پێڕستی دەوڵەتانی جیھان

ئاڵای ئەندامانی نەتەوەیەکگرتووەکان لەبەردەم کۆشکی نەتەوەکان، لە شاری ژنێف، سوویسرا.

ئەمە لیستی دەوڵەتەکانی جیھانە کە ٢٠٣ دەوڵەتی لەبەرگرتووە و لە دوو بەش پێکھاتووە: بەشێکیان ناوی ئەو ١٩٣ دەوڵەتەیە کە ئەندامی ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکانن لەگەڵ ڤاتیکان و بەشی دووەم ئەو وڵاتانەن کە تەنھا بڕێک لە وڵاتانی دیکە وەک وڵاتی سەربەخۆ دەیانناسن.

ئەو دەوڵەتانە کە بە شێوەی نێونەتەوەییی بە فەرمی ناسراون

ناوی کوردی	ئاڵا و ناو و ناوی فەرمی بە ئینگلیزی
ئەفغانستان - کۆماری ئیسلامیی ئەفغانستان (لێدوان)	ئەفغانستان – Islamic Republic of Afghanistan
ئەڵبانیا - کۆماری ئەڵبانیا (لێدوان)	ئالبانیا – Republic of Albania
جەزائیر - کۆماری دیمۆکراتیکی گەلی جەزائیر (لێدوان)	جەزائیر – People's Democratic Republic of Algeria
ئاندۆرا - شازادەنشینی ئاندۆرا (لێدوان)	ئەندۆرا – Principality of Andorra
ئەنگۆلا - کۆماری ئەنگۆلا (لێدوان)	ئەنگۆلا – Republic of Angola
ئانتیگوا و باربودا (لێدوان)	ئانتیگوا و باربوودا
ئارجەنتین - کۆماری ئارجەنتین (لێدوان)	ئەرژەنتین – Argentine Republic
ئەرمەنستان - کۆماری ئەرمەنستان (لێدوان)	ئەرمەنستان – Republic of Armenia
ئۆسترالیا - ھاوقازانجیی ئۆسترالیا (لێدوان)	ئوسترالیا – Commonwealth of Australia
نەمسا - کۆماری نەمسا (لێدوان)	نەمسا – Republic of Austria
ئازەربایجان - کۆماری ئازەربایجان (لێدوان)	ئازەربایجان – Republic of Azerbaijan
بەھاما - ھاوقازانجیی بەھاما (لێدوان)	بەھاما – Commonwealth of The Bahamas
بەحرەین - شانشینی بەحرەین (لێدوان)	بەحرەین – Kingdom of Bahrain
بەنگلادیش - کۆماری گەلی بەنگلادیش (لێدوان)	بەنگلادێش – People's Republic of Bangladesh
باربادۆس (لێدوان)	باربادۆس
بیلاڕووس - کۆماری بیلاڕووس (لێدوان)	بیلاڕووس – Republic of Belarus
بەلجیکا - شانشینی بەلجیکا (لێدوان)	بەلجیکا – Kingdom of Belgium
بەلیز (لێدوان)	بەلیز
بنین - کۆماری بنین (لێدوان)	بێنین – Republic of Benin
بووتان - پاشایەتیی بووتان (لێدوان)	بووتان – Kingdom of Bhutan
بۆلیڤیا - حکوومەتی فرەنەتەوەییی بۆلیڤیا (لێدوان)	بۆلیڤیا – Plurinational State of Bolivia
بۆسنیا و ھەرزەگۆڤینا (لێدوان)	بۆسنیا و ھەرزەگۆڤینا
بۆتسوانا - کۆماری بۆتسوانا (لێدوان)	بۆتسوانا – Republic of Botswana
بەڕازیل - کۆماری فیدەراتیڤی بەڕازیل (لێدوان)	بەڕازیل – Federative Republic of Brazil
بروونای - حکوومەتی بروونای، (لێدوان)	بروونای – State of Brunei, Abode of Peace
بولگاریا - کۆماری بولگاریا (لێدوان)	بولگاریا – Republic of Bulgaria
بورکینافاسۆ (لێدوان)	بورکینافاسۆ
میانمار - یەکێتیی میانمار (لێدوان)	میانمار – Union of Myanmar
