پەیوەندییەکانی کۆماری چیک ‒ ھەرێمی کوردستان
 | |
 کۆماری چیک |
 ھەرێمی کوردستان |
|---|---|
پەیوەندییەکانی کۆماری چیک و ھەرێمی کوردستان پەیوەندییە دووقۆڵییەکانی نێوان کۆماری چیک و ھەرێمی کوردستانە.[١] کۆماری چیک لە ساڵی ٢٠٠٦ەوە نوێنەرایەتی لە ھەرێمی کوردستان ھەیە لە ڕێگەی کونسوڵخانەی گشتی لە ھەولێر، بەڵام ھەرێمی کوردستان ھیچ نوێنەرایەتییەکی لە کۆماری چیکدا نییە. پەیوەندییەکانی نێوان ئەو دوو لایەنە بە گفتوگۆی ئاست بەرز و ھاوکاری شەڕی دژی داعش تایبەتمەندە. مەسعوود بارزانی، سەرۆکی ھەرێم لە ساڵی ٢٠١٥ سەردانی کۆماری چیکی کرد و چاوی بە میلۆش زێمان، سەرۆککۆمار و بەرپرسانی باڵای دیکەی حکوومەتی چیک کەوت. لە مانگی تشرینی دووەمی ساڵی ٢٠١٥، میلۆش زێمان، سەرۆکی چیک ڕای گەیاند: «بەم نزیکانە ھەرێمی کوردستان سەربەخۆ دەبێت».[٢][٣]
مێژوو[دەستکاری]
پەیوەندییەکانی چێکۆسلۆڤاکیا لەگەڵ ڕاپەڕینی کوردەکان (١٩٥٨–١٩٦٨)[دەستکاری]
پراگ لە ١٦ی تەممووزی ١٩٥٨ دانی بە حکوومەتەکەی عەبدولکەریم قاسمدا نا، ھەروەھا پەیوەندییەکانی لەگەڵ ڕاپەڕیوانی کورد و کۆمۆنیستە عێراقییەکان پاراست. لە ساڵی ١٩٥٩ و چەند ھەفتەیەک دوای کردنەوەی باڵیۆزخانەی چێکۆسلۆڤاکیا لە بەغدا، سکرتێری باڵیۆزی چیک لەگەڵ مستەفا بارزانی سەرۆکی پارتی دیموکراتی کوردستان لە بەغدا کۆبووەوە.[٤] لە ساڵی ١٩٦٠ عێراق و چێکۆسلۆڤاکیا پرۆتۆکۆلێکیان لەسەر ھاوکاری زانستی و تەکنیکی واژوو کرد و خوێندکارانی عێراقی کە زۆرینەیان کورد بوون[٥] بۆ خوێندن گەشتیان کرد بۆ چێکۆسلۆڤاکیا.[٦][٧]
لە ساڵی ١٩٧٥ کاتێک پراگ دەستی کرد بە گەڕاندنەوەی خوێندکارە کوردەکان بۆ ڕژێمی بەعس، خوێندکاران بە سەرکردایەتی یەکتا ئۆزنۆگلو بۆ ناڕەزایەتی دەربڕین بەرامبەر بەو ڕێوشوێنانە دەستیان بە مانگرتن لە خواردن کرد.[٨][٩]
کۆماری چیک (٢٠٠٣–٢٠١٣)[دەستکاری]
دوای تێکچوونی پەیوەندییەکانی نێوان چێکۆسلۆڤاکیا و عێراق بەھۆی شەڕی ئێران و عێراق،[١٠] و بەشداری کۆماری چیک لە سزاکانی سەر عێراق لە ساڵی ١٩٩٠ تا ٢٠٠٣،[١١] کۆماری چیک بە پلەی یەکەم سەرنجی لەسەر ئاوەدانکردنەوەی عێراق بوو، بەڵام لە ٢٠٠٦ نووسینگەی پەیوەندی لە ھەولێر کرایەوە و لەم ماوەیەدا بە بەشداری کەسایەتییە چیکییەکانی نووسینگە، پێشانگای ڕۆشنبیری لە ھەرێمی کوردستان بەڕێوەچووە.[١٢][١٣]
پتەوکردنی پەیوەندییەکان و ھاوکاری سەربازی (لە ٢٠١٤ەوە)[دەستکاری]
لە ساڵی ٢٠١٥ ژوورێکی بازرگانی چیک‒کوردی بە ئامانجی پێشخستنی گەشەپێدان و گەشەکردن لە نێوان کۆمپانیاکانی چیک لە ھەرێمی کوردستان و بە پێچەوانەشەوە، دامەزرا.[١٤][١٥] لە مانگی ئازاری ساڵی ٢٠١٧ حکوومەتی چیک ڕای گەیاند کە وەبەرھێنان لە کەرتی کشتوکاڵی کوردیدا دەکەن.[١٦]
کۆماری چیک لە ساڵی ٢٠١٤ەوە ھاوکاری ھێزە سەربازییەکانی کوردییەکانی کردوە، کاتێک داعش ھاتە ناو عێراق و مووسڵی گرت. لە مانگی ئابی ٢٠١٤ کۆماری چیک ٥٠٠ تۆن تەقەمەنی و کڵاشینکۆف و دۆشکە و ٥٠٠ نارنجۆکی دەستی بۆ ھەرێمی کوردستان ناردووە، بارە ھاوکارییەکان زیاتر لە چەک پێکھاتبوو کە چیتر لەلایەن سوپای چیکەوە بەکار نەدەھێنرا.[١٧][١٨] لە مانگی کانوونی دووەمی ساڵی ٢٠١٤ حکوومەتی چیک ڕای گەیاند کە پێنج ھەزار مووشەکی دژە تانک لە ڕێگادان بەرەو کوردستان بۆ شەڕی دژی داعش.[١٩][٢٠]
ھەروەھا ئەفسەرانی کۆماری چیک مەشقییان بە ھێزەکانی پێشمەرگەی کوردستان کردووە لە ئۆپەراسیۆنەکانی پاککردنەوەی مین و ڕاھێنانی پزیشکانی کورد لە پاریس، و ھەندێک پڕۆژەی بیناسازی تریش لە ناوچەکە.[٢١][٢٢][٢٣]
سەرچاوەکان[دەستکاری]
- ^ While Kurdistan Region refers to the autonomous Kurdish region in Northern Iraq, Iraqi Kurdistan is a geographical term referring to the Kurdish area of Iraq.
