زمانی عیبری

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
زمانی عیبری
داڕێژە:عیبری, Ivrit
ئەستێرەی داود لە سەرووی دەقی «ئەمە تەنیا بۆ ترساندنی دژە جوولەکەکان لێرەدایە» بە زمانی عیبری
خوێندنەوەنوێ: [ivˈʁit] – Ancient: [ʕib'rit][١]
قسەی پێدەکرێ لەئیسرائیل
بنەماڵەی زمان
شێوە ستانداردەکان
عیبری نوێ
سیستەمی نووسینئەلفوبێی عیبری
عیبری برایل
Paleo-Hebrew ئەلفوبێی (Archaic Biblical Hebrew)
ئەلفوبێی ئارامی (ئاخیرەکانی تەورات)
ڕەوشی فەرمیبوون
زمانی فەرمییە لە ئیسرائیل (عیبری نوێ)
سامان دەدرێتەوە بەدەستیپەیمانگای زمانی عیبری
האקדמיה ללשון העברית (HaAkademia LaLashon HaʿIvrit)
کۆدەکانی زمان
ISO 639-1he
ISO 639-2heb
ISO 639-3Variously:
heb – عیبری نوێ
hbo – عیبری کۆن
smp – عیبری سامەڕی
obm – Moabite (extinct)
xdm – زمانی ئێدۆمیتێ
Linguasphere12-AAB-a
ئەم پەڕەیە ھێماکانی فۆنەتیکی IPA بە یوونیکۆدی تێدایە. بەبێ پشتیوانیی نیشاندانی یوونیکۆد، لەوانەیە لە جێگەی کاراکتەرەکانی یوونیکۆد، نیشانەی پرسیار، چوارگۆشەکان یان ھێماکانی تر ببینی.

زمانی عیبری (بە عیبری: עברית') زمانێکە لە بنەماڵەی زمانی سامی باکوری ڕۆژاوا کە خەڵکی کەونارای فەلەستین قسەیان پێدەکرد و ئێستاکە لە ئیسرائیلدا زمانی فەرمییە. عیبری نوێ لە ٢٠١٣ لەلایەن نۆ میلیۆن کەس لە ھەموو جیھان قسە دەکرا.[٢] بەمێژووییی، ھەروەک زمانەکەی نەوەکانی ئیسرائیل و پێشینانەکانیان ڕەچاو دەکرێت گەرچی ئەم زمانە ئاماژە نەکراوە بە ناوی «عیبری» لە تەورات، زمانەکە ھەروەک «یێھودیت»، «زمانەکەی یەھودا» یان «زمانی کەنعان» ئاماژە کراوە.[٣]

زمانی عیبری لە جیھاندا[دەستکاری]

لە ئەمریکا ژمارەی ئەو کەسانەی کە بە زمانی عیبری دەدوێن دەگاتە نزیکەی ٢١٢ ھەزار و ٧٤٧ کەس. لەنێو جوولەکەکانی ئەمریکادا، نزیکەی ٥۰٪یان زمانی عیبری دەخوێنن، لەکاتێکدا لە نێوان ۱۰٪ بۆ ۱۲٪ بە زمانی عیبری دەدوێن.[٤]

سەرچاوەکان[دەستکاری]

  1. ^ Sephardi [ʕivˈɾit]; Iraqi [ʕibˈriːθ]; Yemenite [ʕivˈriːθ]; Ashkenazi realization [iv'ʀis] or [iv'ris] strict pronunciation [ʔiv'ris] or [ʔiv'ʀis]; Standard Israeli [ivˈʁit]
  2. ^ Gur, Nachman; Haredim, Behadrey. "'Kometz Aleph – Au': How many Hebrew speakers are there in the world?". Archived from the original on 4 November 2013. Retrieved 2 November 2013. ٤ی تشرینی دووەمی ٢٠١٣ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  3. ^ Sáenz-Badillos, Angel (1993) [1988]. A History of the Hebrew Language. Translated by Elwolde, John. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-55634-7.
  4. ^ "שפת אם, שפת עם". www.ynet.co.il (بە عیبری). 2019-10-18. Retrieved 2022-09-06.