بوروندی - کۆماری بوروندی (لێدوان)	بوروندی – Republic of Burundi
کەمبۆدیا - شانشینی کەمبۆدیا (لێدوان)	کەمبۆدیا – Kingdom of Cambodia
کامیروون - کۆماری کامیروون (لێدوان)	کامیروون – Republic of Cameroon
کەنەدا (لێدوان)	کەنەدا
کەیپڤەرد - کۆماری کەیپڤەرد (لێدوان)	کەیپڤەرد – Republic of Cape Verde
کۆماری ئەفریقای ناوەڕاست (لێدوان)	کۆماری ئەفریقای ناوەندی
چاد - کۆماری چاد (لێدوان)	چاد – Republic of Chad
چیلی - کۆماری چیلی (لێدوان)	چیلی – Republic of Chile
چین - کۆماری گەلی چین (لێدوان)	چین – People's Republic of China
کۆلۆمبیا - کۆماری کۆلۆمبیا (لێدوان)	کۆلۆمبیا – Republic of Colombia
دوورگەکانی قەمەر - یەکێتیی دوورگەکانی قەمەر (لێدوان)	دوورگەکانی قەمەر – Union of the Comoros
کۆماری دیموکراتیکی کۆنگۆ (کۆنگۆ-کینشاسا) (لێدوان)	کۆماری دیموکراتیی کۆنگۆ (Congo-Kinshasa)
کۆماری کۆنگۆ (کۆنگۆ-برازاڤیڵ) (لێدوان)	کۆماری کۆنگۆ (Congo-Brazzaville)
کۆستاریکا - کۆماری کۆستاریکا (لێدوان)	کۆستاریکا – Republic of Costa Rica
کۆتدیڤوار - کۆماری کۆتدیڤوار (پەراڤی عاج) (لێدوان)	کۆتدیڤوار – Republic of Côte d'Ivoire (Ivory Coast)
کرۆواتیا - کۆماری کرۆواتیا (لێدوان)	کرواتیا – Republic of Croatia
کووبا - کۆماری کووبا (لێدوان)	کووبا – Republic of Cuba
قوبرس - کۆماری قوبرس (لێدوان)	قوبرس – Republic of Cyprus
کۆماری چیک (لێدوان)	کۆماری چیک
دانمارک - شانشینی دانمارک (لێدوان)	دانمارک – Kingdom of Denmark
جیبووتی - کۆماری جیبووتی (لێدوان)	جیبووتی – Republic of Djibouti
دۆمینیکا - ھاوقازانجیی دۆمینیکا (لێدوان)	دۆمینیکا – Commonwealth of Dominica
کۆماری دۆمینیکان (لێدوان)	کۆماری دۆمینیکان
تیمۆری ڕۆژھەڵات - کۆماری دیموکراتیکی تیمۆری ڕۆژھەڵات (لێدوان)	تیمۆری ڕۆژھەڵات – Democratic Republic of Timor-Leste
ئیکوادۆر - کۆماری ئیکوادۆر (لێدوان)	ئێکوادۆر – Republic of Ecuador
میسر - کۆماری عەربیی میسر (لێدوان)	میسر – Arab Republic of Egypt
ئێلسالڤادۆر - کۆماری ئێلسالڤادۆر (لێدوان)	ئێلسالڤادۆر – Republic of El Salvador
گینێی ئیستوایی - کۆماری گینێی ئیستوایی (لێدوان)	گینێی ئیستوایی – Republic of Equatorial Guinea
ئەریتریا - حکوومەتی ئەریتریا (لێدوان)	ئێریتریا – State of Eritrea
ئەستۆنیا - کۆماری ئەستۆنیا (لێدوان)	ئیستۆنیا – Republic of Estonia
ئەتیۆپیا - کۆماری دیموکراتیکی فیدراڵی ئەتیۆپیا (لێدوان)	ئیتیۆپیا – Federal Democratic Republic of Ethiopia
فیجی - کۆماری دوورگەکانی فیجی (لێدوان)	فیجی – Republic of the Fiji Islands
فینلاند - کۆماری فینلاند (لێدوان)	فینلاند – Republic of Finland
فەڕەنسا - کۆماری فەڕەنسا (لێدوان)	فەڕەنسا – French Republic
