنامەنووس، وەرگێڕ و زمانناسی کورد
• عەبدوڵڵا پەشێو (لەدایکبووی ١٩٤٦)، شاعیری ھاوچەرخی کورد
• شاھینێ بەکرێ سۆرەکلی (لەدایکبووی ١٩٤٦)، نووسەر و شاعیر و وەرگێڕی کورد لە ئوسترالیا
• ڕەشۆ زیلان (لەدایکبووی ١٩٤٧)، نووسەر و وەرگێڕ و زمانزانی کورد لە سوید
• لەتیف ھەڵمەت (لەدایکبووی ١٩٤٧)، شاعیری کورد
• کچا کورد (لەدایکبووی ١٩٤٨)، شاعیر، نووسەر و زمانزان لە ئەڵمانیا
• جانکورد (لەدایکبووی ١٩٤٨)، نووسەر و شاعیری کورد
• تێمورێ خەلیل (لەدایکبووی ١٩٤٩)، وەرگێڕ و ڕۆژنامەنووس
• ڕەفیق سابیر (لەدایکبووی ١٩٥٠)، شاعیری کورد
• فەرھاد شاکەلی (لەدایکبووی ١٩٥١)، شاعیر، نووسەر و ئەکادیمی، سوید
• خەلیل ڕەشۆ (لەدایکبووی ١٩٥٢)، نووسەر و ئەکادیمیستی کورد
• پیر خدر سلێمان (لەدایکبووی ١٩٥٢)، نووسەر و مامۆستا و پەرلەمانتاری کورد لە باشووری کوردستان
• محەممەد ئوزون (١٩٥٣–٢٠٠٧)، نووسەر و ڕۆماننووس
• جەلال بەرزنجی (لەدایکبووی ١٩٥٣) نووسەر و شاعیر و ڕۆژنامەنووس لە کەنەدا
• فەواز حسێن (لەدایکبووی ١٩٥٣)، نووسەر و وەرگێڕ لە فەڕەنسا
• زەینەل عابیدەین زنار (لەدایکبووی ١٩٥٣)، نووسەر و توێژەر و پسپۆڕی فۆلکلۆری کوردی
• یەکتا ئۆزنۆگلو (لەدایکبووی ١٩٥٣)، نووسەر و وەرگێڕ و کارگێڕی کورد
• نەجیبە ئەحمەد (لەدایکبووی ١٩٥٤)، نووسەر و شاعیری کورد
• پەروێز جیھانی (لەدایکبووی ١٩٥٥)، نووسەر، شاعیر و ڕۆماننووسی کورد لە سویسرا
• عەتا نەھایی (لەدایکبووی ١٩٦٠)، نووسەر و ڕۆماننووس
• فەرھاد پیرباڵ (لەدایکبووی ١٩٦١)، نووسەر و ئەکادیمی کورد
• مەھاباد قەرەداغی (لەدایکبووی ١٩٦٦)، نووسەر، شاعیر و وەرگێڕی کورد لە سوید
• کازیوە ساڵح (لەدایکبووی ١٩٧٧)، نووسەر و لێکۆڵەری کورد
• کەژاڵ ئەحمەد (لەدایکبووی ١٩٦٧)، شاعیر، نووسەر و ڕۆژنامەنووسی کورد
• چۆمان ھەردی (لەدایکبووی ١٩٧٤)، شاعیر، توێژەر و نیگارکێشی کورد لە بەریتانیا
• جەلال دەباغ (لەدایکبووی ١٩٣٩)، نووسەر و ڕۆژنامەنووسی کورد
• زێکی مەجید (لەدایکبووی ١٩٩٦) شاعیر و دەرھێنەری فیلمی کورد لە بولگاریا

ئەمانەش ببینە

• گەلی کورد
• پێڕستی کەسایەتییە کوردەکان
• کوردستان
• شەرەفنامە
• مەم و زین