گۆران (تیرە)

گۆران ھۆزێکی گەورەی کوردە کە لە قەزای بەردەرەش دا نیشتەجێنە و ھەندێکیشان لە دەڤەرەکانی کەلەکچی و چڕە لە قەزای شێخان دا دادەنیشن و زۆرکیان لە موسڵ و ھەولێر و کەرکووک و سلێمانی نیشتەجێن شیوەزارێکی کوردی گۆرانی زازایی بەکاردەھێنن، گۆرانەکانی دەڤەری بەردەڕەش، بەشێوەزارێکی نزیک لە کوردی ناوەندی قسەدەکەن. عەشیرەتی گۆران لە چەندین تیرە و بەرەباب پێکھاتووە کە بریتین لە: رەشگەری ٥٥٪، گێژ ٢٣٪، بۆت ١١٪، شێخ بزێنی ٢٪، خدری ١٪، زەنگەنە ١٪، ئەوانی دیکەش ٧٪.

جوگرافیا

گۆرانەکانی بەگشتی دەکەونە پارێزگای دهۆک و لەوێشەوە پشکی شێر بەر قەزای بەردەڕەش و، کەلەکچی و، کەلەک و، چڕە و، ڕوڤیا و، ئاکرێ دەکەوێت.

گوند: بەنێنان، بشیریان، گردەپان، دارەتوو، دووگوندان، کەونەباک، زەنگەنان ، گربدەو ، داڵەڕێ، بیۆک، کەلکان، هەنجیرۆک، کۆراو، شەمسەخڕ، گردەپان، قەرەناز، مۆریلان، گۆمەزەرد، دۆستەک، خرابەیاسین، پیرچاوش، حەسەنیە، گەویلانێ گەورە، گەویلانێ گچکە، زمزمۆک، جوجەر...

ھەڵسەنگاندنی شێوەزاری گۆرانی لەگەڵ شێوەزارەکانی تری زمانی کوردی

جێناوە سەربەخۆکان

گۆرانی	کوردیی باکووری	کوردیی ناوەندی	کوردیی باشووری	لەکی	ھەورامی	زازاکی
من، ئەمن	ئەز، من	من	من	م	من	ئەز، من
تو تون ئەتوو	تو، تە	تۆ	تە	تو	تۆ	تە، تۆ
ئەوێک، ئەو	ئەو، وی، وێ	ئەن	ئەو	ئو	ئاڏ، ئاڏە	ئۆ، ئا
ئەمە/مە/ئێمە	ئەم، مە	ئێمە	ئیمە	ئیمە	ئێمە	ما
ئەنگۆ	ھوون، وە	ئێوە	ئیوە	ھوومە	شمە	شما
ئەوانە، ئەوان	ئەو، وان	ئەوان	ئەوان	ئون	ئاڏی	ئینان

تیرەکانی ھۆزی گۆران

هـۆزی گـۆران لە چەندین تیرە و بەرەبـاب پێکهاتوون لەوانه ڕەشگەی، گـێـژ، بـۆتانی، چۆپانی، زەنگەنە، ئۆمەربل، شاسواری، خدری، دەربازی، موسەویی،شێخ بزێنی، پاڵانی،هتد. هەر یەکێک لەم تیرانە شوێن و ناوچەی تایبەت بەخۆیان هەیە. وەهەروەها شێوازی قسە کردنی تایبەت بەخۆیان هەیه.

ڕەشگەری گەورەترین تیرەی هۆزی گۆرانە نزیکەی 55%ی هۆزی گۆران ڕەشگەرین شێوازی قسەکردنیان نزیکە لە کوردی ناوەندی