گابۆن - کۆماری گابۆن (لێدوان)	گابۆن – Gabonese Republic
گامبیا - کۆماری گامبیا (لێدوان)	گامبیا – Republic of The Gambia
گورجستان (لێدوان)	گورجستان
ئاڵمانیا - کۆماری فێدراڵیی ئاڵمانیا (لێدوان)	ئەڵمانیا – Federal Republic of Germany
گانا - کۆماری گانا (لێدوان)	گانا – Republic of Ghana
یۆنان - کۆماری ھێلێنی (لێدوان)	یۆنان – Hellenic Republic
گرینادا (لێدوان)	گرینادا
گواتیمالا - کۆماری گواتیمالا (لێدوان)	گواتیمالا – Republic of Guatemala
گینێ - کۆماری گینێ (لێدوان)	گینێ – Republic of Guinea
گینێ بیساو - کۆماری گینێ بیساو (لێدوان)	گینێ بیساو – Republic of Guinea-Bissau
گویانا - کۆماری (لێدوان)	گویانا – Co-operative Republic of Guyana
ھایتی - کۆماری ھایتی (لێدوان)	ھایتی – Republic of Haiti
ھۆندووراس - کۆماری ھۆندووراس (لێدوان)	ھۆندووراس – Republic of Honduras
مەجارستان - کۆماری مەجارستان (لێدوان)	مەجارستان – Republic of Hungary
ئایسلەند - کۆماری ئایسلەند (لێدوان)	ئایسلەند – Republic of Iceland
ھیندستان - کۆماری ھیندستان (لێدوان)	ھیندستان – Republic of India
ئیندۆنیزیا - کۆماری ئیندۆنیزیا (لێدوان)	ئیندۆنیزیا – Republic of Indonesia
ئێران - کۆماری ئیسلامیی ئێران (لێدوان)	ئێران – Islamic Republic of Iran
عێراق - کۆماری عێراق (لێدوان)	عێراق – Republic of Iraq
ئیرلەند (لێدوان)	ئیرلەند
ئیسرائیل - حکوومەتی ئیسرائیل (لێدوان)	ئیسرائیل – State of Israel
ئیتاڵیا - کۆماری ئیتاڵیا (لێدوان)	ئیتاڵیا – Italian Republic
جامایکا (لێدوان)	جامایکا
ژاپۆن (لێدوان)	ژاپۆن
ئوردن - شانشینی ھاشیمیی ئوردن (لێدوان)	ئوردن – Hashemite Kingdom of Jordan
کازاخستان - کۆماری کازاخستان (لێدوان)	کازاخستان – Republic of Kazakhstan
کینیا - کۆماری کینیا (لێدوان)	کینیا – Republic of Kenya
کیریباس - کۆماری کیریباس (لێدوان)	کیریباس – Republic of Kiribati
کۆریای باکوور - کۆماری دیموکراتیکی گەلی کۆریا (لێدوان)	کۆریای باکوور – Democratic People's Republic of Korea
کۆریای باشوور - کۆماری کۆریا (لێدوان)	کۆریای باشوور – Republic of Korea
کووەیت - حکوومەتی کووەیت (لێدوان)	کووەیت – State of Kuwait
قرغیزستان - کۆماری قرغیزستان (لێدوان)	قرغیزستان – Kyrgyz Republic
لاوس - کۆماری دیموکراتیکی گەلی لاوس (لێدوان)	لاوس – Lao People's Democratic Republic
لاتڤیا - کۆماری لاتڤیا (لێدوان)	لاتڤیا – Republic of Latvia
لوبنان - کۆماری لوبنان (لێدوان)	لوبنان – Republic of Lebanon
لیسۆتۆ - کۆماری لیسۆتۆ (لێدوان)	لیسۆتۆ – Kingdom of Lesotho
لیبەریا - کۆماری لیبەریا (لێدوان)	لیبێریا – Republic of Liberia
لیبیا - (لێدوان)	لیبیا – Great Socialist People's Libyan Arab Jamahiriya
