بۆ ناوەڕۆک بازبدە

زازا

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
زازاکان
ژمارەی سەرجەمی دانیشتووان
٣,٠٠٠,٠٠٠ ھەتا ٤,٠٠٠,٠٠٠[١]
ناوچەکان بە ژمارەی دانیشتووانی بەرچاو
 تورکیا
لە دەرەوە: دەگاتە ٣٠٠٬٠٠٠
 ئوسترالیا،  نەمسا،[٢]  بەلجیکا،[٢]  فەڕەنسا،[٢]  ئەڵمانیا،[٢]  ھۆلەند،[٢]  سوێد،[٢]  سویس،[٢]  شانشینی یەکگرتوو،[٣]  ویلایەتە یەکگرتووەکان.[٢]
زمانەکان
کوردیی زازاکی[٤]
ئایین
ئیسلامی سوننە، عەلەوی[٥]
گرووپە ڕەگەزییە پێوەندیدارەکان
کوردەکانی دیکە (کورمانج، لەک، گۆران، کوردی باشوور، سۆران)

زازا یان دیملی (بە زازاکی: Kirmanc, Dimilî / Kird) کۆمەڵێک خەڵکی کوردن[٦][٧][٨][٩] کە نیشتەجێی باکووری کوردستانن و بە زارەوەی کوردیی زازاکی دەدوێن. ژمارەی دانیشتووانی زازاکان ٣ بۆ ٤ ملیۆن کەسە و زۆربەیان کەوتوونەتە پارێزگای دێرسم. زازاکی جۆرێکە لە زاراوەکانی زمانی کوردی[١٠][١١][١٢][١٣][١٤] و بە کوردی زازا ناوی دەھێنرێت.[١٥][١٦][١٧][١٨]

پێویستە بزاندرێت کە کرمانجەکان زازاکان لە خودیان ئەزانن و ڕەگەزی ھەمویان کوردە.

مرۆڤناسی

[دەستکاری]

زۆرینەی زازاکان سەربە ئیسلامی سوننەن بەڵام کەمینەیەکی گەورەی عەلەویشیان تێدایە. [١٩]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ «Dimlï». IranicaOnline. Encyclopaedia Iranica. لە ٢٧ی نیسانی ٢٠١٥ ھێنراوە.
  2. ^ ئ ا ب پ ت ج چ ح «Zaza Dilinin Gelişimi» (PDF) (بە Turkish). لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ١٢ی نیسانی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە. لە 27 April 2015 ھێنراوە. {{cite journal}}: بیرخستنەوەی journal پێویستی بە |journal= ھەیە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی |deadurl= چاوپۆشیی لێ کرا (|url-status= پێشنیار کراوە) (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر) ١٢ی نیسانی ٢٠١٥ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  3. ^ «Turkey's Zaza gearing up efforts for recognition of rights». Hürriyet Daily News. 23 May 2011. لە 28 April 2015 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
  4. ^ «Turkey: The Country's Zaza are Speaking Out About their Language». Eurasianet.org. ٢٤ی ئایاری ٢٠١١. لە ڕەسەنەکە لە ٢٤ی ئەیلوولی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٧ی نیسانی ٢٠١٥ ھێنراوە.
  5. ^ Turkey's Alevi Enigma: A Comprehensive Overview. pp. 17–18. ISBN 9789004125384. {{cite book}}: |ڕێکەوتی سەردان= پێویستی بە |ناونیشان= ھەیە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)
  6. ^ Arakelova (1999), p. 397.
  7. ^ Kehl-Bodrogi, Otter-Beaujean & Kellner-Heikele (1997), p. 13.
  8. ^ Mosaki (2012).
  9. ^ Postgate (2007), p. 148.
  10. ^ «The Zaza People as a New Ethno-Political Factor in the Region». Iran & the Caucasus. 3/4: 397–408. 1999. JSTOR 4030804.
  11. ^ Syncretistic religious communities in the Near East : collected papers of the international symposium "Alevism in Turkey and comparable syncretistic religious communities in the Near East in the past and present", Berlin, 14-17 April 1995. Leiden: Brill. 1997. p. 13. ISBN 9789004108615.
  12. ^ Kehl-Bodrogi، Krisztina (October 1999). «Kurds, Turks, or a People in their own Right? Competing Collective Identities Among the Zazas». The Muslim World. 89 (3–4): 439–454. doi:10.1111/j.1478-1913.1999.tb02757.x.
  13. ^ «The zazas: a kurdish sub-ethnic group or separate people?». Zazaki.net. 14 March 2012. لە 11 August 2015 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
  14. ^ Languages of Iraq, ancient and modern (PDF). Cambridge: British School of Archaeology in Iraq. 2007. p. 148. ISBN 978-0-903472-21-0. لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٢ی ئابی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە 20 May 2019 ھێنراوە. {{cite book}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)
  15. ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی <ref>؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەری Malmîsanij نەدراوە
  16. ^ «Travels in Kurdistan, with Notices of the Sources of the Eastern and Western Tigris, and Ancient Ruins in Their Neighbourhood». Journal of the Royal Geographical Society of London. 35: 21–58. 1865. doi:10.2307/3698077. JSTOR 3698077.
  17. ^ «The Ethnic Identity of the Kurds in Turkey» (PDF): 1. لە 23 June 2015 ھێنراوە. {{cite journal}}: بیرخستنەوەی journal پێویستی بە |journal= ھەیە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= (یارمەتی)
  18. ^ Kurdish notables and the Ottoman state : evolving identities, competing loyalties, and shifting boundaries. Albany: State University of New York Press. 2004. ISBN 978-0-7914-5993-5.
  19. ^ https://en.wikipedia.org/wiki/Zazas#cite_note-FOOTNOTEKehl-BodrogiOtter-BeaujeanKellner-Heikele199713-6