بازیان

بازیان

Bazyan
بازیان Bazyan
شارۆچکە
	دیمەنی شارۆچکەی بازیان
وڵات	کوردستان; عێراق
پارێزگا	سلێمانی
قەزا	قەزای سلێمانی (ناوەند)
ناحیە	ناحیەی بەکرەجۆ
بەرزایی	٨١٤ مەتر (٢٬٦٧١ پێ)
زمان و ئایین
• زمان	کوردی (سۆرانی)
• ئایین	سوننی شافعی

بازیان بە ئینگلزی("Baziyan")دەنوسرێت، قەزایەکە، کەوتووەتە پارێزگای سلێمانی، باشووری کوردستان. ^[٢] ئەم شارۆچکەیە ناوەندی ناحیەی ناوەندی قەزای بازیانە.

ناو

مامۆستا مەسعوود محەممەد نووسەر پێیوایە، کە بازیان لە (باجیان)ەوە ھاتووە ئەوەش بەھۆی ئەوەی دەربەندەکە یاخود ناوچەکە شوێنێک بووە بۆ وەرگرتنی باج لە خەڵک.
مامۆستا کەریم زەند و جەمیل ڕۆژبەیانی پێیانوایە بازیان لە (باسیان)ەوە یان سیانەوە ھاتووە کە ناوی دوو ھۆزی کۆنی کوردن پێش ھۆزەکانی ھەمەوەند و کافرۆش لەناوچەکەدا جێگیربوون پاشان کۆچیان کردووە بەرەو یەمەن و دوورگەی عەرەبی".^[٣]
مامۆستا شاکر فەتاحی مێژوونوس، پێیوایە بازیان لە (بێت زیان)ەوە ھاتووە، ئەوەش ناوێکی سریانییە، وەک چەند ناوێکی دیکەی سریانییمان ھەیە باعەزرا (بێت عەزرا)، باتۆڤا (بێت تۆڤا).
ھەروەھا لە کتێبی مورشیدیشدا ناوی بازیان لە (زیان)ەوە ھاتووە، لەبەرئەوەی بەشێک لە مێژوونووسان پێیانوایە ئێرە شوێنێک بووە بۆ کوردەکان تووشی زیان و دۆڕاندن بوونەتەوە، ھەروەھا دەربەندی بازیان چەندین ناوی دیکەشی پێوتراوە وەک (دەربەندە وشکە) و (دەربەندە ڕووتە).
بەڵام ئەو بۆچوونەی کە زۆر نزیکە لە ڕاستییەوە (باز) بەواتای (ھەڵۆ) یان بەواتای (ھێلانە) دێت کە واتا ئێرە شوێنی یاخود ھێلانەی ھەڵۆ بووە و کاتی خۆی بوونیان ھەبووە.
مامۆستا تۆفیق وەھبی بەگ پێیوایە ئاماژەیەکی کۆن کە پێی کرابێت لە کتێبی (نزھة لقلوب) ئێرە بە (دەربەند خەلیفە) ناسێرنراوە، ئەوەش ناوێکی باتن-ییە و ئاماژەیەکە بۆ ئیماندار".^[٤]

جوگرافیا

بازیان لە باکوور ھاوسنوورە لەگەڵ گوندی بیبیجەکی سماقان و لە باشوور لەگەڵ گوندی کۆیک و لە ڕۆژھەڵات لەگەڵ کۆمەڵگایی ئەڵڵایی و لە ڕۆژاوا لەگەڵ گوندی تەیناڵی تازە.^[٥]^[٦]

سەرچاوەکان

^ «Kurdistan Regional Government». KRG. لە ڕەسەنەکە لە ٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٧ ھێنراوە.
^ د. عەبدوڵڵا غەفوور. «پێڕستی گوندەکانی باشوور» (PDF) (بە کوردی).{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)^{[بەستەری مردوو]}
^ جەمیل ڕۆژبەیانی. وڵاتەکەت-باشتر-بناسە/ «ووڵاتەکەت بناسە» (PDF) (بە کوردی). {{cite web}}: نرخی |ناونیشان= بپشکنە (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)^{[بەستەری مردوو]}
^ ‎جەمال بابان. «أصول أسماء المدن و المواقع العراقیة؛ الجزء الاول» (PDF) (بە عەرەبی). لە ٢٠ی شوباتی ٢٠٢٣ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
^ http://wikimapia.org/
^ http://www.krso.net/ ٣ی شوباتی ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[1] «Kurdistan Regional Government». KRG. لە ڕەسەنەکە لە ٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٧ ھێنراوە.

[2] د. عەبدوڵڵا غەفوور. «پێڕستی گوندەکانی باشوور» (PDF) (بە کوردی).{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)^{[بەستەری مردوو]}

[3] جەمیل ڕۆژبەیانی. وڵاتەکەت-باشتر-بناسە/ «ووڵاتەکەت بناسە» (PDF) (بە کوردی). {{cite web}}: نرخی |ناونیشان= بپشکنە (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)^{[بەستەری مردوو]}

[4] ‎جەمال بابان. «أصول أسماء المدن و المواقع العراقیة؛ الجزء الاول» (PDF) (بە عەرەبی). لە ٢٠ی شوباتی ٢٠٢٣ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)

[5] ttp://wikimapia.org/

[6] ttp://www.krso.net/ ٣ی شوباتی ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