لیختنشتاین - میرنشینی لیختنشتاین (لێدوان)	لیختنشتاین – Principality of Liechtenstein
لیتوانیا - کۆماری لیتوانیا (لێدوان)	لیتوانیا – Republic of Lithuania
لوکسەمبورگ - دووکنشینی مەزنی لوکسەمبورگ (لێدوان)	لوکسەمبورگ – Grand Duchy of Luxembourg
مەقدوونیا - کۆماری مەقدوونیا (لێدوان)	مەقدوونیای باکوور – Republic of Macedonia
ماداگاسکار - کۆماری ماداگاسکار (لێدوان)	ماداگاسکار – Republic of Madagascar
مالاوی - کۆماری مالاوی (لێدوان)	مالاوی – Republic of Malawi
مالیزیا - کۆماری مالیزیا (لێدوان)	مالیزیا
مالدیڤ - کۆماری مالدیڤ (لێدوان)	ماڵدیڤ – Republic of Maldives
مالی - کۆماری مالی (لێدوان)	مالی – Republic of Mali
ماڵتا - کۆماری ماڵتا (لێدوان)	ماڵتا – Republic of Malta
دوورگەکانی مارشاڵ - کۆماری دوورگەکانی مارشاڵ (لێدوان)	دوورگەکانی مارشاڵ – Republic of the Marshall Islands
مۆریتانیا - کۆماری ئیسلامیی مۆریتانیا (لێدوان)	مۆریتانیا – Islamic Republic of Mauritania
مۆریس - کۆماری مۆریس (لێدوان)	مۆریس – Republic of Mauritius
مەکسیک - حکوومەتە مەکسیکییە یەکگرتووەکان (لێدوان)	مەکسیک – United Mexican States
مایکرۆنیزیا - دەوڵەتە فیدراڵییەکانی مایکرۆنیزیا (لێدوان)	ویلایەتە فیدراڵییەکانی مایکرۆنیزیا – Federated States of Micronesia
مۆلدۆڤا - کۆماری مۆلدۆڤا (لێدوان)	مۆلدۆڤا – Republic of Moldova
مۆناکۆ - شازادەنشینی مۆناکۆ (لێدوان)	مۆناکۆ – Principality of Monaco
مەنگۆلیا (لێدوان)	مەنگۆلیا
مۆنتینیگرۆ (لێدوان)	مۆنتینیگرۆ
مەغریب - شانشینی مەغریب (لێدوان)	مەغریب – Kingdom of Morocco
مۆزامبیک - کۆماری مۆزامبیک (لێدوان)	مۆزامبیک – Republic of Mozambique
نامیبیا - کۆماری نامیبیا (لێدوان)	نامیبیا – Republic of Namibia
نائوروو - کۆماری نائوروو (لێدوان)	نائوروو – Republic of Nauru
نیپال - کۆماری دیموکراتیکی فیدراڵیی نیپال (لێدوان)	نیپال – Federal Democratic Republic of Nepal
ھۆڵەندا - شانشینی ھۆڵەندا (لێدوان)	Kingdom of the Netherlands – Kingdom of the Netherlands
نیوزیلاند (لێدوان)	نیوزیلاند
نیکاراگوا - کۆماری نیکاراگوا (لێدوان)	نیکاراگوا – Republic of Nicaragua
نیجەر - کۆماری نیجەر (لێدوان)	نیجەر – Republic of Niger
نێجیریا - کۆماریی فیدراڵیی نێجیریا (لێدوان)	نێجیریا – Federal Republic of Nigeria
نۆرویژ - شانشینی نۆرویژ (لێدوان)	نەرویژ – Kingdom of Norway
عومان - سوڵتاننشینی عومان (لێدوان)	عومان – Sultanate of Oman
پاکستان - کۆماریی ئیسلامیی پاکستان (لێدوان)	پاکستان – Islamic Republic of Pakistan
پالاو - کۆماری پالاو (لێدوان)	پالاو – Republic of Palau
پاناما - کۆماری پاناما (لێدوان)	پەنەما – Republic of Panama
