جافی

ئەم وتارە سەبارەت بە بنشێوەزاری جافی نووسراوە. بۆ بینینی وتارە هاوشێوەکان بڕوانە جاف (ڕوونکردنەوە).

جافی یەکێک لە بنشێوەزارەکانی کوردیی ناوەندییە کە لە کوردستانی باشوور و کوردستانی ڕۆژھەڵات ئاخێوەری ھەیە.

زمانناسی[دەستکاری]

بنشێوەزاری جافی لە ڕووی زمانناسییەوە یەکێکە لە بنشێوەزارە سەرەکییەکانی شێوەزاری کوردیی ناوەندی و بە ھەڵەوە ھەندێک جار وەک سۆرانی ناوی لێ دەبرێت. جافی خۆی دابەش دەبێتە سەر چەند لەھجەی جیاوازەوە و ھەندێک جیاوازی لە نێوان لەھجەکانیدا ھەیە بەڵام بنچینەی ھەموویان یەکێکە.

جوگرافیای ئاخێوەران[دەستکاری]

کوردستانی ڕۆژھەڵات

جوانڕۆ وەکوو زێدی جاف و بنشێوەزاری جافی ناس دەکرێت و زیاترین ئاخێوەری جافیی لە کوردستانی ڕۆژهەڵاتی هەیە، لەدوای جوانڕۆ؛ ڕوانسەر^[١]^[٢]^[٣]^[٤]^[٥] ، سەلاسی باوەجانی، بەشێک لە پاوە، بەشێک لە شارستانی سەرپێڵی زەھاو و بەشێک لە شاری کرماشان و حەشیمەتێکی کەم لە سەقز و پارێزگای سنە زیاترین ئاخێوەرانی جافی لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان لەخۆ دەگرن.^[٦]^[٧]

کوردستانی باشوور

ھەڵەبجە، شارەزوور، کەلار، کفری، کەرکووک^[٨]^[٩]

کەسایەتییە ناودارەکان[دەستکاری]

دەسەڵاتدار و سیاسەتوان:^[١٠]

شاعیر و گۆرانیبێژ:

کەسایەتیی ئایینی:

زانایان:

شەمسەدینی شارەزووری

سەرچاوەکان[دەستکاری]

^ "ماڵپەڕی فەرمیی پارێزگای کرماشان". .ostan-ks.ir. Retrieved 19ی Marchی 2020. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help) ١٢ی شوباتی ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ "ھۆز و تیرەکانی جاف". عێلی جاف. Archived from the original on 11ی Decemberی 2016. Retrieved 19ی Marchی 2020. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= و |archive-date= (help) ١١ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٦ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ "دەربارەی عەشیرەتی جاف". Jaff Tribe. Archived from the original on 17ی Marchی 2020. Retrieved 19ی Marchی 2020. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= و |archive-date= (help) ١٧ی ئازاری ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ "پوشش ایل جاف". ئەبادیس. Retrieved 19ی Marchی 2020. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help)
^ "استان کرماشان". www.iranslal.com. Retrieved 19ی Marchی 2020. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help) ٣٠ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ https://baneh.com/blog/زبان-کردی/^{[بەستەری مردوو]}
^ "وەشانی ئەرشیڤکراو". Archived from the original on 17ی Marchی 2020. Retrieved 17ی Marchی 2020. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= و |archive-date= (help) ١٧ی ئازاری ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ https://baneh.com/blog/زبان-کردی/^{[بەستەری مردوو]}
^ "وەشانی ئەرشیڤکراو". Archived from the original on 17ی Marchی 2020. Retrieved 17ی Marchی 2020. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= و |archive-date= (help) ١٧ی ئازاری ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ "وەشانی ئەرشیڤکراو". Archived from the original on 21ی Julyی 2019. Retrieved 17ی Marchی 2020. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= و |archive-date= (help) ٢١ی تەممووزی ٢٠١٩ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت.

[1] "ماڵپەڕی فەرمیی پارێزگای کرماشان". .ostan-ks.ir. Retrieved 19ی Marchی 2020. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help) ١٢ی شوباتی ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[2] "ھۆز و تیرەکانی جاف". عێلی جاف. Archived from the original on 11ی Decemberی 2016. Retrieved 19ی Marchی 2020. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= و |archive-date= (help) ١١ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٦ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[3] "دەربارەی عەشیرەتی جاف". Jaff Tribe. Archived from the original on 17ی Marchی 2020. Retrieved 19ی Marchی 2020. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= و |archive-date= (help) ١٧ی ئازاری ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[4] "پوشش ایل جاف". ئەبادیس. Retrieved 19ی Marchی 2020. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help)

[5] "استان کرماشان". www.iranslal.com. Retrieved 19ی Marchی 2020. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help) ٣٠ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[6] ttps://baneh.com/blog/زبان-کردی/^{[بەستەری مردوو]}

[7] "وەشانی ئەرشیڤکراو". Archived from the original on 17ی Marchی 2020. Retrieved 17ی Marchی 2020. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= و |archive-date= (help) ١٧ی ئازاری ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[8] ttps://baneh.com/blog/زبان-کردی/^{[بەستەری مردوو]}

[9] "وەشانی ئەرشیڤکراو". Archived from the original on 17ی Marchی 2020. Retrieved 17ی Marchی 2020. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= و |archive-date= (help) ١٧ی ئازاری ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[10] "وەشانی ئەرشیڤکراو". Archived from the original on 21ی Julyی 2019. Retrieved 17ی Marchی 2020. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= و |archive-date= (help) ٢١ی تەممووزی ٢٠١٩ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]

[٨]

[٩]

[١٠]