گۆران (تیرە)
گۆران ھۆزێکی گەورەی کوردە کە لە قەزای[١][٢] بەردەرەش دا نیشتەجێنە و ھەندێکیشان لە دەڤەرەکانی کەلەکچی و چڕە لە قەزای شێخان دا دادەنیشن و زۆرکیان لە موسڵ و ھەولێر و کەرکووک و سلێمانی نیشتەجێن شیوەزارێکی کوردی گۆرانی زازایی[٣] بەکاردەھێنن، گۆرانەکانی دەڤەری بەردەڕەش، بەشێوەزارێکی نزیک لە کوردی ناوەندی قسەدەکەن. عەشیرەتی گۆران لە چەندین تیرە و بەرەباب پێکھاتووە کە بریتین لە: رەشگەری ٥٥٪، گێژ ٢٣٪، بۆت ١١٪، شێخ بزێنی ٢٪، خدری ١٪، زەنگەنە ١٪، ئەوانی دیکەش ٧٪.
جوگرافیا[دەستکاری]
گۆرانەکانی بەگشتی دەکەونە پارێزگای دهۆک و لەوێشەوە پشکی شێر بەر قەزای بەردەڕەش و، کەلەکچی و، کەلەک و، چڕە و، ڕوڤیا و، ئاکرێ دەکەوێت.
گوند: بەنێنان، بشیریان، گردەپان، دارەتوو، دووگوندان، کەونەباک، زەنگەنان ، گربدەو ، داڵەڕێ، بیۆک، کەلکان، هەنجیرۆک، کۆراو، شەمسەخڕ، گردەپان، قەرەناز، مۆریلان، گۆمەزەرد، دۆستەک، خرابەیاسین، پیرچاوش، حەسەنیە، گەویلانێ گەورە، گەویلانێ گچکە، زمزمۆک، جوجەر...
ھەڵسەنگاندنی شێوەزاری گۆرانی لەگەڵ شێوەزارەکانی تری زمانی کوردی[دەستکاری]
جێناوە سەربەخۆکان[دەستکاری]
گۆرانی | کوردیی باکووری | کوردیی ناوەندی | کوردیی باشووری | لەکی | ھەورامی | زازاکی |
---|---|---|---|---|---|---|
من، ئەمن | ئەز، من | من | من | م | من | ئەز، من |
تو تون ئەتوو | تو، تە | تۆ | تە | تو | تۆ | تە، تۆ |
ئەوێک، ئەو | ئەو، وی، وێ | ئەن | ئەو | ئو | ئاڏ، ئاڏە | ئۆ، ئا |
ئەمە/مە/ئێمە | ئەم، مە | ئێمە | ئیمە | ئیمە | ئێمە | ما |
ئەنگۆ | ھوون، وە | ئێوە | ئیوە | ھوومە | شمە | شما |
ئەوانە، ئەوان | ئەو، وان | ئەوان | ئەوان | ئون | ئاڏی | ئینان |
تیرەکانی ھۆزی گۆران[دەستکاری]
![]() | ئەم بەشە ئاماژەی بە ھیچ سەرچاوەیەک نەداوە. تکایە بە دانانی ئاماژە بۆ سەرچاوە بڕواپێکراوەکان، ئەم بەشە باشتر بکەن. دەقە بێسەرچاوەکان لەوانەیە داوای سەرچاوەیان لێ بکرێت یان لاببرێن. |
هـۆزی گـۆران لە چەندین تیرە و بەرەبـاب پێکهاتوون لەوانه ڕەشگەی، گـێـژ، بـۆتانی، چۆپانی، زەنگەنە، ئۆمەربل، شاسواری، خدری، دەربازی، موسەویی،شێخ بزێنی، پاڵانی،هتد. هەر یەکێک لەم تیرانە شوێن و ناوچەی تایبەت بەخۆیان هەیە. وەهەروەها شێوازی قسە کردنی تایبەت بەخۆیان هەیه.
ڕەشگەری گەورەترین تیرەی هۆزی گۆرانە نزیکەی 55%ی هۆزی گۆران ڕەشگەرین شێوازی قسەکردنیان نزیکە لە کوردی ناوەندی
سەرچاوەکان[دەستکاری]
- ^ "http://kurdistantv.net/default1.aspx?page=articles&c=view&id=21676". Archived from the original on 15ی Octoberی 2011.
{{cite news}}
: Check date values in:|archive-date=
(help); External link in
(help); More than one of|title=
|archivedate=
و|archive-date=
specified (help); More than one of|archiveurl=
و|archive-url=
specified (help) ١٥ی تشرینی یەکەمی ٢٠١١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. - ^ "https://en.wikipedia.org/wiki/Bardarash".
{{cite news}}
: External link in
(help)|title=
- ^ "https://web.archive.org/web/20110611030136/http://email.eva.mpg.de/~cschmidt/SWL1/handouts/Holmberg-Odden.pdf" (PDF).
{{cite news}}
: External link in
(help)|title=