ئیتیۆپیا
کۆماری دیموکراتی فیدراڵی ئیتۆپیا የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ ye-Ītyōṗṗyā Fēdēralāwī Dīmōkrāsīyāwī Rīpeblīk |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
سروود: Wodefit Gesgeshi, Widd Innat Ityopp'ya ("March Forward, Dear Mother Ethiopia") |
||||||
پایتەخت و گەورەترین شار | ئادیس ئابابا 9°1.8′N 38°44.4′E / 9.0300°N 38.7400°E | |||||
زمانە فەرمییەکان | ئەمھاری[١] | |||||
زمانە ناوچەییەکان | زمانە فەرمییەکان و گرووپە ڕەگەزییەکانی تر بەپێی ناوچەکان. | |||||
گرووپە ڕەگەزییەکان | ||||||
ناوی هاووڵاتی | ئیتۆپی | |||||
دەوڵەت | Federal پەڕلەمانی فیدراڵی1 | |||||
- | سەرۆک | گیرما وۆلدێ-جیۆرجس | ||||
- | سەرۆک وەزیران | مێلیس زێناوی | ||||
دامەزراندن | ||||||
- | شانشینی ئاخووم | ٩٨٠ پێشزایین | ||||
- | ئیپمراتۆری ئیتۆپیا | ١١٣٧ | ||||
- | ڕەوشی ئێستا | ١٩٩١ | ||||
ڕووبەر | ||||||
- | سەرجەم | ١٬١٠٤٬٣٠٠ کیلۆمەتری چوارگۆشە (27th) ٤٢٦٬٣٧١ مایلی چوارگۆشە |
||||
- | ئاو (%) | ٠٫٧ | ||||
ژمارەی دانیشتوان | ||||||
- | بەراوردی ٢٠١١ | 82,101,998[٣] (14th) | ||||
- | سەرژمێریی ٢٠٠٧ | ٧٣٬٩١٨٬٥٠٥ | ||||
- | چڕی | ٧٤ کەس لە کیلۆمەتری چوارگۆشە (123rd) ١٩٤کەس لە مایلی چوارگۆشە |
||||
GDP (PPP) | بەراوردی ٢٠١١ | |||||
- | سەرجەم | $94.598 billion[٤] | ||||
- | سەرانە | $1,089[٤] | ||||
GDP (nominal) | بەراوردی ٢٠١٠ | |||||
- | سەرجەم | $29.717 billion[٤] | ||||
- | سەرانە | $350[٤] | ||||
Gini (١٩٩٩–٠٠) | ٣٠ (medium) | |||||
HDI (٢٠١٠) | 0.328 (low) (١٥٧th) | |||||
دراو | بیڕ (ETB ) |
|||||
ناوچەی کاتی | EAT (UTC+٣) | |||||
- | ھاوین (DST) | not observed (UTC+٣) | ||||
لای لێخوڕین | ڕاست | |||||
پاوانی ئینتەرنێت | .et | |||||
کۆدی تەلەفۆن | ٢٥١ | |||||
1 | According to The Economist in its Democracy Index, Ethiopia is a "hybrid regime", with a dominant-party system led by the Ethiopian People's Revolutionary Democratic Front. | |||||
2 | Rank based on 2005 population estimate by the United Nations. |
ئەسیوبیا یان ئیتیۆپیا، بە فەرمی کۆماری دیموکراتیی فیدراڵی ئیتیۆپیا وڵاتێکە لە کیشوەری ئەفریقا. پایتەختی ئەم وڵاتە شاری ئادیس ئابابایە، وڵاتێکی دەورەدراوە لە قۆچی ئەفریقا، بەرەو باکوور سنووردارە لەگەڵ ئێریتریا و جیبووتی، بەرەو باکووری باکوور سنووردارە لەگەڵ سۆماڵیلاند[ئ][./ئیتیۆپیا#cite_note-6 [lower-alpha 1]]، بەرەو ڕۆژھەڵات سنووردارە لەگەڵ سۆماڵیا، بەرەو باشووور سنووردارە لەگەڵ کینیا، بەرەو ڕۆژاوا لەگەڵ سوودانی باشوور سنووردارە و بەرەو باکووری ڕۆژاوا لەگەڵ سوودان سنووردارە، تەواوی ڕێژەی خاکەکەی ١ ملیۆن و ھەزار کلیۆمەتر چوارگۆشەیە و ١١٧ ملیۆن دانیشتووی ھەیە و یەکێکە لە ١٢ وڵاتە چڕەکانی لە جیھان و دووەم وڵاتە لە ئەفریقا لەڕووی چڕی دانیشتووان.[٦][٧][٨]
ئایین
[دەستکاری]٤٣٪ ئۆرسۆدۆکس، ٣٥٪ ئیسلام (سوننە)، ١٨٪ پرۆتێستانت، ٤٪ ئەوانی تر.[٩]
تێبینیەکان
[دەستکاری]سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ «Ethiopian Constitution». Article 5 Ethiopian constitution. APAP. لە ڕەسەنەکە لە ٤ی ئازاری ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە 3 December 2011 ھێنراوە.
