ناحیەی ناوەندی قەزای ھەریر

ناحیەی ھەریر
ناحیەی ھەریر
ناحیە
وڵات	کوردستان; عێراق
ھەرێم	ھەرێمی کوردستان
پارێزگا	پارێزگای ھەولێر
قەزا	شەقڵاوە
ناوەند	ھەریر
بوون بە ناحیە	١٨٥٠
زمان و ئایین
• زمان	کوردی (سۆرانی)
• ئایین	ئیسلام(سوننە)
ناوچەی کاتی	UTC+٣:٣٠ (ناوچەی کاتی)
• ھاوین (DST)	UTC+٤:٣٠ (ھاوین)
تەلەفۆن	٠٠٩٦٤

ناحیەی ھەریر (بە عەرەبی: ناحیة حریر، بە ئینگلیزی: Harir Subdistrict) یەکێکە لە ناحیەکانی قەزای شەقڵاوە لە پارێزگای ھەولێر لە ھەرێمی کوردستان لە عێراق. ناوەندەکەی شارەدێی ھەریرە.^[١]^[٢]

لە زۆربەی یەکەی کارگێڕی قەزادا لە ھەرێمی کوردستان و عێراقدا، کاتێک یەکەی قەزا دێتە کایەوە، ئەوا ناحیەی ناوەندی قەزاکەش دێتە کایەوە بە ھەمان ناو.

ناو

ناحیەی ناوەندی قەزای ھەریر لە ناوەندەکەیەوە وەرگیراوە کە شارۆچکەی ھەریرە.

سەبارەت بەناوی (ھەریر) بیروڕای زۆر ھەیە:

وشەی ھەریر لە وشەی زمانی عەرەبی حەریر(حریر)ەوە وەرگیراوە، بە واتای ئاوریشم.
ھەندێک کەس پێیان وایە کەوا ناوی (ھەریر) لەوەوە ھاتووە لەبەر ئەوەی (ھەریر) ناوچەیەکی دەشتایی بەپیت و بەرەکەت و زۆر جوان بووە بۆیە ئەو ناوچەیەیان شوبھاندووە بە قوماشی (حەریر) لە جوانیدا.
لە لای ھەندێکی تر ناوی شارۆچکەیە(ھەریر) پەیوەست دەکرێت بە ڕێگای بەناوبانگی ڕێگای ئاوریشم (طریق الحریر، Silk Road) لە سەردەمی ڕۆمانییەکاندا، بە پێی ئەم بۆچوونە ڕێگای بازرگانی حەریر بە کوردستاندا و بە دەشتی ھەریر دا تێپەڕ بووە.^[٣]

مێژوو

لە ساڵی (١٨٥٠)دا لە سەردەمی عوسمانیدا قەزا بووە لە لیوای ڕەواندز، تاوەکوو ساڵی (١٨٧٣) وەک قەزا مایەوە، لەو بەروارە بەدواوە بووە ناحیە و لیوای ڕەواندز ھەڵوەشێنرا و بووە قەزایەکی سەر بە لیوای شارەزوور، ناحیەی ھەریریش خرایە سەر قەزای ڕەواندز کە ئەو سەردەم پێیان دەوت (ناحیەی دێرە حەریر).
لە سەرەتاوە گوندی باتاس ناوەندی بوو، لە ساڵی ١٩٥٣دا ناوەندەکەی گواسترایەوە بۆ شارۆچکەی ھەریر.
بە پێی بەیانی ژمارە(٣)ی ساڵی ٢٠٢٤ی وەزارەتی ناوخۆی حکوومەتی ھەرێمی کوردستان لە بەرواری ٢٥\٢\٢٠٢٤دا بڕیاریدا بە ھێنانەکایەی قەزای ھەریر لە پارێزگای ھەولێر. بە دابڕانی ناحیەی ھەریر و ناحیەی باسرمە لە قەزای شەقڵاوە.^[٤]

جوگرافیا

سنوری ناحیەی ھەریر:

لە باکوورەوە ناحیەی دینارتێ و ناحیەی بجیل.
لە باشوورەوە ناحیەی باسرمە، ناحیەی کۆڕێ و ناحیەی دارەشەکران.
لە ڕۆژھەڵاتەوە ناحیەی ناوەندی قەزای خەلیفان و ناحیەی سرێشمە.
لە ڕۆژاواوە ناحیەی گردەسێن.^[٥]

دانیشتوان

ژمارەی دانیشتووانی (-) ھەزار کەسە.^[٦]

