ئەحمەدی نالبەند
ئەحمەد ئەمین نالبەند | |
|---|---|
 | |
| لەدایکبوون | ١٨٩١ز - ١٣٠٨ کۆچی لە گوندی (بامەڕنێ)ی سەر بە قەزای ئامێدی |
| مەرگ | ١٩٦٣ز - ١٣٨٣ کۆچی دەڤەری بەرواری |
| شوێنی گۆڕ | گۆڕستانی گوندی (خشخاشا) لە دەڤەری بەرواری ژۆری |
| کار | شاعیر |
هۆزانڤانی دەڤەری بادینان (ئەحمەد ئەمین نالبەند)ە بە (ئەحمەد موخلیس) دهێتە ناسین، لە سالی ١٨٩١ ز لە گوندی (بامەڕنێ)ی سەر بە قەزای ئامێدی لەدایکبووە، لە تەمەنی شەش ساڵیدا دەستی بە قورئان خوێندن کردووە. بۆ خوێندن چووە بۆ (ئامێدی، زاخو، دهوک و گوندی بیدۆهێ لە دەڤەری بەرواری ژۆری)، ژیانێکی پڕ لە دەردە سەری و ناخۆشی و مشەختی بەسەر بردییە، پیاوێکی قسە خۆش و نوکتەبێژو زمانزان بووە.
زۆربەی شاعیرە کۆنەکان کارێکی زۆریان لە هزرو بیرو باوەڕی نالبەند کرووە بە تایبەتی (مەلایێ جزیری)، هەر لە بەر ئەوەش وەکو شاعیرە کلاسیکییەکان زمانێکی تێکەڵ لە عەرەبی و کوردی بەکارهێناوە.
نالبەندی هۆزانڤان لە (٩) ی ئەیلولی ساڵی (١٩٦٣)ز کۆچی دوایی کردووە، لە گۆڕستانی گوندی (خشخاشا) لە دەڤەری بەرواری ژۆری نێژراوە (هاتیە ڤەشارتن). یەکێك لە هوزانەکانی (دۆهی سپێدێ ل سەر بانی من جانەڪ دیت ژ خــــــەو رابو) ژمال دەرکەت دەرێ خانی م تەخمین کر زووڵەیخا بوو زولەیخا بوو سیفەت حوری وەکو تیرێ ژ مەرابۆری
نالبەندێ هۆزانڤان، هەڵبەستی بۆ ئەم مەبەستانە هۆنیوە، ئانکۆ ڤەهاندیە[دەستکاری]
١ – پێهەڵدان و پێهەڵگوتن و وەسفکردن, کە نالبەند دەستێکی باڵای لەو مەیدانەدا هەبووە. ٢
٢– ئەڤینی و ئەڤینداری.
٣ – سۆفیاتی و خوا پەرستی.
٤- هۆنراوەی کۆمەڵایەتی ئانکۆ چڤاکی، کە شێوەی گاڵتەو گەپ بە خۆوە دەگرێت.
٥- کرێتکردن و پیشاندانی بەرامبەرەکی، دیارە لەو مەبەستە باڵادەست بووە.
٦- کوردینی و وەڵاتپارێزی.
نمونەیەکە لە هۆنراوەکانی[دەستکاری]
دوهی سپێدێ ل سەربانی
م جانەک دیت ژ خەو ڕابوو
ژمال دەرکەت دەرێ خانی
م تەخمین کر زولەیخا بوو
زولەیخابوو سقەت حۆری
چوو سەر ئاڤێ ل ڕەخێ ژۆری
وەکی ڕۆژێ ل مە ئاڤا بوو
دەما زڤڕی ژ سەر ئاڤێ
م دینت لێدا شەقا ئاڤێ
مقابل چوومە هنداڤێ
قەرە پوشی گرێدا بوو
دەما تاڤێ ل بەژنێ دا
م دیت شبهی گولا سپێدا
وەسا گەش بوو دناڤ ڕێدا
چوو حال بۆ کەس نەهێلا بوو
نەهێلا بوو بۆ کەس حالەک
دەقیقەک ل من ببوو سالەک
ل ئەنیا وێ هەبوو خالەک
خودێ حەق تازە کێشا بوو
سەرچاوەکان[دەستکاری]
- معجم الشعراء الکرد , اعداد حمدی عبدالمجید سلفی و تحسین ابراهیم دوسکی , ص ٢٠٨
- زمان و ئەدەبی کوردی پولی حەوتەمی بنەرەت