- ^ "Czech president praises Kurds, talks independence". www-rudaw-net.cdn.ampproject.org. Retrieved 2023-12-28.
- ^ Staff, Editorial (2015-11-30). "Czech President says emergence of independent Kurdistan just a matter of time". Kurd Net - Ekurd.net Daily News (بە ئینگلیزی). Retrieved 2023-12-28.
- ^ Sieber, Petr Zídek, Karel (2009). Československo a Blízký východ v letech 1948-1989 (بە چیکی). Praha: Ústav mezinárodních vztahů. p. 93. ISBN 9788086506760.
- ^ Michael Murad & Miroslav Slaveš (2015). "Kurdská komunita v České Republice". Český lid (بە چیکی). Institute of Ethnology, Czech Academy of Sciences. 102 (1): 21.
- ^ Mária Holubová & Mária Rošteková (2014). "Slovakia and Arab countries: Yesterday and Today". Politické vedy (2): 28–52. Retrieved 5 April 2017.
- ^ "The Kurdish Community in the Czech Republic and Its Transnational Practices". p. 300. Retrieved 5 April 2017.
- ^ "Islamic Trojan Horse in Czech Republic I". Yekta Uzunoglu (بە ئینگلیزی). Retrieved 2018-07-13.
- ^ "Kdo je kdo: MUDr. Yekta Uzunoglu" (بە چیکی). BezPolitickéKorektnosti. Retrieved 6 April 2017.
- ^ The Encyclopedia of the Arab-Israeli Conflict. 2008. p. 281.
- ^ Rick Fawn (2005). The Czech Republic: A Nation of Velvet (3 ed.). Amsterdam: Taylor & Francis. p. 135.
- ^ "Czech Republic opens commercial liaison office in Erbil". 2 May 2006. Retrieved 7 April 2017.[بەستەری مردوو]
- ^ Report on the foreign policy of the Czech Republic between January 2007 and December 2007. Prague: Ministry of Foreign Affairs of the Czech Republic. 2008. p. 236. ISBN 978-80-86345-68-0.
- ^ "Založení Česko-kurdské obchodní komory a zahájení spolupráce s Kurdskou regionální vládou Irácké republiky" (بە چیکی). CREA. April 2015. Retrieved 5 April 2017. ٢٣ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- ^ "The Czech-Kurdish Chamber of Commerce". Retrieved 5 April 2017.
- ^ "Czech Republic to invest in Kurdistan's agriculture, build tractor factory". Kurdistan24. 29 March 2017. Retrieved 5 April 2017.
- ^ "Česká vláda dodá 500 tun munice Kurdům bojujícím proti islamistům". idnes.cz. 27 September 2013. Retrieved 5 April 2017.
- ^ Abdelhak Mamoun. "URGENT: Kurdish Peshmerga to receive 1st shipment of AK-47 ammunition from Czech Republic next week". Iraqi News. Retrieved 5 April 2017.
- ^ "Czech missiles en route to Erbil as Kurds celebrate fresh war victories". Rudaw. 21 December 2014. Retrieved 5 April 2017.
- ^ "Barzani received Czech Deputy Defense Minister". Kurdistan24. 11 January 2016. Retrieved 5 April 2017.
- ^ "Czech Republic supports the Kurdistan Region". Kurdistan Regional Government. 5 April 2016. Retrieved 5 April 2017. ١٢ی تەممووزی ٢٠١٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- ^ "Czech Republic Constructs Refugee Camp in Sulaymaniyah". BasNews. 14 April 2016. Retrieved 5 April 2017.
- ^ "Czech to Train Peshmerga on Mine-Clearance Operations". BasNews. 29 August 2016. Retrieved 5 April 2017.
