کوردیی باکووری: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب v2.04 - خاوێنکردن / چاکسازیی ھەڵەکان بۆ پرۆژەی وپ (ڕیزبەندیی ناونیشانەکان)
No edit summary
ھێڵی ١٤: ھێڵی ١٤:
}}
}}


'''کوردیی باکووری''' یان '''کورمانجی''' یەکێک لە شێوەزارەکانی سەرەکی [[زمانی کوردی]]یە.<ref>[http://www.kurdishacademy.org/?q=ku-ar/node/215 زاراوەکانی زمانی کوردی - ئاکادمیی زمانی کوردی]</ref> کورمانجی زۆرترین ئاخێوەری ھەیە لەناو ھەموو زاراوە کوردییەکان، لە ھەر چوار پارچەی کوردستان قسەی پێدەکرێ و زۆرترین ئاخێوەری لە باکوور و ڕۆژاوان، ھەروەھا لە ڕۆژھەڵات و باشووریش ئەم زمانە قسەی پێ دەکرێت.
'''کورمانجی''' یان '''کوردیی باکوور''' یەکێک لە شێوەزارە سەرەکییەکانی [[زمانی کوردی]]یە.<ref>[http://www.kurdishacademy.org/?q=ku-ar/node/215 زاراوەکانی زمانی کوردی - ئاکادمیی زمانی کوردی]</ref> کورمانجی زۆرترین ئاخێوەری ھەیە لە ناو ھەموو زاراوە کوردییەکان، لە ھەر چوار پارچەی کوردستان قسەی پێدەکرێت، بە تایبەتی لە باکوور و ڕۆژاوا.


== کوردیی باکووری لە کوردستان ==
== قسەکەرانی کورمانجی لە کوردستان ==
=== باکووری کوردستان ===
=== باکوور ===
زوربەی کوردەکانی باکووری کوردستان بە زمانی کوردیی باکووری قسە دەکەن کە زوربەیان لە [[ناوچەی ئاناتۆلیای ڕۆژھەڵات]] و [[ناوچەی ئاناتۆلیای باشووری ڕۆژھەڵات]] و بەشێکیش لە ناوچەکانی تری تورکیا ژیانی خۆیان بە ڕەوە دەبەن.
زۆربەی کوردانی باکووری کوردستان بە کورمانجی دەدوێن. بە زۆری لە [[ناوچەی ئاناتۆلیای ڕۆژھەڵات]] و [[ناوچەی ئاناتۆلیای باشووری ڕۆژھەڵات]] نیشتەجێن و ئەوانی دیکەش لە ناوچەکانی تری تورکیا.


=== ڕۆژاوای کوردستان ===
=== ڕۆژاوا ===
هەموو کوردەکانی ڕۆژاوای کوردستان بە زمانی کوردیی باکووری قسە دەکەن کە لە باکووری ڕۆژھەڵات و باکووری سووریا ژیان بە ڕەوە دەبەن.
ھەموو کوردانی ڕۆژئاوای کوردستان کە لە باکوور، باکووری ڕۆژھەڵات و ڕۆژھەڵاتی سووریا نیشتەجێن بە کورمانجی دەدوێن.


=== باشووری کوردستان ===
=== باشوور ===
لە باشووری کوردستان ئەم زمانە لە [[زاخۆ]] تا [[ھەولێر]] و لە پارێزگاکانی [[پارێزگای دھۆک|دھۆک]]، [[پارێزگای ھەولێر|ھەولێر]] و [[پارێزگای نەینەوا|نەینەوا]] قسەی پێدەکرێ.<ref>{{Cite web |url=http://previous.cabinet.gov.krd/p/page.aspx?l=12&p=215 |title=وەشانی ئەرشیڤکراو |access-date=١٢ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩ |archive-url=https://web.archive.org/web/20191212201151/http://previous.cabinet.gov.krd/p/page.aspx%3Fl%3D12%26p%3D215 |archive-date=١٢ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩ |dead-url=yes}}</ref>
لە باشووری کوردستان لە زۆر شوێن قسەیپێدەکرێت، بەڵام بە تایبەتی لە پارێزگاکانی [[ھەولێر]]، [[دھۆک]] و [[نەینەوا]] قسەیپێدەکرێت.<ref>{{Cite web |url=http://previous.cabinet.gov.krd/p/page.aspx?l=12&p=215 |title=وەشانی ئەرشیڤکراو |access-date=١٢ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩ |archive-url=https://web.archive.org/web/20191212201151/http://previous.cabinet.gov.krd/p/page.aspx%3Fl%3D12%26p%3D215 |archive-date=١٢ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩ |dead-url=yes}}</ref>


