عەرەب

عەرەب یەکێکە لە گەلەکانی جیھان ، عەرەبەکان لە ڕۆژئاوای ئاسیا و باکووری ئەفریقا دەژین وێڕای ھەندێکیان وەک پەنابەر لە ئەورووپا و ئەمریکای باکوور و ئەمریکای باشوور ، مێژوونووسان بەنەوەی پایەمبەر ئیسماعیل دەڵێن عەرەب .

دانیشتووان

خێزانێکی عەرەب لە شاری ڕامەڵا لە فەلەستین.

دانیشتووانی وڵاتانی عەرەب

لەکۆی ووڵاتە عەرەبیەکان زۆرتر لە ٢٨٠ ملیۆن کەس دەژین

وڵات	ژمارەی دانیشتووان	ڕێژەی عەرەب
میسر	82,079,636	90%
سوودان	45,047,502	70%
جەزائیر	35,423,000	80%
عەرەبستانی سعوودی	26,246,000	90%
عێراق	31,467,000	75%-80%
یەمەن	24,256,000	100%
سووریا	22,505,000	90%
توونس	10,374,000	98%
لیبیا	6,546,000	97%
ئوردن	6,472,000	98%
لوبنان	4,255,000	95%
فەڵەستین	4,225,710	90%
ئیسرائیل	1,500,000	20.5%
کووەیت	3,030,000	80%
میرنشینە یەکگرتووە عەرەبییەکان	4,707,000	19%
عومان	3,090,150	81%
مۆریتانیا	3,343,000	80%
قەتەر	1,508,000	55%
بەحرەین	1,234,571	51.4%

ڕەوەندی عەرەب لەدەرەوەی ووڵات

دەقی سەردێڕ	دەقی سەردێڕ	دەقی سەردێڕ
ووڵات	نیشتەجێبوانی عەرەب	ڕێژەی عەرەب
بەڕازیل	6,000,000	3.0%
کەنەدا	470,000	1.4%
فەڕەنسا	3,500,000	5.4%
ھۆلەند	418,000	2.5%
ئەرژەنتین	1,336,000	3.3%
چیلی	700,000	4.2%

بێجگە لەم ووڵاتانە عەرەبەکان لەکۆمەڵێ ووڵاتی تریش پەنابەرن وەک ئینگلتەرا و ئەڵمانیا و باشووری ئەفریقیا و ئەمریکا و ڕووسیا و ئیکوادۆر و مەکسیک و تورکیا و ئوستورالیا بەڵام لەم ووڵاتانە ڕێژەیان بەتەواوی دیاری نەکراوە

ئایین

ڕێژەی ئاین و بیروباوەڕەکان لە نێو نەتەوەی عەرەب
ئیسلام			٩٠٪
مەسیحی (گاوڕ)			٦٪
باوەڕەکانی تر			٤٪

لە ئێستادا ئاینی ئیسلام باوەڕی زۆرینەی دانیشتووانی خەڵکی عەرەبە کە پێشبینی دەکرێ ٩٠%دانیشتیوان سەر بە ئیسلام بن ، لەدوای ئیسلامیش ئاینی مەسیحی (گاوڕ) بەپلەی دووەم دێت کە لەسەدا ٦ دێت کەبەشێکی زۆر لەمانە مەسیحین بە ڕەچەڵەک (قیبتی) بەتایبەتی لەوڵاتانی میسڕ و لوبنان

زمانی عەرەبی

وتاری سەرەکی: زمانی عەرەبی

زمانی عەرەبی (بە عەرەبی: العربیة) گەورەترین زمانەکانی گرووپی زمانە سامییەکانە لە بارەی قسە پێکەرانەوە، و یەکێکە لە زمانە ھەرە بەربڵاوەکانی جیھان کە ٤٢٢ ملیۆن کەس قسەی پێ دەکات، و قسەپێکەرانی بەربڵاون لەو ناوچەیەی کە پێی دەوتری ناوچەی ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست و باکووری ئەفریقا، لەگەڵ زۆرێک لە شوێنەکانی تری جیھان کە لە دەوروبەری ئەم وڵاتانەن وەکوو: ئەھواز، تورکیا، چاد، مالی، سینیگال، ئێرتریا. زمانی عەرەبی گرنگیەکی تایبەتی ھەیە لە لای موسڵمانان، چونکە زمانی قورئانە، و زۆربەی زۆری خوداپەرستی لە ئاینی ئیسلامدا بەبێ زمانی عەرەبی ناکرێ^{[ژێدەر پێویستە]}، ھەروەھا زمانی عەرەبی زمانێکی سەرەکیی بۆنەکانە لە چەند کڵێسایەکی کریستیانی لە وڵاتە عەرەبیەکاندا. ھەروەھا زمانی عەرەبی زۆرێک لە کارە ئاینیەکان و بیرمەندیەکانی جوولەکەکانی پێ نووسراوە لە سەدەکانی ناوەڕاستدا.

کەسایەتیە عەرەبەکان

کەسایەتیە ئیسلامیەکان

1. پەیامبەر موحەممەد
2. ئەبووبەکری سەدیق
3. عومەر کوڕی خەتتاب
4. عوسمان کوڕی عەفان
5. عەلی کوڕی ئەبووتالیب
6. عومەر کوڕی عەبدول عەزیز
7. ئەبووحەنیفە
8. ئیمام شافعی
9. مالیک کوڕی ئەنەس
10. ئەحمەد کوڕی حەنبەل

کەسایەتیە سیاسیەکان

1. مەلیک فەیسەڵ
2. ئەنوەر سادات
3. جەمال عەبدولناسڕ
4. شەریف حوسێن
5. یاسر عەرەفات
6. سەددام حوسێن
7. ڕەفیق حەریری
8. ئوسامە بن لادەن
9. ئەیمەن زەواھیری

شاعیرەکان

• ئەحمەد شەوقی
• خونساء
• فەرزدەق
• ئەختەڵ
• جەریر

ھونەرمەندان

1. ئوم کەلسوم
2. عەبدولحەلیم حافز
3. عادل ئیمام
4. کازم ساھیر
5. ئەساڵە نەسری
6. نانسی عەجرەم
7. ھەیفا وەھبی
8. تامر حوسنی

یاریزانان

1. حوسێن سەعید
2. یونس مەحمود
3. یاسر قەحتانی

میدیاکانی عەرەب

• دەزگا و کەناڵی جەزیرە
• دەزگا و کەناڵی عەرەبیە
• کەناڵەکانی mbc