پارێزگای کرماشان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
گەڕان بە مێژوودا
→ گۆڕانکاریی کۆنترگۆڕانکاریی نوێتر ←
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
دیداریویکیدەق
No edit summary
No edit summary
ھێڵی ١٨: ھێڵی ١٨:
| جۆری دابەشکراو1 = [[پارێزگا]]
| جۆری دابەشکراو1 = [[پارێزگا]]
| ناوی دابەشکراو1 = [[پارێزگای کرماشان|پارێزگای کرماشانی ئێران]]
| ناوی دابەشکراو1 = [[پارێزگای کرماشان|پارێزگای کرماشانی ئێران]]
| جۆری دابەشکراو2 = [[شارستان]]
| جۆری دابەشکراو2 =
| ناوی دابەشکراو2 = [[کرماشان (شارستان)|شارستانی کرماشان]]
| ناوی دابەشکراو2 =
| سەردێڕی دامەزران =
| سەردێڕی دامەزران =
| ڕێکەوتی دامەزران =
| ڕێکەوتی دامەزران =

وەک پێداچوونەوەی ‏٠٦:٤٣، ١٠ی کانوونی دووەمی ٢٠١٨

پارێزگای کرماشان
کرماشان

[بەستەری مردووی ھەمیشەیی]

پۆتانەکان: پۆتانەکان: Unable to parse latitude as a number:٣٤

پارێزگای کرماشان

پارێزگای کرماشان (بە فارسی: استان کرمانشاە) یەکێک لە پارێزگاکانی ئێران و بەشێکی ڕۆژھەڵاتی کوردستانە. ژمارەی دانیشتوانی لە ساڵی ٢٠١٣دا ١٩٩٣٧٠٧ کەس بووە و پانتاییەیەکی ٢٥ ھەزار کیلومتری چوار گۆشەی ھەیە. ناوەندی پارێزگای کرماشان شاری کرماشانە و لە ١٤ شارستان پێکھاتووە کە ئەمانەن:

  1. شارستانی ئاروینیاوا
  2. شارستانی پاوە
  3. شارستانی سەلاس باوەجانی
  4. شارستانی جوانڕۆ
  5. شارستانی داڵاھۆ
  6. شارستانی ڕوانسەر
  7. شارستانی سەرپێڵ
  8. شارستانی سونقوڕ
  9. شارستانی سەحنە
  10. شارستانی قەسر
  11. شارستانی کرماشان
  12. شارستانی کەنگاوەر
  13. شارستانی گیەڵان
  14. شارستانی ھەرسین

شارە گەورەکانی ئەم پارێزگا بریتین لە کرماشان، شائاباد، ھەرسین، کەنگاوەر، سونقوڕ، جوانڕۆ، سەرپێڵ، سە حنە، ڕوانسەر.

لە باری ئایینییەوە زۆربەی خەڵکەکەی، شیعە، سونی و یارین.

مێژووی کرماشان

پارێزگای کرماشان بێشکەی یەکێک لە کۆنترێن شارستانییەتەکانە لە جیھان. کۆنترین گوند کە لە پارێزگای کرماشان و بگرە لە ھەموو کوردستان تا ئێستە دۆزراوەتەوە، گوندی شێخ‌ئاوا یە، کە مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ ٦٠±٩٨١٠ پێش زایین یان نێزیکەی ٦٠±١١٨٢٥ ساڵ پێش ئێستا.[١]

طاق بستان و درياچه

شێوەزارکانی زمانی کوردی لە پارێزگای کرماشان

خەڵکی ئەم پارێزگایە پتر لە ٩٥ لە سەدی کورد زمانن کە بە چەندین شێوەزار و زاراوە دەپەیڤن. شێوەزاری سەردەست لە شاری کرماشان زاراوەی کرماشانی‌یە. بە گوێرەی سەرژمێریی ساڵی ٢٠١٣ ژمارەی دانیشتوانی شاری کرماشان زیادترە لە ١٠٥٧١٦٦ کەس کە زۆرتر لە سەدا ٥٣ی دانیشتوانی پارێزگاکە پێک دێنێ.[٢] ھەروەھا لە بەر گرنگی و کاریگەری شاری کرماشان بۆ سەر ناوچەکانی دەوروبەری دەتوانین بڵێن شێوەزاری سەردەست لە کۆی پارێزگای کرماشان شێوەزاری کوردیی کرماشانی‌یە.

شێوەزاری زمانی کوردی لە ھەر ١٤ شارستانەکەی پارێزگای کرماشان تەقریبەن بەم شێوەیە:

١- لە شارستانی کرماشان: کەڵھوڕی کرماشانی، سۆرانی، لەکی و ھەورامی ٢ - لە شارستانی ئیسلام ئاوا (شاە ئاوا): کەڵھوڕی کرماشانی ٣- لە شارستانی کرند: کەڵھوڕی کرماشانی، ھەورامی ٤- لە شارستانی سەرپێڵی زەھاو: کەڵھوری کرماشانی و سۆرانی ٥- لە شارستانی قەسری شیرین: کەڵھوری کرماشانی ٦- لە شارستانی گیەڵانی ڕۆژاوا: کەڵھوڕی کرماشانی ٧- لە شارستانی سەلاسی باوەجانی: سۆرانی و ھەورامی ٨- لە شارستانی جوانڕۆ: سۆرانی ٩- لە شارستانی ھەورامان (پاوە): ھەورامی و سۆرانی ١٠- لە شارستانی ڕوانسەر: سۆرانی ئەردەڵانی ١١- لە شارستانی سەحەنە؛ کەڵھوری کرماشانی و لەکی ١٢- لە شارستانی کەنگاوەر: لەکی، کەڵھوری کرماشانی ١٣- لەشارستانی ھەرسین؛ لەکی، کەڵھوری کرماشانی ١٤- لە شارستانی سنقور کولیایی؛ کەڵھوری کرماشانی. تورکیش لە ئەم شارستانە ئەژین.

  1. ^ [http://www.czap.org/sheikh-e-abad
  2. ^ ["وەشانی ئەرشیڤکراو" (PDF). Archived from the original (PDF) on 18ی Mayی 2015. Retrieved 8ی Mayی 2015. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= و |archivedate= (help)
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=پارێزگای_کرماشان&oldid=556507»