یەنگ ئارخ

یەنگ ئارخ
یەنگ ئارخ
گوند
وڵات	کوردستان; ئێران
پارێزگا	سنە
شارستان	بیجاڕ
ناوچە	کوڕانی
گوندەوار	گوێرگون
بەرزایی	١٥٠٥ مەتر (٤٬٩٣٨ پێ)
ژمارەی دانیشتووان (٢٠١٦)
• سەرجەم	١٢٦
زمان و ئایین
• زمان	ئازەری
• ئایین	ئیسلام(شیعە)
• نەتەوە	ئازەری
ناوچەی کاتی	UTC+٣:٣٠ (ناوچەی کاتی)
• ھاوین (DST)	UTC+٤:٣٠ (ھاوین)
تەلەفۆن	٠٨٧

یەنگ ئارخ (بە فارسی: ینگی ارخ، بە ئینگلیزی: Yengi Arkh) گوندێکە، کەوتووەتە گوندەواری گوێرگون، ناوچەی کوڕانی، شارستانی بیجاڕ، پارێزگای سنە، ڕۆژھەڵاتی کوردستان لە ئێران.^[١]

ناو

مێژوو

جوگرافیا

یەنگ ئارخ ھاوسنوورە لەگەڵ ئەم گوندانە:

لە باکوورەوە لەگەڵ گوندی حاجیاباد.
لە باشوورەوە لەگەڵ گوندی سەیدحوسێن.
لە ڕۆژھەڵاتەوە لەگەڵ گوندی ئاخچەکومبەد.
لە ڕۆژاواوە لەگەڵ گوندی ڤەلی بەی.^[٢]

دانیشتووان

بە پێی سەرژمێریی گشتیی جەماوەر و خانووی ئێران لە ساڵی ٢٠١٦دا، ژمارەی دانیشتووانی ئەم گوندە (١٢٦)کەس و (٣٧)خێزان بووە.^[٣]
دانیشتووانی گوندەکە لە نەتەوەی ئازەرییەکان پێکھاتووە.

ئایین و زمان

ئایینی خەڵکی ئەم گوندە ئیسلام (شیعە)یە.^[٤]

بە ئازەری دەدوێن. ^[٥]

ئەمانەش ببینە

پێڕستی گوندەکانی شارستانی بیجاڕ

سەرچاوەکان

^ د. عەبدوڵڵا غەفوور. «جوگرافیای کوردستان» (بە کوردی).{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
^ جەمیل ڕۆژبەیانی. «ووڵاتەکەت بناسە» (بە کوردی).{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
^ «ناوەندی ئاماری ئێران، فایلی XLSی ئەنجامەکانی سەرژمێریی ساڵی ٢٠١٦».
^ «سەرتیپ حاجعلی رزمآرا». «فرھنگ جغرافیائی ایران(ابادیھا)» (بە فارسی). {{cite web}}: نرخی |نووسەر= بپشکنە (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)^{[بەستەری مردوو]}
^ جەلالەدین شافیعی کورد. «جوغرافیای تاریخی کوردستان» (PDF) (بە کوردی). لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ١ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٠ی نیسانی ٢٠٢٢ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)

[1] د. عەبدوڵڵا غەفوور. «جوگرافیای کوردستان» (بە کوردی).{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)

[2] جەمیل ڕۆژبەیانی. «ووڵاتەکەت بناسە» (بە کوردی).{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)

[3] «ناوەندی ئاماری ئێران، فایلی XLSی ئەنجامەکانی سەرژمێریی ساڵی ٢٠١٦».

[4] «سەرتیپ حاجعلی رزمآرا». «فرھنگ جغرافیائی ایران(ابادیھا)» (بە فارسی). {{cite web}}: نرخی |نووسەر= بپشکنە (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)^{[بەستەری مردوو]}

[5] جەلالەدین شافیعی کورد. «جوغرافیای تاریخی کوردستان» (PDF) (بە کوردی). لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ١ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٠ی نیسانی ٢٠٢٢ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

ب و د پارێزگای کوردستان (سنە)
شارستانەکان و شارەکان	شارستانی بانە (بانە · ئارمردە · بۆیەن خواروو · کانی سوور) شارستانی بیجاڕ (بیجاڕ · باوەڕەشانی · یاسووکەند · تۆپاغاج · پیرتاج) شارستانی دیواندەرە (دیواندەرە · زەڕینە) شارستانی دێولان (دێولان · بۆلواناوا) شارستانی سنە (سنە · شوێشە) شارستانی سەقز (سەقز · ساحێو · سونەتە) شارستانی سەوڵاوا (سەوڵاوا · ھەورامان تەخت) شارستانی قوروە (قوروە · دڵوەران · دزە · سرێشاوا · مالوجە) شارستانی کامیاران (کامیاران · مووژژ) شارستانی مەریوان (مەریوان · کانیدینار)
پێرستی گوندەکان	گوندەکانی بانە گوندەکانی بیجاڕ گوندەکانی دیواندەرە گوندەکانی دێولان گوندەکانی سنە گوندەکانی سەقز گوندەکانی سەوڵاوا گوندەکانی قوروە گوندەکانی کامیاران گوندەکانی مەریوان
وتاری پەیوەندیدار	ناوەند: سنە زمان: کوردی (ناوەندی، باشووری، ھەورامی) و ئازەری ئایین: سوننەی شافعی و شیعە مێژوو: میرنشینی ئەردەڵان
بابەتی گەشتیاری	زرێبار ھەورامان ئەشکەوتی کەرەفتوو قەڵای زێویە ئاویەر باڵەخانەی خەسرەوئاوا زەماوەندی پیرشالیار مزگەوتی دوومنارە مزگەوتی شێخ مەزهەر چیای چلچەمە حەمام حاج ساڵە بازاڕی سەقز بازاڕی سنە بەنداوی لەگزی ساکز قورئانی نگڵ باڵەخانەی سالار سەعید (مووزەخانەی سنە)