ڕووحوڵڵا خومەینی
سەید ڕووحوڵڵا خومەینی | |
---|---|
لەدایکبوون | ٢٤ی ئەیلوولی ١٩٠٢ |
مەرگ | ٣ی حوزەیرانی ١٩٨٩ |
ھۆکاری مەرگ | جەڵدەی دڵ |
شوێنی گۆڕ | بەھەشتی زەھرای تاران |
نەتەوە | ئێرانی |
پیشە | ڕێبەری کۆماری ئیسلامیی ئێران |
چالاکبوون | ١٩٧٩–١٩٨٩ |
ئایین | ئیسلام (شیعە) |
ھاوسەر | خەدیجە سەقەفی |
مناڵ(ەکان) | ٢ |
واژوو | |
سەید ڕووحوڵڵا موستەفەوی خومەینی (بە فارسی: سید ڕوحاللە موسوی خمینی؛ ٢٤ی ئەیلوولی ١٩٠٢ لە خومەین – ٣ی حوزەیرانی ١٩٨٩ لە تاران)، ناسراو بە ئایەتوڵڵا خومەینی (بە فارسی: آیتاللە خمینی)یان ئیمام خومەینی (بە فارسی: امام خمینی)، پێشەوا، نووسەر، شاعیر و مەرجەعێکی تەقلیدی شیعەی ئێرانی بوو، کە وەکوو دامەزرێنەر و یەکەمین ڕێبەری کۆماری ئیسلامیی ئێران ھەتا دواڕۆژی ژیانی لەسەر کار بوو. خومەینی یەکێک لە ڕێبەرانی جەماوەری ئێران بوو کە لە ڕووخانی ڕژێمی پەھلەوی و سەرکەوتنی شۆڕشی ١٩٧٩ی ئێراندا ڕۆڵی سەرەکی ھەبوو.[١][٢]
خومەینی لە مەدرەسە فیقە و فەلسەفەی ئیسلامی و عیرفانی خوێندووە و لە ساڵی ١٣١٣دا گەیشتووەتە ئیجتیھاد. بە گوتەی ساواک مۆڵەتی ئیجتیھادەکەی لە عەبدولکەریم حائری یەزدی وەرگرتووە بەپێی وەشانێکی دیکە نەیکردووە ئیجتیھاد لە ھیچ کەسێک داوای مۆڵەتی نەکردووە و مۆڵەتی لەو شێوەیەی بە کەس نەداوە. دژی سیاسەتەکانی محەممەدڕەزا پەھلەوی بەتایبەت شۆڕشی سپی و پێدانی مافی دەنگدان بە ژنان لەلایەن شاوە خەباتی کردووە و بەھۆی تۆمەتبارکردنی شا بە پەیڕەوکردنی سیاسەتەکانی ئیسرائیل و ئەمریکا لە ساڵی ١٣٤٢، بۆ ماوەی ١٠ مانگ زیندانی کرا[٣] و ساڵی دواتر، بەھۆی وتارەکانی دژی تەسلیمبوون بە ڕاوێژکارە سەربازییەکانی ئەمریکا، دەربەدەر کرا، سەرکردایەتی ئیسلامییەکان و ئۆپۆزسیۆنی کرد و دەستی کرد بە داڕشتنی تیۆری دەسەڵاتی ئایینی - کە بنەماکانی تا شۆڕش بۆ خەڵک بە نادیاری مانەوە - لە ڕۆژانی کۆتاییدا کە بەرەو سەرکەوتنی شۆڕشی ١٩٧٩ی ئێران، وەک ڕێبەرەکەی، شورای شۆڕشگێڕی و حکوومەتی کاتی پێکھێنا. لە ١٢ی ڕێبەندان ١٣٥٧، خومەینی گەڕایەوە بۆ ئێران و لە ٢٢ی ڕێبەندان شۆڕشەکە سەرکەوتنی بەدەستھێنا.
سەرچاوەکان[دەستکاری]
- ^ http://www.iranchamber.com/history/rkhomeini/ayatollah_khomeini.php
- ^ http://www.britannica.com/eb/article-32981
- ^ YJC, خبرگزاری باشگاە خبرنگاران. "از ماجرای دستگیری امام خمینی (ڕە) در 15 خرداد 42 تا قیامی کە ڕنگ خون گرفت". yjc.ir/fa (بە فارسی). تاران.
{{cite web}}
: Cite has empty unknown parameter:|2=
(help); Text "آخرین اخبار ایران و جھان" ignored (help)
Political offices | ||
---|---|---|
پێشوو ناونیشانی نوێ |
Supreme Leader of Iran ١٩٧٩–١٩٨٩ |
جێگر عەلی خامنەیی |
Military offices | ||
پێشوو ئەبولحەسەن بەنیسەدر |
Commander-in-Chief of the Iranian Armed Forces ١٩٨١–١٩٨٩ |
جێگر عەلی خامنەیی |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە ڕووحوڵڵا خومەینی تێدایە. |