لۆکسمبۆرگ

Grand Duchy of Luxembourg
Grand Duchy of Luxembourg Groussherzogtum Lëtzebuerg (لوکسەمبورگی); Grand-Duché de Luxembourg (فەڕەنسی); Großherzogtum Luxemburg (ئاڵمانی);
	دروشم: "Mir wëlle bleiwe wat mir sinn" (Luxembourgish); "We want to remain what we are"
	سروود: Ons Heemecht; "Our Homeland"; ; سروودی شاھانە: De Wilhelmus 1
	ھەڵکەوتەی لۆکسمبۆرگ (dark green) – لە ئەورووپا (green و dark grey); – لە the یەکێتیی ئەورووپا (green) — [ڕێنوێن] ھەڵکەوتەی لۆکسمبۆرگ (dark green) – لە ئەورووپا (green و dark grey); – لە the یەکێتیی ئەورووپا (green) — [ڕێنوێن]
پایتەخت; و گەورەترین شار	Luxembourg; پۆتانەکان: Unable to parse latitude as a number:٤٩;
زمانە فەرمییەکان	Luxembourgish; French; German
ناوی هاووڵاتی	Luxembourgers
دەوڵەت	Unitary parliamentary democracy and constitutional monarchy
یاسادانەر	Chamber of Deputies
Independence
ڕووبەر
ژمارەی دانیشتوان
GDP (PPP)	بەراوردی ٢٠١١
GDP (nominal)	بەراوردی ٢٠١١
HDI (٢٠١١)	0.867 (very high) (٢٥th)
دراو	یۆرۆ (€)2 (EUR)
ناوچەی کاتی	CET (UTC+١)
لای لێخوڕین	right
پاوانی ئینتەرنێت	.lu3
کۆدی تەلەفۆن	352
1	Not the same as the Het Wilhelmus of the Netherlands.
2	Before 1999: Luxembourgish franc.
3	The .eu domain is also used, as it is shared with other یەکێتیی ئەورووپا member states.

لۆکسمبۆرگ، بە فەرمی شانشینی مەزنی لۆکسمبۆرگ (بە لۆکسمبۆرگی: Groussherzogtum Lëtzebuerg) وڵاتێکە دەکەوێتە ڕۆژاوای ئەورووپا و یەکێکە لە وڵاتانی بینێلۆکس، لە ڕۆژاوا و باکووری ڕۆژاوا لەگەڵ بەلجیکا و لە ڕۆژھەڵات و باکووری ڕۆژھەڵاتی ئەڵمانیا و لە باشوورەوە لەگەڵ فەڕەنسا ھاوسنوورە. پایتەختەکەی شاری لۆکسمبۆرگ، کە یەکێکە لە پایتەختەکانی یەکێتیی ئەورووپا (بە ھاوبەشی لەگەڵ برۆکسل، فرانکفۆرت و ستراسبۆرگ)، میوانداری ژمارەیەک دامەزراوەی یەکێتیی ئەورووپا دەکات، وەک دادگای دادی ئەورووپا، دادگای وردبینی ئەورووپا، سکرتاریەتی پەرلەمانی ئەورووپا و بانکی وەبەرھێنانی ئەورووپا.

لۆکسمبۆرگ لە ڕووی کولتووری و دیمۆگرافی و زمانەوانییەوە پەیوەندییەکی نزیک بە دراوسێکانییەوە ھەیە، ئەمەش وای کردووە ببێتە گۆڕەپانی کولتوورەکانی ژێرمانی و فەڕەنسی (فەنکۆفۆن). ئەمەش لە دانانی سێ زماندا دیارە: زمانی لۆکسمبۆرگی وەک زمانی نیشتمانی، و ئەڵمانی و فەڕەنسی وەک زمانی ئیداری. بە لەبەرچاوگرتنی مێژووی دوور و درێژی داگیرکارییە دووبارەکانی دراوسێکانی (جەنگەکانی شۆڕشی فەڕەنسا، شەڕەکانی ناپلیۆن و شەڕەکانی ئەڵمانیا، بەتایبەتی دوو جەنگی جیھانیی)، لۆکسمبۆرگ ڕۆڵێکی گرنگی وەک نێوەندگیری لە پشتیوانیکردنی گفتوگۆی فەڕەنسا-ئەڵمانیدا بینیوە. یەکێک بوو لە شەش ئەندامی دامەزرێنەری کۆمەڵگەی ئاسن و پۆڵای ئەورووپی لە ساڵی ١٩٥٦ کە ناوکی یەکێتی ئەورووپا بوو.

