کیێڤ
 | پێویستە ئەم وتارە نوێبکرێتەوە. |
کیێڤ | |
|---|---|
شار | |
| Kiev Київ - Kyiv | |
 ئاڵا  دروشمی خانەدانی | |
| وڵات |  ئوکراینا |
| ژمارەی دانیشتووان (٢٠١٠) | |
| • سەرجەم | ٢٬٧٩٧٬٥٥٣ |
| <!—دانیشتوواناسی (بەشی ١) --------> | |
| وێبگە | www.kmv.gov.ua |
کیێڤ (بە ئوکراینی: Київ، بە ڕووسی: Киев) پایتەخت و گەورەترین شاری ئوکراینایە کە دەکەوێتە ناوەندی باکووری وڵاتەکە و لەناو ڕووباری دنیپەر ھەڵکەوتووە. دانیشتووانی شارەکە لە ساڵی ٢٠١٠دا، بەرامبەر لەگەڵ ٢٬٧٩٧٬٥٥٣ کەس بووە.[١]
کیێڤ ناوەندێکی گرنگی پیشەسازی و پەروەردەیی و رۆشنبیرییە لە رۆژهەڵاتی ئەوروپا، شوێنی پیشەسازیی و تەکنەلۆژییە بەرزەکان و چەندین دامەزراوەی خوێندنی باڵای تێدایە، هەروەها شوێنی چەندین شوێنی شوێنەواری بەناوبانگە. شارەکە ژێرخانی بەرفراوانی هەیە و سیستەمێکی گواستنەوەی گشتی بە باشی گەشەسەندووە، لەنێویاندا میترۆی کیێڤ.
دەوترێت ناوی کیێڤ لە ناوی "کی"ەوە وەرگیراوە کە یەکێکە لە چوار دامەزرێنەری ئەفسانەیی شارەکە. کیێڤ یەکێکە لە کۆنترین شارەکانی ئەوروپای ڕۆژهەڵات، و بە چەند قۆناغێکی شکۆمەندی و داڕمانی گەورەدا تێپەڕیوە. ڕەنگە ئەم شارە پێش سەدەی پێنجەمی زایینی ناوەندێکی بازرگانی بووبێت، تاوەکو لە ناوەڕاستی سەدەی نۆیەمدا لەلایەن فرانکەکانەوە (ڤایکینگەکان) دەستی بەسەردا گیرا. لە سەردەمی فرانکەکاندا ئەم شارە بووە پایتەختی ڕووسەکان، هەروەها یەکەم دەوڵەتی سلاڤەکانی ڕۆژهەڵات بوو. شارەکە لە کاتی لەشکرکێشی مەغۆلەکان لە ساڵی ١٢٤٠ بە تەواوی وێران بوو، و لە سەدەکانی دواتردا زۆربەی کاریگەرییەکانی لەدەستدا.[٢]
کیێڤ جارێکی دیکە لە سەردەمی شۆڕشی پیشەسازیدا لە ئیمپراتۆریەتی ڕووسیا لە کۆتایی سەدەی نۆزدەهەمدا سەرفرازی کردەوە، پاشان لە ساڵی ١٩١٧ دوای ئەوەی کۆماری گەلی ئۆکرانیا سەربەخۆیی لە ئیمپراتۆریەتی ڕووسیا بەدەستهێنا بوو بە پایتەختی کۆماری نوێ، لە ساڵی ١٩٢١ وە کیێڤ بوو بە شارێکی گرنگ لە کۆماری سۆسیالیستی سۆڤیەتی ئۆکرانیا و لە ساڵی ١٩٣٤ بوو بە پایتەختی ئەو شارە، لە جەنگی جیهانی دووەمدا جارێکی دیکە شارەکە زیانێکی بەرچاوی بەرکەوت، بەڵام لە ساڵانی دوای جەنگدا بە خێرایی چاکبووەوە، و کاتی خۆی سێیەم گەورەترین شار بوو لە یەکێتی سۆڤیێت، کیێڤ دوای ڕووخانی یەکێتی سۆڤیەت و سەربەخۆیی ئۆکرانیا لە ساڵی ١٩٩١ وەک پایتەختی ئۆکرانیا مایەوە.[٣]
مێژوو[دەستکاری]
جوگرافیا[دەستکاری]
میری[دەستکاری]
دانیشتوان[دەستکاری]
ئابووری[دەستکاری]
گواستنەوە و گەیاندن[دەستکاری]
گەشتیاری[دەستکاری]
کەلتوور[دەستکاری]
- ^ The most recent داڕێژە:Ill-WD2, conducted on 5 December 2001, gave the population of Kiev as 2611.3 thousand (Ukrcensus.gov.ua – Kyiv city ١٤ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٩ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. Web address accessed on 4 August 2007). Estimates based on the amount of bakery products sold in the city (thus including temporary visitors and commuters) suggest a minimum of 3.5 million. "There are up to 1.5 mln undercounted residents in Kiev", Korrespondent, 15 June 2005. داڕێژە:Ru
- ^ "Kiev", The Free Dictionary, retrieved 2022-08-23
- ^ "Kiev | national capital, Ukraine | Encyclopedia Britannica". web.archive.org. 2015-05-04. Retrieved 2022-08-23.
تەرە دەرەکییەکان[دەستکاری]
 |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە کیێڤ تێدایە. |
 | ئەم ئوکراینا وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |