دەروازە:پەیوەندییە نێونەتەوەیییەکان
پەیوەندییە نێونەتەوەیییەکان چییە؟پەیوەندییە نێونەتەوەیییەکان (IR) یان کاروباری نێو دەوڵەتی، کە پەیوەستە بە دەزگای ئەکادیمی و پەیوەنددار لە زانستەکانی ڕامیاری، کە بوارێکی تایبەتمەند و ئەکادیمیە لە بوارە جۆر بەجۆرەکانی لێکۆڵینەوە نێو دەوڵەتیەکان، یان ئەکادیمیایەکی سەربەخۆیە تایبەت بەو خوێندکارانەی کە تایبەتمەندن بە زانستەکانی مرۆیی و کۆمەڵایەتی. لە ھەردوو بواردا، لە بواری لێکۆڵینەوە لە پەیوەندییەکانی قەوارە ڕامیاریەکان (دەزگاکانی حکومەت) وەکوو وڵات، وڵاتی خاوەن سەروەری، ئیمپراتۆریەتی و ڕێکخراوە نێودەوڵەتیە حکومییەکان (ڕێکخراوە حکومیە نێو دەوڵەتیەکان) وە ڕێکخراوە نێو دەوڵەتیە ناحکومیەکان (INS)، ڕێکخراوە ناحکومیەکان، وە کۆمپانیا فرە ڕەگەزەکان (ھاوبەشگا نەتەوەییەکان)، وە لەسەر ئاستێکی فراونتری جیھانی کە ئەم کارانەی لێ بەرھەم بێت، پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان پەیوەندییەکی ئەکادیمی لە سەر ئاستێکی ڕامیاری بەرز کە ھەڵوێستی چاکەکاری وڵاتان دیاری دەکات بۆ کێشە نێودەوڵەتییەکان و ئاشتی جیھانی. وتاری ھەڵبژێردراوئیمپریالیزمی زمانی چەمکێکی زمانەوانیە کە تواناو دەسەڵاتی زمانێک دەسەپێنرێت بەسەر زمانەکانی تر ئەم دەسەڵاتەی زمان بە دەسەڵاتی سەربازی دەسەپێنرێت تا دەگاتە ئاستی خوگری. لە کۆن دا لە ڕێگای توانای سەربازیەوە ئەنجام دەدرا بەڵام لە کاتی ئێستادا ڕێگای ئابوری و ڕامیاری بەکاردێت کە لەپاڵ زمانەوە کەلتور و ڕۆشەنبیری زمانەکەش دەسەپێنرێت. زیاتر... ڕێکخراوە نێونەتەوەیییەکاننەتەوە یەکگرتووەکان (UN) ڕێکخراوێکی نێوان میرییەکانە کە ئامانجە ڕاگەیەندراوەکانی بریتین لە پاراستنی ئاشتی و ئاسایشی نێونەتەوەیی، پەرەپێدانی پەیوەندی دۆستانە لە نێوان گەلان، بەدەستھێنانی ھاوکاری نێونەتەوەیی و بوون بە ناوەندێک بۆ ھاوئاھەنگی کردەوەکانی گەلان. گەورەترین و ئاشناترین ڕێکخراوی نێونەتەوەیییە لە جیھاندا، بارەگای سەرەکی نەتەوە یەکگرتووەکان لەسەر خاکی نێونەتەوەیی لە شاری نیویۆرکە، ھەروەھا ئۆفیسی سەرەکی دیکەی لە ژنێڤ، نایرۆبی، ڤیەننا و لاھای ھەیە. زیاتر... وێنەی ھەڵبژێردراوئایا زانیوتە؟
