بۆ ناوەڕۆک بازبدە

گابۆن

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
کۆماری گابۆن
République gabonaise (فەڕەنسی)
دروشم: "یەکێتی، ژان، Justice" (فەڕەنسی)
"یەکێتی، کار، دادوەری"
سروود: لا کۆنکۆرد
تەباییەکە
ھەڵکەوتەی  گابۆن  (dark blue) – لە Africa  (light blue و dark grey) – لە the African Union  (light blue)
ھەڵکەوتەی  گابۆن  (dark blue)

– لە Africa  (light blue و dark grey)
– لە the African Union  (light blue)

ھەڵکەوتەی  گابۆن  (dark blue)

– لە Africa  (light blue و dark grey)
– لە the African Union  (light blue)

پایتەختلیبرێڤیل
گەورەترین شار پایتەخت
زمانە فەرمییەکان فەڕەنسی
زمانە ناوچییەکان
ناوی هاووڵاتی
  • گابۆنی
  • گابۆنی
دەوڵەت
 -  سەرۆک عەلی بۆنگۆ ئۆندیبمۆ
یاسادانەر پەرلەمان
 -  ئەنجومەنی باڵا سینات
 -  ئەنجومەنی خواروو ئەنجومەنی نەتەوەیی
سەربەخۆیی لەلایەن فەڕەنسا
 -  Granted ١٧ی ئابی ١٩٦٠ 
ڕووبەر
 -  سەرجەم ٢٦٧٬٦٦٧ کیلۆمەتری چوارگۆشە (٧٦ھەمین)
١٠٣٬٣٤٧ مایلی چوارگۆشە 
 -  ئاو (%) ٣٫٧٦٪
ژمارەی دانیشتوان
 -  بەراوردی ٢٠١٨ [١][٢] (١٥٠ھەمین)
 -  چڕی ٥٫٥ کەس لە کیلۆمەتری چوارگۆشە (٢١٦ھەمین)
١٤٫٣کەس لە مایلی چوارگۆشە
GDP (PPP) بەراوردی ٢٠١٨
 -  سەرجەم $38.280 billion[٣] 
 -  سەرانە $18,647[٣] 
GDP (nominal) بەراوردی ٢٠١٨
 -  سەرجەم ١٧٫٢١٢$ میلیارد[٣] 
 -  سەرانە ٨٬٣٨٤$[٣] 
Gini (٢٠١٧) ٣٨ 
HDI (٢٠١٧) ٠٫٧٠٢ (١١٠ھەمین)
دراو سی ئێف ئەی (زاف)
ناوچەی کاتی WAT (UTC١+)
لای لێخوڕین ماف
پاوانی ئینتەرنێت گا.
کۆدی تەلەفۆن ٢٤١+

گابۆن (بە فەڕەنسی: Gabon)، ڕەسمییانە کۆماری گابۆن (بە فەڕەنسی: République gabonaise) وڵاتێکە لە کەنار ڕۆژئاوای ئەفریقای ناوەندی. گابۆن ھاوسنوورە لەگەڵ کۆماری کۆنگۆ، کامیروون و گینێی ئیستوایی. لە ڕۆژئاوادا، گابۆن ھاوسنوورە لەگەڵ کەنداوی گینێ. پایتەختی وڵاتەکە شاری لیبرێڤیلە. بەھۆی زۆری نەوت لە وڵاتەکە، گابۆن یەکێکە لە دەوڵەمەندترین وڵاتەکانی جیھان. بەڵام، دابەشکردنی داھات و سامان لە وڵاتە نایەکسانە.[٤]

جوگرافیا، سرووشت و ئاووھەوا

[دەستکاری]

زۆربەی وڵاتەکە تەسک و تەنگە بێجگە لە تەختانە خوارووەکەی. درێژترین ڕووبار لە گابۆن ڕووباری ئۆگووە کە دەکاتە ١٬٢٠٠کم. بەرزترین لووتکە لە وڵاتەکە دەکەوێتە چیای ئیبۆنجی (١٬٥٨٠ مەتر). گابۆن ماڵێکە بۆ زیاتر لە ٢٠٠ جۆری ئاژەلی شیردار و ٦٠٠ جۆری باڵندە.

ئایین

[دەستکاری]
ئایینەکان لە گابۆن
ئایینەکان ڕێژە
کاتۆلیک
  
٤٥٫٠٪
پرۆتێستانت
  
٤٠٫٠٪
سوننە
  
١٥٫٠٪

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ «"World Population prospects – Population division"». population.un.org. United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. لە November 9, 2019 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  2. ^ «"Overall total population" – World Population Prospects: The 2019 Revision» (xslx). population.un.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. لە November 9, 2019 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  3. ^ ئ ا ب پ «Report for Selected Countries and Subjects». IMF.org. International Monetary Fund. لە ٢٠ی کانوونی دووەمی ٢٠١٩ ھێنراوە.
  4. ^ Violence in Gabon: No end in sight[بەستەری مردوو] Afrik.com 7.9.2009 (ئینگلیزی)