جڤاکی ئیسلامیی کوردستان
 | ئەم وتارە لەوانەیە پێویستی بە خاوێنکردن ھەبێت تا بگات بە شێوازی ستانداردی نووسین. |
| جڤاکیی ئیسلامیی کوردستان
(Civaka Îslamiya Kurdistanê) | |
|---|---|
| ڕێبەر | حافز ئەحمەد تورھاڵی |
| دامەزرا لە | ٢٠٠٤ |
| ئایدۆلۆجیا |
|
جڤاکیی ئیسلامیی کوردستان (بە کوردیی باکووری: Civaka Îslamiya Kurdistan, CÎK؛ جەئەکە) باڵی ئیسلامیی پەکەکەیە. بزووتنەوەیەکی ڕامیاری-کۆمەڵایەتی و ڕێکخراوێکی ئایینی کوردییە. ساڵی ٢٠٠٤ دامەزراوە و ئەمڕۆ زیاتر لەنێو کوردانی کۆچکردوودا کاریگەری ھەیە و لەنێو کوردانی نیشتەجێی کوردستانیش بە ھەمان شێوە.
مێژوو[دەستکاری]
جەئەکە بووژانەوەی بزووتنەوەی ئیسلامی کوردستانە لە ساڵی ٢٠٠٤، کۆمەڵەیەک کە لە ساڵی ١٩٩٣ دامەزراون و لەلایەن تورکیاوە وەک کۆمەڵەیەکی تیرۆریستی وەسف کراوە. جەئەکە لەلایەن زانایانی ئیسلامی کوردەوە دامەزرا و لە ئێستادا لەژێر سەرکردایەتی حافز ئەحمەدی تورھەللی زانای ئیسلامییە کە ھاوشێوەی پێش خۆی قورئانی لەبیر کردووە. جەئەکە لەنێو کوردانی کۆچکردوودا شوێنی خۆی ھەیە لە ئەڵمانیا، لە فەڕەنسا و باکووری کوردستان و باشووری کوردستانیش. ھەروەھا جەئەکە چەندین مزگەوت و خوێندنگا بەڕێوەدەبات.[١][٢][٣]
بنەما[دەستکاری]
جەئەکە ڕێکخراوێکی نەتەوەیی و ئیسلامیی کوردە. ئامانجی سەربەخۆیی کوردستان و یەکگرتوویی کوردە لە باشوور، کورد لە ڕۆژھەڵات، کورد لە باکوور و کورد لە ڕۆژاوا لە یەک وڵاتی کورد. ھەمیشە ڕەخنە لە تورکیا دەگرن و ھەروەھا داوا لە لایەنگرانی خۆیان دەکەن شەڕ لەگەڵ ناسیۆنالیستە تورکەکان بکەن. بەڵام بەپێچەوانەی گروپەکانی تری ناسیۆنالیستی کورد-ئیسلامی، جەک پشتیوانی لە پەکەکە و کەجەکە دەکات. زۆرجار جەک بۆ ئازادکردنی عەبدوڵڵا ئۆجەلان لە زیندان بەشداری یان ڕێکخستنی گردبوونەوە دەکات و کاتێک پەکەکە و گرووپەکانی تری کەجەکە ڕووبەڕووی تورکیا دەبنەوە، بە ڕوونی بەڵێنی پشتیوانی خۆیان دەدەن. کەجەکەیش ھاوشێوەی پەکەکە پشتیوانی خۆی بۆ فەلەستینییەکان لە شەڕی لەگەڵ ئیسرائیل نیشان دا.[١]
چالاکی[دەستکاری]
لە بەرامبەر کۆمەڵکوژیی قۆنیە لە ساڵی ٢٠٢١، بەڕێوەبەری تووڕەی جەئەکە لێدوانێکی بۆ کورد کرد: «ئەی نەوەکانی سەلاحەدین و شێخ سەعید و بەدیعوززەمان، تا کەی لە بەرامبەر ئەم دڕندەیی و دڕندەییەدا بێدەنگ دەبن! تا کەی ناپاکی لە گەلەکەت دەکەیت! ئەوان جگە لە دووژمنایەتی لەگەڵ ئیسلام و کورد ھیچی تر ناکەن، ئیسلام بۆ ئەوان دەمامک و کەرەستەی دەسەڵاتە، تەنانەت باوەڕیان بە ئیسلام نییە، خۆیان دەگۆڕن بۆ ئیسلام تەنیا بۆ ئەوەی پاڵپشتی بەدەست بھێنن. موسڵمانانی دڵسۆز، کاتی ئەوە ھاتووە ئێوە لە پێناو برا ستەملێکراو و دڵسۆزەکانی کورداندا بووەستینەوە، کاتی ئەوە ھاتووە دژی ڕەگەزپەرستی تورک بووەستینەوە، کاتی