دەریای ناوین

دەریای ناوین
دەریای ناوین
	نەخشەی دەریای ناوین
زەوی	ئەورووپای ڕۆژاوا، باشووری ئەورووپا، باکووری ئەفریقا و ڕۆژاوای ئاسیا
پۆتان	35°N 18°E / 35°N 18°Eپۆتانەکان: 35°N 18°E / 35°N 18°E
جۆر	دەریا
Primary inflows	ئۆقیانووسی ئاتلانتیک، دەریای مەڕمەڕە، نیل، ئیبرۆ, ڕۆن، ڕووباری چێلیف، ڕووباری پۆ
ئاوڕێژ	about 24 ئالبانیا; جەزائیر; بۆسنیا و ھەرزەگۆڤینا; کرواتیا; قوبرس; میسر; فەرەنسا; گیبرالتار شانشینی یەکگرتوو; یۆنان; ئیسرائیل; ئیتالیا; لوبنان; لیبیا; ماڵتا; مۆناکۆ; مۆنتینیگرۆ; مەغریب; قوبرسی باکوور (تەنیا لەلایەن تورکیاوە ناسێنراوە); فەڵەستین; سلۆڤینیا; ئیسپانیا; سووریا; توونس; تورکیا;
ڕووبەر	٢٬٥٠٠٬٠٠٠ km2 (٩٧٠٬٠٠٠ sq mi)
Average depth	١٬٥٠٠ m (٤٬٩٠٠ پێ)
زۆرترین قووڵایی	٥٬٢٦٧ m (١٧٬٢٨٠ پێ)
Water volume	٣٬٧٥٠٬٠٠٠ km3 (٩٠٠٬٠٠٠ cu mi)
	٨٠–١٠٠ ساڵ
زۆرترین پلەی گەرما	٢٨ °C (٨٢ °F)
کەمترین پلەی گەرما	١٢ °C (٥٤ °F)
دوورگەکان	٣٣٠٠+
شارەکان	ئەسکەندەریە, بارسێلۆنا, جەزائیر, ئیزمیر, ڕۆما, ئەتینا, بەیرووت, تەرابلوس, توونس , , تێل ئەڤیڤ

دەریای ناوین یان دەریای سپی ناوی دەریایەکە کەوتووەتە ناوبەری ئاسیا، ئەورووپا و ئەفریقاوە. دەریایەکی گەورەیە کە ڕووبەری دەگاتە نزیکەی ٢، ٥ کیلۆمەتری چوارگۆشە (تۆزێک لە وڵاتی عەرەبستانی سەعوودی مەزنترە).

دەریای ناوەڕاست یەکێکە لە دەریا گرنگەکانی جیھان لە ڕووی گواستنەوەی دەریایی. ڕووبەری ئەم دەریای ٢٬٥٠٠٬٠٠٠ کیلۆمەترە.^[٢] مامناوەندی قووڵایی دەریای ناوەڕاست ١٥٠٠ مەترە و قووڵترین خاڵەکەی ٥٢٦٧ مەترە لە شوێنێکدا بە ناوی قووڵایی کالیپسۆ لە دەریای ئایۆن. دەریای ناوین ٠٫٧٪ ی ئاستی ئۆقیانووسەکانی جیھان پێکدەھێنێت بەڵام پەیوەن بە ئۆقیانووسی ئاتلانتیک لە ڕێگەی تەنگەی گیبرالتارە--ئەو تەنگە تەسکەی کە ئۆقیانووسی ئاتلانتیک بە دەریای ناوینەوە دەبەستێتەوە و نیمچەدوورگەی ئیبریای ئەورووپا لە مەغریب لە ئەفریقا جیا دەکاتەوە - کە تەنیا ١٤ کیلۆمەتر (٩ مایل) پانە.^[٣]

سەرچاوەکان

ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت.

↑ Pinet، Paul R. (٢٠٠٨). Invitation to Oceanography. بەرگی ٣٠. Jones & Barlett Learning. لاپەڕە ٢٢٠. ژپنک ٩٧٨-٠-٧٦٣٧-٥٩٩٣-٣. {{cite book}}: |journal= چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی)
↑ «Mediterranean Sea | Facts, History, Islands, & Countries |». www.britannica.com (بە ئینگلیزی). Britannica. لە ١٨ی شوباتی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
↑ Longhurst، Alan R. (١ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٧). «Chapter 9 - THE ATLANTIC OCEAN». Ecological Geography of the Sea (Second Edition): ١٣١–٢٧٣. doi:https://doi.org/١٠.١٠١٦/B٩٧٨-٠١٢٤٥٥٥٢١-١/٥٠٠١٠-٣. {{cite journal}}: |ڕێکەوتی سەردان= پێویستی بە |ناونیشان= ھەیە (یارمەتی); بەستەری دەرەکی لە |doi= (یارمەتی); نرخی |doi= بپشکنە (یارمەتی)

[Water_Flow_in_Semienclosed_Seaways-1] Pinet، Paul R. (٢٠٠٨). Invitation to Oceanography. بەرگی ٣٠. Jones & Barlett Learning. لاپەڕە ٢٢٠. ژپنک ٩٧٨-٠-٧٦٣٧-٥٩٩٣-٣. {{cite book}}: |journal= چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی)

[2] «Mediterranean Sea | Facts, History, Islands, & Countries |». www.britannica.com (بە ئینگلیزی). Britannica. لە ١٨ی شوباتی ٢٠٢٢ ھێنراوە.

[3] Longhurst، Alan R. (١ی کانوونی دووەمی ٢٠٠٧). «Chapter 9 - THE ATLANTIC OCEAN». Ecological Geography of the Sea (Second Edition): ١٣١–٢٧٣. doi:https://doi.org/١٠.١٠١٦/B٩٧٨-٠١٢٤٥٥٥٢١-١/٥٠٠١٠-٣. {{cite journal}}: |ڕێکەوتی سەردان= پێویستی بە |ناونیشان= ھەیە (یارمەتی); بەستەری دەرەکی لە |doi= (یارمەتی); نرخی |doi= بپشکنە (یارمەتی)

[١]

[٢]

[٣]