ئێریتریا
| دەوڵەتی ئێریتریا | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| سروود: Ertra, Ertra, Ertra ئێریتریا، ئێریتریا، ئێریتریا |
||||||
.svg) |
||||||
_-_ERI_-_UNOCHA.svg) |
||||||
| پایتەخت | ئەسمەرە 15°20′N 38°55′E / 15.333°N 38.917°E | |||||
| گەورەترین شار | پایتەخت | |||||
| زمانە فەرمییەکان | None,[١] تیگرینیا بەکاردێ وەک زمانی شوناس و نەتەوەیی[٢] | |||||
| زمانە نیشتمانییەکان | ||||||
| Working Languages | ||||||
| گرووپە ڕەگەزییەکان (2012[٥]) | ||||||
| ناوی هاووڵاتی | ئێریتریایی | |||||
| دەوڵەت | One-party presidential republic | |||||
| - | President | Isaias Afwerki | ||||
| یاسادانەر | National Assembly | |||||
| Formation | ||||||
| - | Dʿmt | c. 980 BC | ||||
| - | Kingdom of Aksum | c. 100 AD | ||||
| - | ئێریتریای ئیتاڵی | ١٨٩٠ | ||||
| - | ئێریتریای فیدراڵی | 15 September 1952 | ||||
| - | De facto State of Eritrea | 24 May 1991 | ||||
| - | De jure State of Eritrea | 24 May 1993 | ||||
| ڕووبەر | ||||||
| - | سەرجەم | ١١٧,٦٠٠ کیلۆمەتری چوارگۆشە (101st) ٤٥,٤٠٥ مایلی چوارگۆشە |
||||
| - | ئاو (%) | ٠،١٤% | ||||
| ژمارەی دانیشتوان | ||||||
| - | بەراوردی ٢٠١٤ | 6,380,803[٣] (107th) | ||||
| - | چڕی | 51.8 کەس لە کیلۆمەتری چوارگۆشە (154th) ١١١٫٧کەس لە مایلی چوارگۆشە |
||||
| GDP (PPP) | بەراوردی 2016 | |||||
| - | سەرجەم | $8.213 billion[٦] | ||||
| - | سەرانە | $1,177[٦] | ||||
| GDP (nominal) | بەراوردی 2016 | |||||
| - | سەرجەم | $4.809 billion[٦] | ||||
| - | سەرانە | $689[٦] | ||||
| HDI (2014) | 0.391 (١٨٦th) | |||||
| دراو | Nakfa (ERN) |
|||||
| ناوچەی کاتی | EAT (UTC+3) | |||||
| - | ھاوین (DST) | not observed (UTC+3) | ||||
| لای لێخوڕین | right | |||||
| پاوانی ئینتەرنێت | .er | |||||
| کۆدی تەلەفۆن | ٢٩١+ | |||||
.svg)
ئێریتریا، بە فەرمی دەوڵەتی ئێریتریا (بە عەرەبی: دولة إرتریا) وڵاتێکە لە ڕۆژھەڵاتی کیشوەری ئەفریقا، پایتەختی ئەم وڵاتە شاری ئەسمەرەیە و ژمارەی دانیشتوانی لەساڵی (۲۰۰٥) دا نزیکەی ٤٫٤٤ ملیۆن کەس بووە.
بە فەرمی ویلایەتی ئێریتریا، وڵاتێکە لە ناوچەی قۆچی ئەفریقا لە ڕۆژھەڵاتی ئەفریقا، پایتەختی وڵاتەکە ئەسمەرەیە و گەورەترین شاری وڵاتەکەیە، سنووردارە لەگەڵ چەن وڵاتێک، لە باشوور لەگەڵ ئیتیۆپیا، لە ڕۆژاوا لەگەڵ سوودان، لە باشووری ڕۆژھەڵات لەگەڵ جیبووتی، بەشی باکووری ڕۆژھەڵات و ڕۆھەڵاتی وڵاتەکە کەنار دەریاییەکی فراوانی ھەیە، لەگەل دەریای سوور، ڕێژەی پانی دەگاتە ١١٧ ھەزار و ٦٠٠ کیلۆمەتر دوجا، وڵاتەکە لە فرە ڕەگەز پێکھاتووە کە تیایدا نۆ ڕەگەزی ناسراوی تیادا دەژیت، و نۆ زمانی جیاواز قسەی پێدەکرێت لەلایەن نۆ ڕەگەزە
ئەو زمانانەی بە زۆری قسەیان پێدەکرێت بریتین لە، زمانی تیگرینیا، زمانی عەرەبی، زمانی تجری، زمانی عەفاری، زمانی باجا، زمانی بیلین، لەنێوان زمانەکانی تر[٧] زمانەکانی تیگرینیا، عەرەبی، ئینگلیزی ئەو زمانانەن کە بەشێوەیەکی فراوان قسەی پێدەکرێت[٨][٩][١٠]
ڕووبەر[دەستکاری]
ڕووبەری (ئێریتریا) ۱۱۷.٦۰۰کم۲ یە. لەھەر مەتر چوارگۆشە (۳٦) بۆ (۳۷) کەس دەژین. ئێریتریا ھاوسنورە لەگەڵ (دەریای سوور) و دەوڵەتانی وەکو (سیبوتە، سوودان، یەمەن).