پاپوا گینێی نوێ - دەوڵەتی سەربەخۆی پاپوا گینێی نوێ (لێدوان)	پاپوا گینێی نوێ – Independent State of Papua New Guinea
پاراگوای - کۆماری پاراگوای (لێدوان)	پاراگوای – Republic of Paraguay
پیروو - کۆماری پیروو (لێدوان)	پێروو – Republic of Peru
فلیپین - کۆماری فلیپین (لێدوان)	فلیپین – Republic of the Philippines
پۆڵەندا - کۆماری پۆڵەندا (لێدوان)	پۆڵەندا – Republic of Poland
پورتوگال - کۆماری پورتوگال (لێدوان)	پورتوگال – Portuguese Republic
قەتەر - حکوومەتی قەتەر (لێدوان)	قەتەر – State of Qatar
ڕۆمانیا (لێدوان)	ڕۆمانیا
ڕووسیا - فیدراسیۆنی ڕووسیا (لێدوان)	ڕووسیا – Russian Federation
ڕواندا - کۆماری ڕواندا (لێدوان)	ڕواندا – Republic of Rwanda
سەینت کیتس و نیڤیس - فیدراسیۆنی سەینت کریستۆفەر و نیڤیس (لێدوان)	سەینت کیتس و نیڤیس – Federation of Saint Christopher and Nevis
سەینت لووسیا (لێدوان)	سەینت لووسیا
سەینت ڤینسەنت و گرینادینز (لێدوان)	سەینت ڤینسەنت و گرینادینز
ساموا - دەوڵەتی سەربەخۆی ساموا (لێدوان)	ساموا – Independent State of Samoa
سان مارینۆ - کۆماری سان مارینۆ (لێدوان)	سان مارینۆ – Republic of San Marino
ساوتومێ و پرینسیپی - کۆماری دیموکراتیکی ساوتومێ و پرینسیپی (لێدوان)	ساوتۆمێ و پرینسیپی – Democratic Republic of São Tomé and Príncipe
عەرەبستانی سەعوودی - پاشایەتیی عەرەبستانی سەعوودی (لێدوان)	عەرەبستانی سعوودی – Kingdom of Saudi Arabia
سینیگال - کۆماری سینیگال (لێدوان)	سێنیگال – Republic of Senegal
سربیا - کۆماری سربیا (لێدوان)	سڕبیا – Republic of Serbia
سیشێل - کۆماری سیشێل (لێدوان)	سیشێل – Republic of Seychelles
سیەرالیۆن - کۆماری سیەرالیۆن (لێدوان)	سیەرالیۆن – Republic of Sierra Leone
سینگاپور - کۆماری سینگاپور (لێدوان)	سینگاپوور – Republic of Singapore
سلۆڤاکیا - کۆماری سلۆڤاکیا (لێدوان)	سلۆڤاکیا – Slovak Republic
سلۆڤێنیا - کۆماری سلۆڤێنیا (لێدوان)	سلۆڤێنیا – Republic of Slovenia
دوورگەکانی سلێمان (لێدوان)	دوورگەکانی سولەیمان
سۆمالیا - کۆماری سۆمالیا (لێدوان)	سۆماڵیا – Republic of Somalia
ئەفریقای باشوور - کۆماری ئەفریقای باشوور (لێدوان)	ئەفریقای باشوور – Republic of South Africa
ئیسپانیا - پاشایەتیی ئیسپانیا (لێدوان)	ئیسپانیا – Kingdom of Spain
سریلانکا - کۆماری سۆسیالیستیی دیموکراتیی سریلانکا (لێدوان)	سریلانکا – Democratic Socialist Republic of Sri Lanka
سوودان - کۆماری سوودان (لێدوان)	سوودان – Republic of the Sudan
سورینام - کۆماری سورینام (لێدوان)	سورینام – Republic of Suriname
سوازیلاند - شانشینی سوازیلاند (لێدوان)	ئێسواتینی – Kingdom of Swaziland
سوید - شانشینی سوید (لێدوان)	سوێد – Kingdom of Sweden
سویسرا - کۆنفیدراسیۆنی سویسرا (لێدوان)	سویس – Swiss Confederation
