کوردایەتیی ئیسلامی
کوردایەتی ئیسلامی ئایدیۆلۆژیایەک کە ناسیۆنالیزمی کوردی تێکەڵ بە ئیسلامیزم دەکات زۆرێک لەکوردەکان ئەو ئایدیۆلۆژیایەیان گرتووەتە بەر چونکە دژی عێراق و تورکیا و ئێران و سوریا دەڕوات.
مێژوو[دەستکاری]
ئەو ئایدۆلۆژیایە دوای شکستی ئیمپراتۆریەتی عوسمانی و دروستکردنی وڵاتی تورکیا هاتە ئاراوە، دوو ڕووداو کە کوردەکانی توڕە کرد. زۆرێک لە کوردەکان کە هەستیان دەکرد بەهۆی چاکسازییەکانی ئەتاتورکەوە کلتور و ئایین و زمان و مرۆڤەکانیان لە مەترسی لەناوچوونە، دەستیان کرد بە ڕووکردنە ئیسلامیزمی کوردی. شێخ سەعید سەرکردایەتیان دەکرد.[١]
تەنانەت یەکێک لە کوردە ئیسلامییە توندڕەوەکانی وەک مەلا کرێکار، تا ڕادەیەک ناسیۆنالیزمی هەیە. لە هەندێک ڤیدیۆدا مەلا کرێکار باس لە پرسی کورد و پشتیوانیکردن لە سەربەخۆیی کورد دەکات. هەرچەندە هەمیشە لە کاتێکدا کە توندڕەوی ئیسلامی خۆی پاراستووە، ئەو کارەی دەکرد. ناوبراو بە "ڕۆژێک لێدوانی سیاسی و نەتەوەیی بڵاودەکاتەوە، ڕۆژێکی دیکەش لێدوانی جیهادی" وەسف کراوە. مەلا کرێکاریش کەسێکی پۆپۆلیستییە و جەماوەری لە کوردستانی عێراق لە نێوان ساڵانی ٢٠١٧ بۆ ٢٠١٩ بەرزبووەوە، بە شێوەیەکی سەرەکی لەنێو ئەو گەنجانەدا کە دژی حکوومەتی کوردی بوون. حەمە غەریب ڕۆشنبیری کورد داکۆکی لەوە دەکرد کە پێویستە ناسیونالیزمی سەرەکی کوردی چاکسازی بکرێت بۆ ئەوەی ئیسلامیش بگرێتەوە.[٢] مەلا کرێکار هەروەها زیادی کرد کە عەلمانیەت "بەهاکانی کوردی لەناوبردووە".[٣]
هەروەها زۆر کەسی تر ئەو ئایدۆلۆژیایەیان بە فاشیست، توندڕەو، دژە تورک، دژە عەرەب، دژە مەسیحی، دژە جوولەکە و "مەترسی بۆ سەر هەر کەسێک کە کورد و موسڵمان نەبێت" ناوبردووە.[٤]
پارتەکان[دەستکاری]
سەرچاوەکان[دەستکاری]
- ^ Hassan, Mona (10 January 2017). Longing for the Lost Caliphate: A Transregional History. Princeton University Press. ISBN 978-1-4008-8371-4.
- ^ Gade, Tine; Palani, Kamaran (22 May 2022). "The hybridisation of religion and nationalism in Iraqi Kurdistan: The case of Kurdish Islam". Third World Thematics: A TWQ Journal. 5 (3–6): 221–241. doi:10.1080/23802014.2022.2070269. S2CID 249036504.
- ^ Mahmud Yasin Kurdi (29 September 2016). "Time has come to break from Iraq, says radical Kurdish cleric Mulla Krekar". rudaw.net. Archived from the original on 29 November 2016. Retrieved 28 November 2016.
- ^ Gade, Tine; Palani, Kamaran (22 May 2022). "The hybridisation of religion and nationalism in Iraqi Kurdistan: The case of Kurdish Islam". Third World Thematics: A TWQ Journal. 5 (3–6): 221–241. doi:10.1080/23802014.2022.2070269. S2CID 249036504.