کشتووکاڵ

شوێنەوار

کارگێڕی

ئەمانەش ببینە

سەرچاوەکان

^ د.عەبدوڵا غەفور. «گوندەکانی کوردستان لەسەرژمێری ساڵی ١٩٥٧دا» (PDF) (بە کوردی).{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
^ دەستەی ئاماری ھەرێمی کوردستان. «یەکە کارگێڕییەکانی ھەرێمی کوردستان» (PDF) (بە کوردی).{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
^ جەمال بابان. «أصول أسماء المدن و المواقع العراقیة؛ الجزء الاول» (PDF) (بە عەرەبی). لە ٢٠ی شوباتی ٢٠٢٣ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
^ بەیاننامەی وەزارەتی ناوخۆ. «بەیانی ژمارە(٣)ی ساڵی ٢٠٢٤» (بە کوردی).{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
^ https://www.openstreetmap.org/relation/11077975
^ د.عەبدوڵا غەفور. «گوندەکانی کوردستان لەسەرژمێری ساڵی ١٩٧٧دا» (PDF) (بە کوردی).{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)

دەروازەی عێراق

[1] د.عەبدوڵا غەفور. «گوندەکانی کوردستان لەسەرژمێری ساڵی ١٩٥٧دا» (PDF) (بە کوردی).{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)

[2] دەستەی ئاماری ھەرێمی کوردستان. «یەکە کارگێڕییەکانی ھەرێمی کوردستان» (PDF) (بە کوردی).{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)

[3] جەمال بابان. «أصول أسماء المدن و المواقع العراقیة؛ الجزء الاول» (PDF) (بە عەرەبی). لە ٢٠ی شوباتی ٢٠٢٣ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)

[4] بەیاننامەی وەزارەتی ناوخۆ. «بەیانی ژمارە(٣)ی ساڵی ٢٠٢٤» (بە کوردی).{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)

[5] ttps://www.openstreetmap.org/relation/11077975

[6] د.عەبدوڵا غەفور. «گوندەکانی کوردستان لەسەرژمێری ساڵی ١٩٧٧دا» (PDF) (بە کوردی).{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

ب و د قەزا و ناحیەکانی پارێزگای ھەولێر
کوردستان > باشوور
قەزای ھەولێر	ناحیەی شەمامک
قەزای بنەسڵاوە	ناحیەی کەسنەزان ناحیەی بنەسڵاوە ناحیەی دارەتوو ناحیەی بێستانە
قەزای کۆیە	ناحیەی ناوەندی قەزای کۆیە (ناوەند) ناحیەی سکتان ناحیەی شۆڕش ناحیەی ئاشتی ناحیەی سێگردکان
قەزای مەخموور	ناحیەی ناوەندی قەزای مەخموور (ناوەند) ناحیەی قەراج ناحیەی کەندێناوە ناحیەی مەلا قەرە ناحیەی گوێڕ
قەزای خەبات	ناحیەی ناوەندی قەزای خەبات (ناوەند) ناحیەی ڕزگاری ناحیەی کەورگۆسک
قەزای شەقڵاوە	ناحیەی بالیسان ناحیەی ھیران
قەزای ڕەواندز	ناحیەی ناوەندی قەزای ڕەواندز ناحیەی وەرتێ
قەزای سۆران	ناحیەی دیانا
قەزای چۆمان	ناحیەی ناوەندی قەزای چۆمان (ناوەند) ناحیەی حاجی ئۆمەران ناحیەی گەڵاڵە ناحیەی قەسرێ ناحیەی سمێلان
قەزای مێرگەسۆر	ناحیەی مەزنێ ناحیەی پیران ناحیەی بارزان ناحیەی گۆڕەتوو ناحیەی شێروان مەزن
قەزای عەنکاوە	-
قەزای خەلیفان	ناحیەی ناوەندی قەزای خەلیفان ناحیەی سرێشمە
قەزای پیرمام	ناحیەی کۆڕێ ناحیەی بەستۆڕە ناحیەی بناری سەفین ناحیەی دارەشەکران
قەزای سیدەکان	ناحیەی ناوەندی قەزای سیدەکان ناحیەی بەرمیزە
قەزای قوشتەپە	ناحیەی ناوەندی قەزای قوشتەپە
قەزای ھەریر	ناحیەی ناوەندی قەزای ھەریر ناحیەی باسرمە
قەزای بەحرکە	ناحیەی ناوەندی قەزای بەحرکە
قەزای تەقتەق	ناحیەی ناوەندی قەزای تەقتەق
ناوەند: ھەولێر، شارۆچکەکان:شەقڵاوە، کۆیە، مەخموور، کەسنەزان، خەبات، ڕەواندز، چۆمان، سۆران، مێرگەسۆر، عەنکاوە، خەلیفان، پیرمام، ھەریر، گوێڕ، قەراج و دیبەگە