دەستپێک
ئەو ئینسایکڵۆپیدیا ئازادەی کە ھەموو کەسێک دەتوانێت دەستکاریی بکات. ھەنووکە ٧٠٬٩٤٥ وتار بە کوردیی ناوەندی (سۆرانی) ھەن. |
پێڕستی وتارەکان • ڕێکخستنەکان
| ||||||
لەبارەی ویکیپیدیا • سیاسەت و ڕێساکان • فێرکاریی خێرا • فێرکاری بە وێنە • پرسیارە دووپاتکراوەکان • ڕێنماییی خێرا |
وزەی خۆری (بە ئینگلیزی: Solar Energy) وزەیەکە کە لە ڕووناکی و گەرمیی خۆرەوە وەردەگیرێت. ئەم وزەیە بە بەکارھێنانی کۆمەڵێک تەکنۆلۆژیای نوێ بەرھەم دێت کە ھەموو ڕۆژێک خەریکی گەشەکردن و پێشکەوتنن. بڕێک لەم تەکنۆلۆژیایانە بریتین لە بەکارھێنانی کۆکەرەوەی گەرمیی خۆری، تەکنۆلۆژیای (فۆتۆڤۆڵتایی یان تەختەخانەی ھەڵمژی خۆری)، وزەی گەرمی خۆر، تەلارسازیی خۆری، کێڵگەکانی وزەی خۆری و تەکنیکییەکانی توانەوەی خوێیە جۆربەجۆرەکان و فۆتۆسینتەسیزی دەستکرد.
سەرچاوەی سەرەکیی وزە نوێ و خاوێنەکەی جیھان تەکنەلۆژیا ئاڵۆز و پێشکەوتووەکانی بواری خۆرن، کە بەشێوەیەکی بەرچاو کاریان لەسەر دەکرێت و بەرەو پێش دەچن. ئەم تەکنەلۆژیایانە پشت بە چۆنییەتی ھەڵمژینی وزەی خۆر و چۆنییەتی کۆگاکردن و دواتر گۆڕینی بۆ وزەی گەرمی دەبەستن. تەکنیکییە چالاکەکانی بواری خۆر بریتیین لە بەکارھێنانی سیستەمی فۆڤۆڵتایک، وزەی خۆری چڕکراو، ئاوگەرمکەری خۆری و ھەموو ئەو ئامرازانەی کە بۆ ئیشپێکردنیان پەنا بۆ بەکارھێنانی وزە و تەکنیکی (Passive solar) دەبەن، وەک نموونە دیاریکردنی و ئاڕاستەکردنی ڕووی باڵاخانەیەک بە ڕووی خۆر یان دیاریکردنی ئەو ماددانەی کە بارستەی گەرمییان باشە یان تایبەتمەندیی بڵاوکردنەوەی ڕووناکییان ھەیە، ھەروەھا چۆنییەتی سوودبینینی ئەو گەرمییەی کە لە بۆشاییی ھەوادا ھەیە.
وزەی خۆری بەو گەورەییەی کە لە بەردەستدایە، بووەتە جێگای سەرنج کە بۆچی تەنھا لە بواری وزەی کارەبا سوودی لێ بینراوە. بەرنامەی گەشەپێدانی نەتەوە یەکگرتووەکان لە ھەڵسەنگاندنی وزەی جیھانی ساڵی ٢٠٠٠دا، ئەوەی بۆ دەرکەوت کە توانای ساڵانەی وزەی خۆر ١٫٥٧٥–٤٩٫٨٣٧ ئیجەبوول (EJ) بووە. ئەمە چەند جارێک لە کۆی بەکاربردنی ھەموو جۆرە وزە جۆربەجۆرەکانی تری جیھان گەورەترە، کە لە ساڵی ٢٠١٢دا ٨٫٥٥٩ ئی جەی بووە.
خوێندنەوەی زیاتر...
- ١٠ی ئاب – ڕێبوار تەھا (لە وێنەکەدا) وەک پارێزگاری کەرکووک ھەڵبژێردرا و بەھۆیەوە لایەنە کوردەکان دوای ٧ ساڵان توانییان ئەو پۆستە بگرنەوە دەستیان.
- ٥ی ئاب – شێخ حەسینە، سەرۆک وەزیرانی بەنگلادێش بەھۆی خۆپیشاندانەکانی دژی دوەڵەتەکەی ڕای کردە ھیندستان و لە پۆستەکەی کشایەوە.
- ١ی ئاب – ویلایەتە یەکگرتووەکان، ڕووسیا و ھاوپەیمانەکانیان ٢٦ بەندکراویان ئاڵوگۆڕ پێکرد.
- ٣١ی تەممووز – ئیسماعیل ھەنییە، سەرۆکی مەکتەبی سیاسیی حەماس لە تاران، ئێران تیرۆر کرا.
- ٢٦ی تەممووز – ئۆڵۆمپیادی ھاوینەی ٢٠٢٤ لە پاریس دەستیپێکرد.
- ڕۆژی نیشتمانیی لە کەتەلۆنیا
- ڕۆژی ڕێزلێنان لە مامۆستایان لە ئەمریکای باشوور
- ١٩٥٩ – یەکەم کۆنگرەی سەرتاسەریی مامۆستایانی باشووری کوردستان، لە شارۆچکەی شەقڵاوەی سەر بە پارێزگای ھەولێر دەستی پێکرد.
- ١٩٩١ – یەکەم پەخشی تەلەڤیزیۆنیی کوردی لە باشووری کوردستان دەستی پێکرد، کە کەناڵی گەلی کوردستان بوو.
- ٢٠٠١ – چەندین فڕۆکە ھێرشیان برد بۆ سەر بیناکانی ڕێکخراوی بازرگانی جیھانی لە نیویۆرک
- … کە ناسرەدین شا ١٨٣ ھاوسەری ھێنا و ئەو کاتەی کە کوژرا ٨٥ ھاوسەری ھەبوو؟