=== ڕۆژھەڵات ===
=== ڕۆژھەڵاتی کوردستان ===
لە ڕۆژھەڵاتی کوردستان، کوردیی باکووری لە شارەکانی [[ورمێ]]، [[سلیڤانا]]، [[سێرۆ]]، [[ماکۆ]]، [[سەڵماس]]، [[بوژنۆرد]]، [[قۆچان]] و شارەکانی دیکەی پارێزگاکانی [[پارێزگای ورمێ|ورمێ]] و [[پارێزگای خۆراسانی باکوور|خۆراسانی باکوور]] و ھەندێکیش لە پارێزگای [[پارێزگای خۆراسانی ڕەزەوی|خۆراسانی ڕەزەوی]] قسەی پێ دەکرێت.
لە ڕۆژھەڵاتی کوردستان لە شارەکانی [[ورمێ]]، [[سلیڤانا]]، [[سێرۆ]]، [[ماکۆ]]، [[سەڵماس]]، [[بوژنۆرد]]، [[قۆچان]] و شارەکانی دیکەی پارێزگاکانی [[پارێزگای ورمێ|ورمێ]] و [[پارێزگای خۆراسانی باکوور|خۆراسانی باکوور]] و ھەندێکیش لە پارێزگای [[پارێزگای خۆراسانی ڕەزەوی|خۆراسانی ڕەزەوی]].


== ئەمانەش ببینە ==
== ئەمانەش ببینە ==
ھێڵی ٣٤: ھێڵی ٣٤:
* [[کوردیی کەڵھوڕی]]
* [[کوردیی کەڵھوڕی]]
* [[فەیلی]]
* [[فەیلی]]
* [[هۆرامی]]
* [[ھۆرامی]]
* [[زازاکی]]
* [[زازاکی]]
* [[لەکی]]
* [[لەکی]]

وەک پێداچوونەوەی ‏٠٨:٤٤، ٧ی نیسانی ٢٠٢١

کوردیی باکووری
کورمانجی، کرمانجی
قسەی پێدەکرێ لە کوردستان
 تورکیا
 عێراق
 ئێران
 سووریا
 ئەرمەنستان
ناوچەڕۆژھەڵاتی ناوین
ژمارەی ئاخێوەران١٨ ملیۆن  (ڕێکەوت نەدراوە)
بنەماڵەی زمان
کۆدەکانی زمان
ISO 639-3kmr

کورمانجی یان کوردیی باکوور یەکێک لە شێوەزارە سەرەکییەکانی زمانی کوردییە.[١] کورمانجی زۆرترین ئاخێوەری ھەیە لە ناو ھەموو زاراوە کوردییەکان، لە ھەر چوار پارچەی کوردستان قسەی پێدەکرێت، بە تایبەتی لە باکوور و ڕۆژاوا.

قسەکەرانی کورمانجی لە کوردستان

باکوور

زۆربەی کوردانی باکووری کوردستان بە کورمانجی دەدوێن. بە زۆری لە ناوچەی ئاناتۆلیای ڕۆژھەڵات و ناوچەی ئاناتۆلیای باشووری ڕۆژھەڵات نیشتەجێن و ئەوانی دیکەش لە ناوچەکانی تری تورکیا.

ڕۆژاوا

ھەموو کوردانی ڕۆژئاوای کوردستان کە لە باکوور، باکووری ڕۆژھەڵات و ڕۆژھەڵاتی سووریا نیشتەجێن بە کورمانجی دەدوێن.

باشوور

لە باشووری کوردستان لە زۆر شوێن قسەیپێدەکرێت، بەڵام بە تایبەتی لە پارێزگاکانی ھەولێر، دھۆک و نەینەوا قسەیپێدەکرێت.[٢]

ڕۆژھەڵات

لە ڕۆژھەڵاتی کوردستان لە شارەکانی ورمێ، سلیڤانا، سێرۆ، ماکۆ، سەڵماس، بوژنۆرد، قۆچان و شارەکانی دیکەی پارێزگاکانی ورمێ و خۆراسانی باکوور و ھەندێکیش لە پارێزگای خۆراسانی ڕەزەوی.

ئەمانەش ببینە

سەرچاوەکان

  1. ^ زاراوەکانی زمانی کوردی - ئاکادمیی زمانی کوردی
  2. ^ "وەشانی ئەرشیڤکراو". Archived from the original on 12ی Decemberی 2019. Retrieved 12ی Decemberی 2019. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= و |archive-date= (help)

بەستەرە دەرەکییەکان