ب و د پێڕستی گوندەکانی قەزای سلێمانی
کوردستان > باشوور > پارێزگای کوردستان > قەزای سلێمانی
ناحیەی بەکرەجۆ	بەکرەجۆ(ناوەند) ئاشەسپی ئالیاوای خواروو ئالیاوای سەروو ئاوبارە (ڕوونکردنەوە) ئەحمەدئاوا، بەکرەجۆ بابان، بەکرەجۆ باریکە، تانجەرۆ باڵچۆغ باوەگێلدی باوەمەردەی خواروو باوەمەردەی سەروو بنگرد، بەکرەجۆ پیرکە تاسڵوجە، سلێمانی تەپەڕەش، بەرانان تووەسپی جۆگەی گەورە جێشانە چاڵگە، دۆڵەڕووت چەقژی خواروو چەقژی سەروو خەلیفاوا خێوەتە (ڕوونکردنەوە) داراغا داربەڕوو، بەرانان دارتووی حارس دارتووی مەولانە دارتووی نەزەر دارەبەن، دۆڵەڕووت داودبڵاخ دێکۆنی بابەعەلی دێکۆنی عەلی ئەفەندی ڕاپەڕین، بەکرەجۆ سماقان، دۆڵەڕووت سەرداراوا سورگەی خواروو سورگەی سەروو سۆتکە شێخ ڕەش شێخ وەساڵ عەزیزاوا، بەکرەجۆ عەواڵ فەیاڵ قادراوا، دۆڵەڕووت قازان، بەرانان قزلەر قلیاسان قەمەرتلی قولەرەیسی قوڵقوڵە، دۆڵەڕووت قۆرخودوباش کارێزکڵاو کانی بەردینە کانی بەردینەی قازان کانی پیرە کانی جنە کانی سپیکەی گڵەزەردە کانی سەفەر کانی گۆران کانی گۆمە کانی مەنم کانی میکائیل کەڵەکن کەڵەوانان کەنەسوورە، بەکرەجۆ کەنەکەوەی ئیسکان کەنەکەوەی دەواجین کەنەکەوەی شەھیدان کۆسەی چەم کێلەسپی گڵەزەردە، بەرانان گۆپیتە لەنجاوا، بەرانان مەلاداود ھەزارمێرد ھەنارانی خواروو ھەنارانی سەروو ھەنارانی کۆن
ناحیەی بازیان	بازیان(ناوەند) ئاڵی بزاو ئاڵی گۆران ئەڵاقوڵی ئەڵایی خواروو ئەڵایی ئیبراھیم ئاوا باریکە، بازیان باڕۆیی بچوک باڕۆیی گەورە باڵاجۆ باڵۆڵان بەرانان بەردەقارەمان(باینجان) بەگەجانی بیبیجەکی سماقان بیبیجەکی گۆران بیبیجەکی وەیس تەپەشوانکارە تەیناڵی تازە تەیناڵی کۆن تووی ئەولیا چۆڵمک خاڵدان خێوەتە (ڕوونکردنەوە) داریکەلی دەربەندەسوتاو دەرگەزێنی بابەعەلی دەرگەزێنی ھەمەوەند زییەکە ساتیار، بازیان سڵێمانەگردە سەرچاوە، بازیان شوانکارە، بازیان شێخ مەند قوشقایە کانی پێنج شەمە کانی سمایلە کانی شایە کانی شەیتان کڵاشکەرانی بچوک کڵاشکەرانی گەورە کوپەڵە کۆیک گاوانی گۆپاڵە گۆمەتەی کەچ لازیان لەتیف ئاوا محمودێ مۆرتکە میرەدێ، بازیان ھالەی حاجی ڕەشید ھالەی سەرچاوە ھالەی مام قادر ھەنجیرە (ڕوونکردنەوە) ھەیاسی ھوڵوبڵاخ ورمزیار
ناحیەی تانجەرۆ	عەربەت(ناوەند) باخچە، تانجەرۆ بادەرە باریکە، عەربەت بەردەکەڕ، تانجەرۆ بێستان سووری بچوک بێستان سووری گەورە پوشێن چەقلاوا چەناخچیان چوارتاق حارس ئاوا حەمەی بارام خاک و خۆڵ، تانجەرۆ خرابە خەراجیان داربەڕولە، تانجەرۆ دارەڕەش دەربەندفەقەرە دەمرکان دێی ئەلی دێی بارام دێی ڕەمەزان ڕازیانە، تانجەرۆ زڕگوێز زڕگوێزەڵە زێڕینجۆی خواروو زێڕینجۆی سەروو ژاڵەی خواروو ژاڵەی سەروو سەدوبیست، تانجەرۆ سەماوات سولەکان شەمە شێخ عەوڵا شێخ عومەر شێخ وەیساوا عارفاوا فەرەجاوا قازاو قڕگە قسرتی خواروو قسرتی سەروو قەرەتۆغان قەڕاڵی کارێز، تانجەرۆ کاژاوی حەمەساڵەح کانی شاسوار کانی ھەنجیر، تانجەرۆ کانی وەیس کەماڵانی خواروو کەماڵانی سەروو کۆزەڕەقە کۆڵەبی کۆمەڵگای باریکە کۆمەڵگای تانجەرۆ گامێشەوان گەدان گەڵباخ گورگەچیا، تانجەرۆ گۆماو، تانجەرۆ ناوگردان، تانجەرۆ نەمەڵ نیسکەجۆ ھەنجیرە (ڕوونکردنەوە) ھوانە وێلەکەی خواروو وێلەکەی سەروو وێڵەدەر یاسین تەپە یەخیماڵی یەکماڵە
ناوەند: سلێمانی، شارۆچکەکان: بەکرەجۆ و بازیان و عەربەت