ئایین[دەستکاری]
لە ئێریتریا لەسەدا (٥۰)ی دانیشتوان (کریستیانن) و لەسەدا (٥۰)ی موسوڵمانی سوننەن.
ئابوری[دەستکاری]
ئابووری سەرەکی لە ئێریتریا بریتیە لە کاری چاندن کە نزیکەی لەسەدا (۷٥)ی دانیشتوانی ئێریتریا کاری چاندن دەکەن، کە بەشی ھەرە زۆری چاندنی گەنم، قاوە، پەمۆیە.
سامانە شروشتیەکان[دەستکاری]
لە ئێریتریا زێڕ، زێو، مس، گۆگرد، نیکل، کەلیسیۆم کاربۆنات، مەڕمەڕ ھەیە.
سەرچاوەکان[دەستکاری]
- ^ ئ ا http://www.eritrean-embassy.se/about-eritrea/people-and-languages/ ٢٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی
<ref>ی ھەڵە؛ ناوی «eritrean-embassy.se» زیاتر لە یەک جار پێناسە کراوە لەگەڵ ناوەڕۆکی جیاوازدا - ^ ئ ا ب https://www.ethnologue.com/country/ER/languages
- ^ ئ ا ب پ Eritrea entry at The World Factbook
- ^ Hailemariam, Chefena; Kroon, Sjaak; Walters, Joel (1999). "Multilingualism and Nation Building: Language and Education in Eritrea" (PDF). Journal of Multilingual and Multicultural Development. 20 (6): 474–493. doi:10.1080/01434639908666385. Archived from the original (PDF) on ٢٣ی ئەیلوولی ٢٠١٥. Retrieved 4 April 2012. Check date values in:
|archive-date=(help) ٢٣ی ئەیلوولی ٢٠١٥ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. - ^ CIA – Eritrea – Ethnic groups ٦ی کانوونی دووەمی ٢٠١٩ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.. Cia.gov. Retrieved 25 June 2012.
- ^ ئ ا ب پ "Eritrea". International Monetary Fund. Retrieved 1 October 2014.
- ^ "EASO Country of Origin Information Report: Eritrea Country Focus" (PDF). European Asylum Support Office. May 2015. Retrieved 19 August 2021.
- ^ "National Unity: Eritrea's core value for peace and stability".
- ^ "Eritrea at a Glance".
- ^ "Eritrea Constitution" (PDF). UNESCO. Retrieved 19 August 2021.
وڵاتەکانی ئەفریقا | ||
|---|---|---|
| دەوڵەتە سەربەخۆکان |
| .svg) |
| دەوڵەتە سنووردار ناسراوەکان | ||
| خودموختارییەکان |
| |
| دەسەڵاتدارەتی نادیار | ||
 | ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |
- ئەو پەڕانەی کێشەیان ھەیە لە پەراوێزەکاندا
- وڵاتەکانی ئەفریقا
- وڵاتانی لە حاڵی گەشەکردن
- دەوڵەتانی ئەندامی یەکێتیی ئەفریقا
- دەوڵەتانی ئەندامی نەتەوە یەکگرتووەکان
- وڵاتەکان و مەڵبەندەکانی عەرەبی ئاخێو
- وڵاتەکانی ئینگلیزی ئاخێو
- ویلایەتەکان و مەڵبەندەکان، دامەزرانی ١٩٩٣
- ئێریتریا
- وڵاتەکانی ڕۆژھەڵاتی ئەفریقا
- دەوڵەتە دیکتاتۆرەکان