پارێزگای کرماشان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
گەڕان بە مێژوودا
→ گۆڕانکاریی کۆنترگۆڕانکاریی نوێتر ←
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
دیداریویکیدەق
دەربازدانی 0 سەرچاوە و تاگکردنی 1 بە مردوو #IABot (v1.6.1)
ئامارەکانی ٢٠١٦
ھێڵی ٣: ھێڵی ٣:
| ناوی خۆماڵی = کرماشان
| ناوی خۆماڵی = کرماشان
| ناوەکانی دیکە = کرمانشان، کرمانشاھ، کرمانشاھان
| ناوەکانی دیکە = کرمانشان، کرمانشاھ، کرمانشاھان
| جۆری نیشتنگە = گەورەشار
| جۆری نیشتنگە =
| وێنە =[[File:IMG20170904012815887کرماشان.jpg|thumb|کرماشان]]
| وێنە =[[File:IMG20170904012815887کرماشان.jpg|thumb|کرماشان]]
| قەبارەی وێنە = 300px
| قەبارەی وێنە = 300px
ھێڵی ٢٥: ھێڵی ٢٥:
| ھۆکاری ناونران =
| ھۆکاری ناونران =
| بەرزایی م = ١٣٥٠
| بەرزایی م = ١٣٥٠
| ژمارەی دانیشتووان = ۱٬۹۵۲٬۴۳۴
| ژمارەی دانیشتووان = ١٩٥٢٤٣٤
| دانیشتووان لە = [[1395]]
| دانیشتووان لە = [[٢٠١٦]]
| جۆری دانیشتووانناسی١ = زمان و ئایین
| جۆری دانیشتووانناسی١ = زمان و ئایین
| سەرناوی١ دانیشتووانناسی١ = [[زمان]]
| سەرناوی١ دانیشتووانناسی١ = [[زمان]]
ھێڵی ٣٧: ھێڵی ٣٧:


[[پەڕگە:Locator map Iran Kermanshah Province.png|وێنۆک|چەپ|پارێزگای کرماشان]]
[[پەڕگە:Locator map Iran Kermanshah Province.png|وێنۆک|چەپ|پارێزگای کرماشان]]
'''پارێزگای کرماشان''' (بە [[فارسی]]: ''استان کرمانشاە'') یەکێک لە پارێزگاکانی ئێران و بەشێکی [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان]]ە. ژمارەی دانیشتوانی لە ساڵی ٢٠١٣دا ١٩٩٣٧٠٧ کەس بووە و پانتاییەیەکی ٢٥ ھەزار کیلومتری چوار گۆشەی ھەیە.
'''پارێزگای کرماشان''' (بە [[فارسی]]: ''استان کرمانشاە'') یەکێک لە پارێزگاکانی ئێران و بەشێکی [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان]]ە. ژمارەی دانیشتوانی لە ساڵی ٢٠١٦دا ١٩٥٢٤٣٤ کەس بووە و پانتاییەیەکی ٢٥ ھەزار کیلومتری چوار گۆشەی ھەیە.
ناوەندی پارێزگای کرماشان شاری [[کرماشان]]ە و لە ١٤ [[شارستان]] پێکھاتووە کە ئەمانەن:
ناوەندی پارێزگای کرماشان شاری [[کرماشان]]ە و لە ١٤ [[شارستان]] پێکھاتووە کە ئەمانەن:
{| class="wikitable sortable"
⚫
# [[شارستانی ئاروینیاوا]]
|-
⚫
# [[شارستانی پاوە]]
! شارستان !! ژمارەی دانیشتووان (٢٠١٦)
# [[شارستانی سەلاسی باوەجانی|شارستانی سەلاس باوەجانی]]
|-
⚫
# [[شارستانی جوانڕۆ]]
# [[شارستانی داڵاھۆ]]
| [[شارستانی شەھاباد]] || 140876
|-
⚫
# [[شارستانی ڕوانسەر]]
# [[شارستانی سەرپێڵ زەھاو|شارستانی سەرپێڵ]]
| [[شارستانی پاوە]] || 60431
|-
⚫
# [[شارستانی سونقوڕ]]
# [[شارستانی سەحنە]]
| [[شارستانی سەلاسی باوەجانی]] || 35219
|-
⚫
# [[شارستانی قەسر]]
# [[شارستانی کرماشان]]
| [[شارستانی جوانڕۆ]] || 75169
|-
⚫
# [[شارستانی کەنگاوەر]]
# [[شارستانی گیەڵان]]
| [[شارستانی داڵاھۆ]] || 35987
|-
⚫
# [[شارستانی ھەرسین]]
⚫
| [[شارستانی ڕوانسەر]] || 47657
|-
| [[شارستانی سەرپێڵ زەھاو|شارستانی سەرپێڵ]] || 85342
|-
⚫
| [[شارستانی سونقوڕ]] || 81661
|-
⚫
| [[شارستانی سەحنە]] || 70757
|-
⚫
| [[شارستانی قەسر]] || 23929
|-
⚫
| [[شارستانی کرماشان]] || 1083833
|-
⚫
| [[شارستانی کەنگاوەر]] || 76216
|-
⚫
| [[شارستانی گیەڵان]] || 57007
|-
⚫
| [[شارستانی ھەرسین]] || 78350
|}


شارە گەورەکانی ئەم پارێزگا بریتین لە [[کرماشان]]، [[شائاباد]]، [[ھەرسین]]، [[کەنگاوەر]]، [[سونقوڕ]]، [[جوانڕۆ]]، [[سەرپێڵ]]، [[سە حنە]]، [[ڕوانسەر]].
شارە گەورەکانی ئەم پارێزگا بریتین لە [[کرماشان]]، [[شائاباد]]، [[ھەرسین]]، [[کەنگاوەر]]، [[سونقوڕ]]، [[جوانڕۆ]]، [[سەرپێڵ]]، [[سە حنە]]، [[ڕوانسەر]].