لۆکسمبۆرگ بە ڕووبەری ٢٥٨٦ کیلۆمەتر دووجا و ژمارەی دانیشتووانی ٦٢٦ ھەزار و ١٠٨ کەس لە ساڵی ٢٠١٩دا، یەکێکە لە بچووکترین و کەمترین دانیشتووانی ئەورووپا، سەرەڕای ئەوەی بەرزترین ڕێژەی گەشەی دانیشتووانی لە کیشوەرەکەدا ھەیە. بیانییەکان نزیکەی نیوەی دانیشتووانەکەی پێکدەھێنن. سیستەمی سیاسی لۆکسمبۆرگ پاشایەتییەکی دەستوورییە کە پاشاکەی سەرۆکایەتی دەکات - تاکە فەرمانڕەوا لە جیھاندا کە تا ئێستاش نازناوی دۆقی گەورە یان گرانددۆق (بە فەڕەنسی: Grand-Duché)ی بەدەستەوەیە. لە ئێستادا دۆقی گەورە ھێنری لە ساڵی ٢٠٠٠ەوە لەسەر تەختی پاشایەتییە، دوای ئەوەی باوکی دۆقی گەورە جەین دەستی لەکارکێشایەوە. لە ڕووی ئابوورییەوە لۆکسمبۆرگ بە یەکێک لە وڵاتە پێشکەوتووەکان دادەنرێت کە ئابوورییەکی پێشکەوتووی ھەیە و یەکێکە لە بەرزترین بەرھەمی ناوخۆیی سەرتاسەری لە جیھاندا.^[٤]

دانیشتووان

بەپێی ئامارەکانی ساڵی ٢٠١٤ ژمارەی دانیشتووانی وڵاتی لوکسەمبورگ ٥٣٦٬٧٦١ کەس بووە کە دەکاتە ٠٫٠١ لەسەدی ڕێژەی خەڵکی جیھان. تەمەنی مامناوەندی خەڵکی ئەم وڵاتە ٣٩٫١ ساڵە. ھەروەھا ٨٦ لەسەدی دانیشتووانی وڵات لە شارەکان دەژین.^[٥]

لۆکسمبۆرگ لە ڕووی کولتووری و دیمۆگرافی و زمانەوانییەوە پەیوەندییەکی نزیکی لەگەڵ دراوسێکانیدا ھەیە، ئەمەش وای کردووە ببێتە خاڵی کۆبوونەوەی نێوان کولتوری (ئەڵمانی) و فەرەنسی فرانکۆفۆن. یەکێک لە دەرکەوتەکانی ئەمەش بە یاساییکردنی سێ زمانە تێیدا، زمانی لۆکسمبۆرگ وەک زمانێکی نەتەوەیی، زمانی ئەڵمانی و فەرەنسی وەک زمانی کارگێڕی. بەھۆی مێژووی دوور و درێژی لە داگیرکاریی دووبارەی دراوسێکانی جەنگەکانی (شۆڕشی فەرەنسا، جەنگەکانی ناپلیۆن، جەنگەکانی ئەڵمانیا و بەتایبەتی دوو جەنگی جیھانی)، لۆکسمبۆرگ ڕۆڵێکی گرنگی ھەبوو وەک ناوبژیوانێک بۆ پشتیوانیکردن لە دیالۆگی فەرەنسا-ئەڵمانی، و یەکێک بوو لە شەش ئەندامی دامەزرێنەری ڕێکخراوی ئاسن و پۆڵا لە ساڵی ١٩٥٦، کە ناوکی بنیاتنانی یەکێتی ئەورووپا بوو

ئایین

ئایینەکان لە لوکسەمبورگ
ئایینەکان			ڕێژە
کاتۆلیک			٦٥٫٠٪
بێ ئایین			٢٥٫٠٪
سوننە			٢٫٠٪
ئەوانی تر			٨٫٠٪

سەرچاوەکان

↑ "Population: 511 840 habitants au 1er janvier 2011" ٢٣ی تەممووزی ٢٠١١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە., Le Portail des statistiques: Grand-Duché de Luxembourg, 3 May 2011. (فەڕەنسی) Retrieved 4 May 2011.
1 2 3 4 «Luxembourg». International Monetary Fund. لە ١٩ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
↑ «Human Development Report 2011» (PDF). United Nations. ٢٠١١. لە ٥ی تشرینی دووەمی ٢٠١١ ھێنراوە.
↑ https://web.archive.org/web/20200430135830/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/344rank.html
↑ «Countries in the world (ranked by 2014 population)» (بە ئینگلیسی). ماڵپەڕی Worldometers. لە ‏١٥ی ئایاری ٢٠١٥ ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوتی سەردان= (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)

ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت.

[1] "Population: 511 840 habitants au 1er janvier 2011" ٢٣ی تەممووزی ٢٠١١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە., Le Portail des statistiques: Grand-Duché de Luxembourg, 3 May 2011. (فەڕەنسی) Retrieved 4 May 2011.

[imf2-2] 1 2 3 4 «Luxembourg». International Monetary Fund. لە ١٩ی نیسانی ٢٠١٢ ھێنراوە.

[HDI-3] «Human Development Report 2011» (PDF). United Nations. ٢٠١١. لە ٥ی تشرینی دووەمی ٢٠١١ ھێنراوە.

[4] ttps://web.archive.org/web/20200430135830/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/344rank.html

[5] «Countries in the world (ranked by 2014 population)» (بە ئینگلیسی). ماڵپەڕی Worldometers. لە ‏١٥ی ئایاری ٢٠١٥ ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوتی سەردان= (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]