دەروازە:شیعر

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

دەروازەی شیعر


بەخێربێن بۆ دەروازەی شیعر!

شیعر، ھۆنراوە، ھۆزان یان ھەڵبەست (بە ئینگلیزی: Poetry) وتەیەکی ھۆنراوی سیحراوییە، کە کار دەکاتە سەر ھەست و ھزری مرۆڤ. لایەنگرانی ھۆنراوەی عەرووزی، کێشی عەرووزی، سەروا و دیکەی تایبەتمەندییەکانی شیعری کۆن بە پێناسەی شیعر دەزانن و تا ڕادەیەک شیعری ئازاد کە ڕەھا لەم بەندانەیە بە شیعر نازانن. شاعیرانی بەرەی نوێ، بە ڕێزگرتن لە ھەر دوو شیعری کۆن (عەرووزی) و شیعری ئازاد، سنووری دژایەتی نێوانیان بەزاندووە و دەلاقەیەکی تازە و بازتریان بە ڕووی شیعردا کردۆتەوە.

زیاتر...

ھەنووکە ٥٩٤ وتار لە دەروازەی شیعردا ھەیە.

وتارێک لەوان بە ھەڵکەوت ببینە

وتاری ھەڵبژێردراو

کەبیر (بە ھیندی: कबीर، بە پەنجابی: ਕਬੀਰ، بە ئوردوو: کبیر‎) شاعیر و خواناسی ناسراوی خەڵکی ھیندستان بوو. لە دەوروبەری ساڵی ١٤٤٠دا لە شاری بەنارەس لە دایک بووە. باوک و دایکی کەبیر موسڵمان بوون و ناوی کەبیریان (کە یەکێک لە ناوەکانی خودای موسوڵمانانە) لە سەر منداڵەکەیان ناوە. کەبیر لە لای ڕاماناندای ھێندوو شاگردی کردووە و زانینی زۆری ئەو کاریگەری زۆری لە سەر کەبیر کردووە. ھەروەھا ھۆنراوەنووسانی فارسی وەکوو مەولانای ڕۆمی تا ڕادەیەک لە سەر بیروڕا و ھۆنراوەی کەبیر کاریگەر بوون. کەبیر شاعیرێکی شەفاھی بووەو زۆربەی ھۆنراوەکانی سینە بە سینە لە ناو خەڵکدا ھاتوە یان موریدەکانی نووسیویانەتەوە. ناوەرۆکی شیعرەکانی بە زۆری عیرفانین و زۆر ڕەخنەی لە دوژمنایەتیی ئایینی گرتووە. ھەروەھا ڕەخنەی لە ڕەواڵەت پەرستی، ڕیا و ھەندێک لە دابونەریتەکانی کۆمەڵگای ھیندی گرتوە. لە سەر بزووتنەوەی بھەکتی و ئایینی سیکیزم کاریگەریی بووە و لە ھیند و وڵاتانی دەور و بەریدا شوێنکەوتوانێکی زۆری ھەیە. شوێنکەوتوانی کەبیر، ڕێبازی کەبیریان داناوە کە لە ئێستەدا نزیکی ١٠ ملیۆن شوێنکەوتووی لە باکوور و ناوەڕاستی ھینددا ھەیە. لە سەرەتای سەدەی بیستەمدا ڕابیندرانات تاگۆر خاوەنی خەڵاتی نۆبڵ لە کتێبی چریکەکانی کەبیردا سەد شیعری کەبیری بە ھاوکاریی ئێڤلین ئاندەرھیڵ وەرگێڕایە سەر ئینگلیزی و ئەم شاعیرەی زیاتر بە دنیا ناساند.

زیاتر...