وەک پێداچوونەوەی ‏١٦:٤٩، ٢٦ی شوباتی ٢٠١٨

پارێزگای کرماشان
کرماشان

[بەستەری مردووی ھەمیشەیی]

پارێزگای کرماشان

پارێزگای کرماشان (بە فارسی: استان کرمانشاە) یەکێک لە پارێزگاکانی ئێران و بەشێکی ڕۆژھەڵاتی کوردستانە. ژمارەی دانیشتوانی لە ساڵی ٢٠١٦دا ١٩٥٢٤٣٤ کەس بووە و پانتاییەیەکی ٢٥ ھەزار کیلومتری چوار گۆشەی ھەیە. ناوەندی پارێزگای کرماشان شاری کرماشانە و لە ١٤ شارستان پێکھاتووە کە ئەمانەن:

شارستان ژمارەی دانیشتووان (٢٠١٦)
شارستانی شەھاباد 140876
شارستانی پاوە 60431
شارستانی سەلاسی باوەجانی 35219
شارستانی جوانڕۆ 75169
شارستانی داڵاھۆ 35987
شارستانی ڕوانسەر 47657
شارستانی سەرپێڵ 85342
شارستانی سونقوڕ 81661
شارستانی سەحنە 70757
شارستانی قەسر 23929
شارستانی کرماشان 1083833
شارستانی کەنگاوەر 76216
شارستانی گیەڵان 57007
شارستانی ھەرسین 78350

شارە گەورەکانی ئەم پارێزگا بریتین لە کرماشان، شائاباد، ھەرسین، کەنگاوەر، سونقوڕ، جوانڕۆ، سەرپێڵ، سە حنە، ڕوانسەر.

لە باری ئایینییەوە زۆربەی خەڵکەکەی، شیعە، سونی و یارین.

مێژووی کرماشان

پارێزگای کرماشان بێشکەی یەکێک لە کۆنترێن شارستانییەتەکانە لە جیھان. کۆنترین گوند کە لە پارێزگای کرماشان و بگرە لە ھەموو کوردستان تا ئێستە دۆزراوەتەوە، گوندی شێخ‌ئاوا یە، کە مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ ٦٠±٩٨١٠ پێش زایین یان نێزیکەی ٦٠±١١٨٢٥ ساڵ پێش ئێستا.[١]

طاق بستان و درياچه

شێوەزارکانی زمانی کوردی لە پارێزگای کرماشان

خەڵکی ئەم پارێزگایە پتر لە ٩٥ لە سەدی کورد زمانن کە بە چەندین شێوەزار و زاراوە دەپەیڤن. شێوەزاری سەردەست لە شاری کرماشان زاراوەی کرماشانی‌یە. بە گوێرەی سەرژمێریی ساڵی ٢٠١٣ ژمارەی دانیشتوانی شاری کرماشان زیادترە لە ١٠٥٧١٦٦ کەس کە زۆرتر لە سەدا ٥٣ی دانیشتوانی پارێزگاکە پێک دێنێ.[٢] ھەروەھا لە بەر گرنگی و کاریگەری شاری کرماشان بۆ سەر ناوچەکانی دەوروبەری دەتوانین بڵێن شێوەزاری سەردەست لە کۆی پارێزگای کرماشان شێوەزاری کوردیی کرماشانی‌یە.

شێوەزاری زمانی کوردی لە ھەر ١٤ شارستانەکەی پارێزگای کرماشان تەقریبەن بەم شێوەیە:

١- لە شارستانی کرماشان: کەڵھوڕی کرماشانی، سۆرانی، لەکی و ھەورامی ٢ - لە شارستانی ئیسلام ئاوا (شاە ئاوا): کەڵھوڕی کرماشانی ٣- لە شارستانی کرند: کەڵھوڕی کرماشانی، ھەورامی ٤- لە شارستانی سەرپێڵی زەھاو: کەڵھوری کرماشانی و سۆرانی ٥- لە شارستانی قەسری شیرین: کەڵھوری کرماشانی ٦- لە شارستانی گیەڵانی ڕۆژاوا: کەڵھوڕی کرماشانی ٧- لە شارستانی سەلاسی باوەجانی: سۆرانی و ھەورامی ٨- لە شارستانی جوانڕۆ: سۆرانی ٩- لە شارستانی ھەورامان (پاوە): ھەورامی و سۆرانی ١٠- لە شارستانی ڕوانسەر: سۆرانی ئەردەڵانی ١١- لە شارستانی سەحەنە؛ کەڵھوری کرماشانی و لەکی ١٢- لە شارستانی کەنگاوەر: لەکی، کەڵھوری کرماشانی ١٣- لەشارستانی ھەرسین؛ لەکی، کەڵھوری کرماشانی ١٤- لە شارستانی سنقور کولیایی؛ کەڵھوری کرماشانی. تورکیش لە ئەم شارستانە ئەژین.

  1. ^ [http://www.czap.org/sheikh-e-abad
  2. ^ ["وەشانی ئەرشیڤکراو" (PDF). Archived from the original (PDF) on 18ی Mayی 2015. Retrieved 8ی Mayی 2015. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= و |archivedate= (help)
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=پارێزگای_کرماشان&oldid=562114»