کەسایەتی ھەڵبژێردراوکۆفی عەتا عەنان (بە ئینگلیزی: Kofi Atta Annan؛ لەدایکبووی ٨ی نیسانی ١٩٣٨–مردووی ١٨ی ئابی ٢٠١٨) دیپلۆماتکارێکی غانی بوو. لە ساڵانی ١٩٩٧ تاوەکوو ٢٠٠٦ سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان بوو. لە ساڵی ٢٠٠١ بە ھاوبەشی لەگەڵ نەتەوە یەکگرتووەکان خەڵاتی نۆبێلی لە ئاشتی پێبەخشرا؛ و سەرۆکی ڕێکخراوە دە ئێلدەرز بووە بۆ ئاشتی و مافی مرۆڤ کە نێلسۆن ماندێلا دامەزرێنەری بوو. لە ساڵی ٢٠١٢ نوێنەری پەیوەندی نێوان لووتکەی عەرەبی و نەتەوە یەکگرتووەکان بووە بۆ چارەسەری کێشەی سوریا. ڕێککەوتنامە دیپلۆماسییەکانڕێکەوتنامەی سایکس–پیکۆ کە بە فەرمی ڕێکەوتننامەی ناوەندی ئاسیا (ماوەی ڕێککەوتننامە: ٢٣ی تشرینی دووەمی ١٩١٥ تاکوو ئازاری ١٩١٦) ڕێککەوتنامەییەکی نھێنی بەریتانیای گەورە بە ئێرلەنداوە لەگەڵ فەڕەنسا، ھەروەھا بەڕازیبوونی ئیمپڕاتۆری ڕووسیا بوو. ئامانجی ئەم ڕێککەوتننامەیە دابەشکردنی خاکی ئەو وڵاتانە بوو لەژێردەستی ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی بوون. ئەم خاکانە دران بە ھەریەکە بە ڕووسیا و بەڕیتانیا و فەڕەنسا. زیاتر... پەیماننامە نێونەتەوەیییەکانپەیماننامەی ئاشتی نێوان ئوردن و ئیسرائیل (بە عیبری: הסכם השלום בין ישראל לירדן، بە عەرەبی: معاهدة السلام الأردنية الإسرائيلية) (یاخود بە ڕێککەوتنامەی دۆڵی عەرەبە ناسراوە) پەیماننامەیەکی ئاشتی بوو لەنێوان ئیسرائیل و ئۆردەن مۆرکرا لەبارەی سنوورە نێودەولەتییەکانی نێوانیان لە ٢٦ی تشرینی یەکەمی ١٩٩٤ مۆرکرا لە دۆڵی عەرەبە. بەپێی ئەم پەیماننامەیە ھەریەک لە لایەنەکان سازشیان لەبارەی سنوورەکانیانەوە کرد. ئەم پەیماننامەیە پەیوەندی ڕاستەوخۆی ھەبوو بە گڕژییەکانی نێوان ئیسرائیل و (ڕێکخراوی ئازادی فەلەستینی). بەھۆی ئەم پەیماننامەیە ئۆردەن بوو بە دووەم دەولەتی عەرەبی (دوای میسر) کە پەیوەندی دیپلۆماسی لەگەڵ ئیسرائیل ببەستێت. بەھۆی ناھەمواری باری ئابووری و سیاسی و ستراتیژی ئۆردەن ئەم پەیماننامەیە ژیڕترین و باشترین ھەڵبژاردەی ئۆردەن بوو تا زیاتر خاکەکەی لەدەست نەدات. زیاتر... پۆلەکانبڕیارنامەکانی ئەنجومەنی ئاسایشبڕیارنامەی ١٠٠٥ی ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان کە لە ڕێکەوتی ١٧ی تەممووزی ١٩٩٥دا پەسندکرا، بەڵگەیەکی نێونەتەوەیییە لەمەڕ ڕواندا. ئەم بڕیارنامەیە لە دوای کۆبوونەوەی ژمارەی ٣٬٥٥٥ەم، بە ١٥ دەنگی لەگەڵ، ٠ی دژ و ٠ی بێلایەن پەسندکرا. زیاتر... دەروازە پەیوەندیدارەکانئەو کارانەی دەتوانیت بیانکەیتپڕۆژەکانی تری ویکیپیدیاویکیپیدیا لەلایەن دەستکاریکەرانی خۆبەخشەوە نووسراوە و لەلایەن دامەزراوەی ویکیمیدیا ڕاژە کراوە، کە دامەزراوەیەکی قازانج نەویستە و پڕۆژەگەلێکی تری خۆبەخشانەش ڕاژە دەکات وەک:
دەروازەکان |