بۆ ناوەڕۆک بازبدە

مەنگۆلیا

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
مەنگۆلیا
Mongolia name in Mongolian Script
Монгол Улс
سروود: Монгол улсын төрийн дуулал
ھەڵکەوتەی  مەنگۆلیا  (green)
ھەڵکەوتەی  مەنگۆلیا  (green)
ھەڵکەوتەی  مەنگۆلیا  (green)
پایتەختئولانباتۆر
47°55′N 106°53′E / 47.917°N 106.883°E / 47.917; 106.883
گەورەترین شار پایتەخت
مەنگۆلی مەنگۆلی
گرووپە ڕەگەزییەکان (2010[١]) 82% مەنگۆلە خەلخاکان
4% کازاخەکان
14% هی تر
ناوی هاووڵاتی
دەوڵەت حکوومەتی یەکپارچە پەرلەمانی کۆماری
 -  سەرۆک کۆمار ئوخاناگین خورێلسوخ
 -  سەرۆک وەزیران لوڤسانامسڕاین ئۆیون-ئێردێن
یاسادانەر دادگای باڵای مەنگۆلیا
Formation
 -  شانیشینی زیۆنگنیوو ٢٠٩ی پێش زایین دامەزراوە 
 -  شانیشینی مەنگۆلیا ١٢٠٦ی زایینی دامەزراوە 
 -  (سەربەخۆیی مەنگۆلیا) لە بنەماڵەی شاهانەی قینگ ٢٩ی دێسەمبری ١٩١١ 
 -  دامەزرانی کۆماری خەڵکی مەنگۆلیا ٢٦ی نۆڤەمبری ١٩٢٤ 
 -  یاسای سەرەکی ئێستا ١٣ی فێبرواری ١٩٩٢ 
ڕووبەر
 -  سەرجەم ١,٥٦٦,٠٠٠ کیلۆمەتری چوارگۆشە (19th)
٦٠٣,٩٠٩ مایلی چوارگۆشە 
 -  ئاو (%) 0.43[٢]
ژمارەی دانیشتوان
 -  بەراوردی 2015 3,000,000[٣] (138th)
 -  چڕی 1.92 [٤] کەس لە کیلۆمەتری چوارگۆشە (238th)
٤٫٩٧ [٤]کەس لە مایلی چوارگۆشە
GDP (PPP) بەراوردی 2015
 -  سەرجەم $36.6 billion[٥] 
 -  سەرانە $11,024[٥] 
GDP (nominal) بەراوردی 2015
 -  سەرجەم $12.5 billion[٥] 
 -  سەرانە $4,353[٥] 
Gini (2011) 36.5 
HDI (2013) 0.698 (١٠٣rd)
دراو توگرۆگی مەنگۆلی (MNT)
ناوچەی کاتی (UTC+7 to +8[٦])
 -  ھاوین (DST)  (UTC+8 to +9 [٧])
شێوازەکانی ڕێکەوتنووسین yyyy.mm.dd (CE)
لای لێخوڕین right
پاوانی ئینتەرنێت .mn, .мон
کۆدی تەلەفۆن +976

