سافیی ھیرانی

پەیکەری سافیی هیرانی

سافیی ھیرانی یان سافی (صافی) (لەدایکبووی ١٨٧٣ – مردووی ١٩٤٢) ناوی تەواوی مستەفای کوڕی عەبدوڵڵایە. شاعیرێکی کورد بوو. سافی لە ساڵی ١٨٧٣ لە گوندی ھیرانی سەر بە قەزای شەقڵاوە لەدایک بووە و لە ڕێکەوتی ١٢ی شوباتی ١٩٤٢ مردووە. ھۆنراوەی بە ھەر چوار زمانی کوردی، عەرەبی، فارسی و تورکی نووسیوە. عەبدوڵڵای باوکی سافی کوڕی عەلی کوڕی مستەفا کوڕی عەبدولڵا کوڕی شێخ سولەیمانی ھیرانییە.

خوێندن

سافى

سافی سەرەتا خوێندنی ئایینی لای کاک عبدوڵڵای باوکی دەست پێکردووە، لە پاشان کە پلەی خوێندنی بەرز بووەتەوە ڕۆشتوە بۆ کۆیە، ھەولێر، ڕەواندز و سەران و لە لە لای کەسانی وەک مەلا ئەحمەدی ڕەش و مەلا ئەحمەدی ئۆمەر گوبەتی خوێندوویەتی. لە کوردستانی ئێرانیش لە لاجان، سابڵاغ و پەسۆی فەقێ بووە. لە مەھاباد ماوەیەکی زۆر ماوەتەوە لە مزگەوتی شادەروێش لەلای قازی عەلی باوکی قازی محەممەد خوێندوویەتی.

ھۆنراوە

سافی شێعری عیرفانی و عاشقانەی ھۆنیوەتەوە و دەروێشان ھەندێک لە شێعرەکانی بە دەفەوە دەخوێننەوە. ھەروەھا ھەندێک گۆرانیبێژانی کورد وەکوو تایەر تۆفیق و عەدنان کەریم شێعرەکانی سافیان خوێندوەتەوە.

نموونە شیعر

غەزەلێکی سافی ھیرانی کە عەلی مەردان و ھێمن حوسێن بە گۆرانی وتوویانە:

ئەو پەرچەم و ئەگریجە ھەموو دوژمنی دینە		ئەو زولف و ڕووە ئافەتی سەر ڕوویی زەمینە
عەشقت لە دڵم سابتە، نەک عارزە قوربان		وەک توڕڕەیی شاھان کە لەسەر ڕوویی نگینە
عالەم چ دەزانێ کە ئەمن کوشتەیی کێمە		لەو تیری موژەت زاھیرە دائیم کە بە خوێنە
بێعارە دڵم چەندی جەفای دەی ھەقە، ئەمما		جێی ڕەحمە گوڵم چونکی ڕەقیب وا لە کەمینە
دڵ بوویتە کەباب بۆ مەزەیی دیدەیی مەستت		قوربان لەوە مەعلوومە کە لێوت نمەکینە
جانا وەرە وا غەرقەیی تۆفانی سوروشکم		بێ نووحی وەفات نابێ نەجاتم بە سەفینە
سافی کە لە خاکی دەری تۆ دوورە بە قوربان		سەگ مەرگی نەبێ، ھێندە چلۆن قابیلی ژینە

سەرچاوەکان

• سدیق بۆرەکەیی-سەفی زداە، مێژووی وێژەی کوردی، دەزگای ئاراس، ھەولێر، ٢٠٠٨.
• ھەژاری موکریانی، چێشتی مجێور، چاپخانەی کوردستان، سنە.

بەستەرە دەرەکییەکان

• سافیی ھیرانی لە ڤەژینبوکس