بۆ ناوەڕۆک بازبدە

ئەبوو وەفا بووزجانی

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
(لە ئەبو وەفا بوزجانیەوە ڕەوانە کراوە)
ئەبو وەفا ئەلبوزجانی
Abu al-Wafa' al-Buzjani
لێدوان=بوزجانی
لەدایکبوون٩٤٠ز
بوژگان (ئێران)
مردن٩٩٧-٩٩٨ ز
بەغدا
نەتەوەفارس
بواری زانستیبیرکاری ، گەردوونناسی
شوێنی کاربەغدا
شوێنی بڕوانامەبەغدا
ناسراو بە ھۆیکتێبی Almagest ی ئەبو وەفاکتێبی Almagest ی ئەبو وەفا

ناوی ئەبوو وەفا ، محەممەدی کوڕی محەممەدی کوڕی یەحیا کوڕی ئیسماعیل کوڕی ئەلعەباس ئەلبوزجانیە.[١] (٩٤٠-٩٩٨ز)زانایەکی فارس[٢] لە سەردەمی زێڕینی ئیسلام. ی بیرکاریزان و گەردوونناس بوو کە لە شاری بەغدا کاری دەکرد. ئەبوو وەفا یەکێکە لە گەورەترین زانا موسوڵمانەکان و دەورێکی باڵای ھەبووە لە پێشخستنی زانستی بیرکاریدا، گرنگی کاری ئەم زانایە بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە کە لە پێشخستنی زانستی حیسابی سێگۆشەزانی سەرەکیترین دەوری ھەبووە. ھەروەھا لەبواری ئەندازەدا لەلای (علی ابی یحیای الماردوودی) خوێندوویەتی. کاتێک تەمەنی دەگاتە بیست ساڵان لەساڵی ٩٥٩ زاینیدا کۆچ دەکات بۆ بەغدا و لەوێ جێگیر دەبێت، لەوێ ناسراوبوو لەناوخەڵکیدا بەھۆی کتێب و نوسین و شەرحکردنی دانراوەکانی إقلیدس و دیوفنطس و الخوارزمی ، و لە ٣ ی ڕەجەبی ساڵی ٣٨٨ ک، ١٠-٧-٩٤٠ز ، کۆچی دوای دەکات.

نووسراوەکان

[دەستکاری]
  • الزیج الشامل
  • کتاب الکامل وھو عبارة عن 3 مقالات الأولی فیما یجب معرفتە قبل التعرض لحرکة
  • الکواکب والثانیة فی حرکات الکواکب والثالثة فی الأمور التی تعرض لحرکات الکواکب
  • کتاب فیما یحتاج إلیە الصناع فی أعمال الھندسة
  • کتاب فیما یحتاج إلیە الکتاب والعمال من علم الحساب
  • کتاب المجسطی وھو أشھر مؤلفاتە وھو محفوظ فی مکتبة باریس الوطنیة
  • تخلیدا لذکراە أطلق اسمە علی فوھة برکانیة بالقمر، فوھة أبو الوفاء...

سەرچاوە

[دەستکاری]
  1. ^ http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=2053e=بوزجانی[بەستەری مردوو][بەستەری مردووی ھەمیشەیی]
  2. ^ "Iran" in USECO History of Humanity, ed. by M.A. Bakhit, Volume 4 of History of humanity : scientific and cultural development,UNESCO, 2000 pg 375: ""The science of trigonometry as known today was established by Islamic mathematicians. One of the most important of these was the Persian Abu'l Wafa Buzjani (d. 997 or 998), who wrote a work called the Almagest dealing mostly with trigonometry"" [١]