وێنەی ھەڵبژێردراو

شاعیری ھەژار، بەرھەمی کارڵ شپیدزوێگ

ئایا زانیوتە؟


ژیاننامەی ھەڵبژێردراو

ئانا ئاخماتۆڤا (بە ڕووسی: Анна Ахматова) ناوی تەواوی لانا ئەندریڤنا گۆرنکۆ، شاعیر و نووسەری خەڵکی ڕووسیا بوو. ئانا زۆرتر سەبارەت بە دژواری ژیان لە ژێر دەسەڵاتی ستالین و یەکێتیی سۆڤیەتدا شعری وتووە، شیعرەکانی گەورەترین کاریگەری ھەبووە بەسەر شیعری ڕوسیەوە و لەناودارتین شاعیرەکانی ڕوسیایە لە سەدەی بیستەم و شیعرەکانی بۆ زۆربەی زۆری زمانەکانی جیھان وەگێڕدراوە. ئانا ئەخماتۆڤا لە ٢٣ یۆلیۆی ساڵی ١٨٨٩ لە ڕوسیا لەدایک بووە، دوای دوو ساڵ لەدایک بوونی خێزانەکەی ڕۆشتوون بۆ بترسبۆرگ، ساڵی ١٩٠٥ دوای ئەوەی دایکی لەباوکی جیابۆتەوە لەگەڵ دایکیا ڕۆشتوون بۆ یڤباتۆریا و کێیف و ھەر لەو دوو شوێنە قۆناغەکانی خوێندنی تەواوکردووە و نیقۆڵای گۆمیلۆڤی ناسیوە و ساڵی ١٩١٠ ھاوسەرگیری لەگەڵدا کردووە و کوڕێکیان بووە، ساڵی ١٩١٨ مێردەکەی تەڵاقی داوە و شویکردووە بە ڤلادیمیر شلیکۆی زانای ئاشووریەکان، ساڵی ١٩٢٢ لە ڤلادیمیر جیابۆتەوە و بۆ جاری سێیەم ھاوسەرگیری لەگەڵ نیکۆڵای پۆنین کردووە.

زیاتر...

کتێب

بۆ کوردستان و ھەروەھا ناسراو بە ھەژار بۆ کوردستان ناوی یەکێک لە دیوانەشیعرەکانی ھەژار شاعیر، نووسەر و وەرگێڕی کورد، بە زمانی کوردیە کە لە ساڵان جیاواز لە بڵاوکردنەوەکانی جۆراوجۆر چاپ و بڵاو بووتەوە. پەرتووکی «بۆ کوردستان»، لە نوێترین چاپیدا لە ساڵی ٢٠١٤ لە کەڕەتی چاپی نۆھەم لە ٤٠٨ پەڕە بەدەست باڵاوکردنەوەی پانیز لە تاران لە چاپ دراوە. لەم دواھەمین چاپەدا بۆ یەکەم جار فەرھەنگۆکێکی بیست لاپەڕەیی وەک پاشکۆ خراوەتە سەر دیوانەکە، کە مانای وشە قورس و دژوارەکان و ھەر وەھا ناوە نامۆکانی ناو شێعرەکانی ھەژاری ڕوون کردۆتەوە. ئەم فەرھەنگۆکە وێژەوان کامڕان جەوھەری دایڕشتووە.

زیاتر...

یارمەتیت پێویستە؟

ئایا پرسیارێکت سەبارەت بە شیعر ھەیە و ناتوانیت وڵامەکەی بدۆزیتەوە؟

سەیری مێزی زانیاری بکە و پرسیارەکەت لەوێ بپرسە.

پۆلەکان

وتەی ھەڵبژێردراو

دەروازە پەیوەندیدارەکان

ئەو کارانەی دەتوانیت بیانکەیت

پڕۆژەکانی تری ویکیپیدیا

ویکیپیدیا لەلایەن دەستکاریکەرانی خۆبەخشەوە نووسراوە و لەلایەن دامەزراوەی ویکیمیدیا ڕاژە کراوە، کە دامەزراوەیەکی قازانج نەویستە و پڕۆژەگەلێکی تری خۆبەخشانەش ڕاژە دەکات وەک:

دەروازەکان