ئەوە ھاتووە لەگەڵ کورددا لە دژی ئەم دڕندەییە بجەنگن. ھەموو پەیوەندییەک لەگەڵ تورکە ناسیۆنالیستەکان ببڕن! خۆت بپارێزە! وەڵامی ھێرشەکان بدەنەوە! خودا فەرمانی پێکردووین خۆمان بپارێزین. ئەو بەسەر ئێمەدا سەپاندووە کە دژی ستەم بوەستینەوە. داوای لێکردین دووڕووەکان نەھێڵین. خودا دەیەوێت بە دەستی خۆت سزای ئەم ڕەگەزپەرستانە بدەیت. خودا و مێژوو و مرۆڤایەتی و موسوڵمانە ڕاستگۆکان چاوەڕێی ئەوە دەکەن ئێمەی کورد کۆتایی بەم دڕندەییە بھێنین. ئەمە خەباتێکی پیرۆزە، پێویستە ھەمووان جێگەی خۆیان لەم خەباتە پیرۆزەدا بگرن».[٤]
سی ئای کەی داوای لە ھەرێمی کوردستان و پەکەکە کرد کۆتایی بە شەڕی نێوان ھەرێمی کوردستان و پەکەکە بھێنن و ڕای دەگەیەنێت «کورد شەڕکردن لەگەڵ یەکتر خۆکوشتنە».[٥]
لە ٦ی شوباتی ٢٠٢٣، حافز ئەحمەد تورھەللی لە شاری سیک داوای لەو کوردانە کرد کە قوربانی بوومەلەرزەکەی تورکیا و سووریا لە ساڵی ٢٠٢٣، کۆچ نەکەن و خاکی خۆیان بەجێ نەھێڵن. ئاماژەی بەوەشکرد، کۆچکردنی کاتی بەھۆی وێرانبوونی بوومەلەرزەکەوە جێگای تێگەیشتنە، بەڵام پێویستە ئاراستەی شارە بێ زیانەکانی کوردستانیش بکرێت. ھەروەھا داوای لە خەڵک کرد چادر و یارمەتی و خواردن بۆ ناوچە زیانلێکەوتووەکان بھێنن بۆ ئەوەی خەڵکی ناوچەکە نەتوانن شارەکەیان جێبھێڵن.[٦]
لە ١٥ی نیسانی ٢٠٢٣، سیک چالاکیییەکی دیکەی لە شاری دوسلدۆرف ئەنجامدا و داوای ئازادی ئۆجەلانی کرد.[٧]
پێش[دەستکاری]
لە ساڵی ١٩٩١دا لەژێر ناوی یەکێتیی مەلاکانی وڵاتپارێز (Yekîtiya Meleyên Welatparêz) دامەزرابوون. لە ساڵی ١٩٩٣دا ناوی گۆڕاوە بە بزووتنەوەی ئیسلامیی کوردستان (Hereketa Îslamiya Kurdistanê) و لە ئاکامدا لە ڕۆژی ٢٥ی گوڵانی ٢٠٠٤دا لەژێر ناوی کۆمەڵەی ئیسلامیی کوردستان بەردەوام چالاکیی کردووە.
ڕێبەرایەتی[دەستکاری]
- مەلا عەبدوڵڵا
- ٢٠٠٥–٢٠١٥ مەلا شافیعی
- ٢٠١٥ مەلا ئەحمەد تورھاڵی
سەرچاوەکان[دەستکاری]
- ^ ئ ا "Civaka Îslamiya Kurdistanênin 7. Kongresi Hafız Ahmet TURHALLI". YeniOzgurPolitika.com.
- ^ "CİK üyeleri: Kürt gerillalarımızın yanında safa durma zamanı". ANF News.
- ^ "CÎK-Mexmûr: Xwe nedin gel zaliman".
- ^ "CİK: Mazlum ve imanlı Kürtlerin yanında safa durma zamanı". ANF News.
- ^ "Civaka Îslamî ya Kurdistanê: Kurdkujî hevkariya dagirkeriyê ye | Xwebun" (بە تورکیی ئەستەمبوڵی). 2021-06-12. Retrieved 2023-05-06.
- ^ "Turhallı calls for action to stop migration from earthquake areas". ANF News.
- ^ "Kurds call on everyone to attend march in Düsseldorf on Saturday". ANF News.
- بەشداربووانی ویکیپیدیا، «Civaka Îslamî ya Kurdistanê»، ویکیپیدیای کوردیی کورمانجی. سەردان لە ٣١ی تەممووزی ٢٠٢١.