مەنگۆلیا یان مۆنگۆلیا وڵاتێکە دەکەوێتە ڕۆژھەڵاتی کیشوەری ئاسیا. لەگەڵ وڵاتانی چین و ڕووسیا دراوسێیە. ڕووبەری ئەم وڵاتە ١٫٥٦٤٫١١٦ کیلۆمەتری چوارگۆشەیە و زمانی سەرەکیی ئەم وڵاتە مەنگۆلییە و یاسای بەڕێوەبردنی وڵات کۆمارییە و سەرۆکی وڵات (تساخیا البجدورج) و سەرۆک وەزیران (سوکاباتار باتبولد)ە. مەنگۆلیا يه‌كيكه‌ له‌و وڵاته‌ سه‌ربه‌خۆيانه‌ی كه‌ ده‌كه‌وێته‌ ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاستی ئاسيا، باشوورى ڕووسيا و، ڕۆژھەڵاتی چين. پایتەختی ئه‌م وڵاته‌ ئۆله‌مباتووره‌و گه‌وره‌ترين شاره‌ له‌ مۆنگۆليا كه‌ له‌%45 دانيشتواني مۆنگۆليا پيك ده‌هينيت وه‌سيسته‌مي ئه‌م وولاته‌ كۆماريه‌ پيشتر مۆنگۆليا فه‌رمانره‌وايي كراوه‌ له‌لايه‌ن چه‌ند ئيمبراتۆره‌ك به‌لام دواتر له‌سالی1206 جه‌نگیزخان ئیمپراتۆریه‌تی مۆنگۆلی دامه‌زراند وه‌ کۆره‌زای یان کچه‌زای که‌ناوی (کوبلای)ه‌ که‌به‌جیگری جه‌نگیزخان داده‌نرا توانی سنووری چین ببه‌زینیت و به‌ره‌ی یوان دابمه‌زرینیت به‌لام له‌دوای ئه‌وه‌ی که‌یوان رووخا مۆنگۆلیه‌کان پاشه‌کشه‌یان کرد دیسات بووه‌ هۆی روودانی جه‌نگ له‌سه‌ر خاکی چین به‌لام دواتر له‌مۆنگۆلیا ئیمپراتۆریه‌تی (بوودی)دامه‌زرا که‌توانی فه‌رمانره‌وایی وولاتی مۆنگۆلیا بکات وه‌له‌ سه‌ده‌ی نۆزده‌هه‌م ناوه‌راستی ئاسیاو باشووریشی گرته‌وه‌,

دانیشتوان

[دەستکاری]

بەپێی ئامارەکانی ساڵی ٢٠١٤ ژمارەی دانیشتوانی وڵاتی مەنگۆلیا ٢,٨٨١,٤١٥ کەس بووە کە دەکاتە ٠.٠٤ لەسەدی ڕێژەی خەڵکی جیھان. تەمەنی مام‌ناوەندی خەڵکی ئەم وڵاتە ٢٧.١ ساڵە. ھەروەھا ٧١ لەسەدی دانیشتوانی وڵات لە شارەکان دەژین.[٨]

ئایین

[دەستکاری]
ئایینەکان لە مەنگۆلیا
ئایینەکان ڕێژە
بودیزم
  
٥٠٫٠٪
بێ ئایین
  
٤٠٫٠٪
سوننە
  
٧٫٠٪
ئەوانی تر
  
٣٫٠٪

ئەمانەش ببینە

[دەستکاری]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ «Mongolia». World Factbook. CIA. لە ڕەسەنەکە لە ٢٩ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی ئابی ٢٠١٥ ھێنراوە.
  2. ^ Official landuse balanse data (2007)[بەستەری مردوو][بەستەری مردووی ھەمیشەیی][بەستەری مردووی ھەمیشەیی][بەستەری مردوو]
  3. ^ en.nso.mn
  4. ^ ئ ا Jan 2015
  5. ^ ئ ا ب پ «Mongolia». International Monetary Fund. لە ٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  6. ^ «Mongolia Standard Time is GMT (UTC) +8, some areas of Mongolia use GMT (UTC) + 7». Time Temperature.com. لە ٣٠ی ئەیلوولی ٢٠٠٧ ھێنراوە.
  7. ^ «Clock changes in Ulaanbaatar, Mongolia». timeanddate.com. لە ٢٧ی ئازاری ٢٠١٥ ھێنراوە.
  8. ^ «Countries in the world (ranked by 2014 population)» (بە ئینگلیسی). ماڵپەڕی Worldometers. لە ٥ی ئایاری ٢٠١٥ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر) ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)


ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگەکانی <ref> بۆ گرووپێک بەناوی «nb» ھەن، بەڵام ھیچ تاگێکی ھاوتای <references group="nb"/> نەدۆزرایەوە