{{cite web}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|accessdate=
(یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی|deadurl=
چاوپۆشیی لێ کرا (|url-status=
پێشنیار کراوە) (یارمەتی) ٤ی ئازاری ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. - ^ CIA – Ethiopia – Ethnic groups ٦ی کانوونی دووەمی ٢٠١٩ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.. Cia.gov. Retrieved on 2012-03-03.
- ^ Central Statistical Agency of Ethiopia. Central Statistical Agency of Ethiopia ١٥ی شوباتی ٢٠١٢ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- ^ ئ ا ب پ «Ethiopia». International Monetary Fund. لە 2011-04-21 ھێنراوە.
- ^ Adopted by the Security Council at its 6127th meeting (ed.). «Resolution 1872 (2009)» (PDF). UN.
{{cite web}}
: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ناوە ژمارەیییەکان: editors list (بەستەر) - ^ «Population Projections for Ethiopia 2007–2037». www.csa.gov.et. لە ڕەسەنەکە لە ٣ی ئابی ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە 25 September 2020 ھێنراوە.
{{cite web}}
: زیاتر لە یەک دانە لە|ناونیشانی ئەرشیڤ=
و|archive-url=
دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=
(یارمەتی) - ^ «"World Population prospects – Population division"». population.un.org. United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. لە November 9, 2019 ھێنراوە.
{{cite web}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=
(یارمەتی) - ^ «"Overall total population" – World Population Prospects: The 2019 Revision» (xslx). population.un.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. لە November 9, 2019 ھێنراوە.
{{cite web}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=
(یارمەتی) - ^ بەختیاری, سەعی (1393 هەتاوی). جوگرافیا. تاران، شەقامی ئینقلاب .: مووسسەی جوگرافیاییو کارتۆگرافی گیتاناسی. pp. ۹۶. ISBN 978-964-342-431-2.
{{cite book}}
: Check date values in:|year=
(help)
ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە ئیتیۆپیا تێدایە. |
ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگەکانی <ref>
بۆ گرووپێک بەناوی «kurdish-alpha» ھەن، بەڵام ھیچ تاگێکی ھاوتای <references group="kurdish-alpha"/>
نەدۆزرایەوە
- ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ناوە ژمارەیییەکان: editors list
- CS1 errors: dates
- وڵاتەکانی ئەفریقا
- وڵاتانی چواردەور وشکی
- وڵاتانی لە حاڵی گەشەکردن
- دەوڵەتانی ئەندامی یەکێتیی ئەفریقا
- دەوڵەتانی ئەندامی ڕێکخراوەی ھاوکاریی ئیسلامی
- دەوڵەتانی ئەندامی نەتەوە یەکگرتووەکان
- ئیتیۆپیا
- وڵاتەکانی ڕۆژھەڵاتی ئەفریقا
- کۆمارە فێدراڵەکان
- دەوڵەتانی مەسیحی
- سندووقە ڕێنیشاندەرییەکانی زانستی کۆمەڵایەتی و کۆمەڵگە