سووریا - کۆماری عەرەبیی سووریا (لێدوان)	سووریا – Syrian Arab Republic
تاجیکستان - کۆماری تاجیکستان (لێدوان)	تاجیکستان – Republic of Tajikistan
تانزانیا - کۆماری یەکگرتووی تانزانیا (لێدوان)	تانزانیا – United Republic of Tanzania
تایلەند - کۆماری تایلەند (لێدوان)	تایلەند – Kingdom of Thailand
تۆگۆ - کۆماری تۆگۆ (لێدوان)	تۆگۆ – Togolese Republic
تۆنگا - شانشینی تۆنگا (لێدوان)	تۆنگا – Kingdom of Tonga
ترینیداد و تۆباگۆ - کۆماری ترینیداد و تۆباگۆ (لێدوان)	ترینیداد و تۆباگۆ – Republic of Trinidad and Tobago
توونس - کۆماری توونس (لێدوان)	توونس – Republic of Tunisia
تورکیا - کۆماری تورکیا (لێدوان)	تورکیا – Republic of Turkey
تورکمانستان - کۆماری تورکمانستان (لێدوان)	تورکمانستان
تووڤالوو - کۆماری تووڤالوو (لێدوان)	تووڤالوو
ئوگاندا - کۆماری ئوگاندا (لێدوان)	ئووگاندا – Republic of Uganda
ئوکراینا (لێدوان)	ئوکراینا
میرنشینە یەکگرتووە عەرەبییەکان (لێدوان)	میرنشینە یەکگرتووە عەرەبییەکان
شانشینی یەکگرتوو - شانشینی یەکگرتوو بریتانیای مەزن و باکووری ئیرلەند (لێدوان)	شانشینی یەکگرتوو – United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
وڵاتە یەکگرتووەکان - وڵاتە یەکگرتووەکانی ئامریکا (لێدوان)	ویلایەتە یەکگرتووەکان – United States of America
ئوروگوای - کۆماری ڕۆژھەڵاتی ئوروگوای (لێدوان)	ئوروگوای – Eastern Republic of Uruguay
ئوزبەکستان - کۆماری ئوزبەکستان (لێدوان)	ئۆزبەکستان – Republic of Uzbekistan
ڤانوواتوو - کۆماری ڤانوواتوو (لێدوان)	ڤانوواتوو – Republic of Vanuatu
شاری ڤاتیکان - حکوومەتی شاری ڤاتیکان (لێدوان)	ڤاتیکان – State of the Vatican City
ڤێنێزوێلا - کۆماری بۆلیڤاریی ڤێنێزوێلا (لێدوان)	ڤێنیزوێلا – Bolivarian Republic of Venezuela
ڤیەتنام - کۆماری سۆسیالیستیی ڤیەتنام (لێدوان)	ڤیێتنام – Socialist Republic of Vietnam
یەمەن - کۆماری یەمەن (لێدوان)	یەمەن – Republic of Yemen
زامبیا - کۆماری زامبیا (لێدوان)	زامبیا – Republic of Zambia
زیمبابوی - کۆماری زیمبابوی (لێدوان)	زیمبابوی – Republic of Zimbabwe

دەوڵەتەکانی دیکە

ناوی کوردی	ئاڵا و ناو و ناوی فەرمی بە ئینگلیزی
	ئابخازیا – Republic of Abkhazia
	کۆسۆڤۆ – Republic of Kosovo
	کۆماری ئارتساخ – Nagorno-Karabakh Republic
	قوبرسی باکوور – Turkish Republic of Northern Cyprus
	فەلەستین - State of Palestine
	کۆماری دیموکراتیی عەرەبیی سەحرا – Sahrawi Arab Democratic Republic
	Somaliland – Republic of Somaliland
	South Ossetia – Republic of South Ossetia
تایوان - کۆماری چین (لێدوان)	تایوان – Republic of China
	ترانسنیستریا – Transnistrian Moldovan Republic