خەڵکی ڕووس

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
Jump to navigation Jump to search
ڕووسەکان
Русские
ژمارەی سەرجەمی دانیشتووان
١٣٤ ملیۆن کەس[١]
Russian people around the world.svg
ناوچەکان بە ژمارەی دانیشتوانی بەرچاو
 ڕووسیا: ١١٧٫٣١٩٫٠٠٠[٢]
 ئوکراینا ٧٫١٧٠٫٠٠٠ (٢٠١٨) [٣]
 کازاخستان ٣٫٦٤٤٫٥٢٩ (٢٠١٦) [٤]
 ئەڵمانیا ٣٫٥٠٠٫٠٠٠ [٥][٦]
 ویلایەتە یەکگرتووەکان ٣٫٠٧٢٫٧٥٦ (٢٠٠٩) [٧]
 ئیسرائیل ٩٣٨٫٥٠٠ (٢٠١١) [٨]
 ئوزبەکستان ٨٠٩٫٥٣٠ (٢٠١٩) [٩]
 بیلاڕووس ٧٨٥٫٠٨٤ (٢٠٠٩) [١٠]
 کەنەدا ٦٢٢٫٤٤٥ (٢٠١٦) [١١]
 لاتڤیا ٤٨٧٫٢٥٠ (٢٠١٨) [١٢]
 قرغیزستان ٣٥٢٫٩٦٠ (٢٠١٨) [١٣]
 بەڕازیل ٣٤٠٫٠٠٠ [١٤]
 ئەستۆنیا ٣٢٧٫٨٠٢ (٢٠٢٠) [١٥]
 ئەرژەنتین ٣٠٠٫٠٠٠ (٢٠١٨) [١٦]
 مۆلدۆڤا ٢٠١٫٢١٨ (٢٠١٤) [١٧]
 فەڕەنسا ٢٠٠٫٠٠٠ ھەتا ٥٠٠٫٠٠٠ [١٨][١٨][١٩]
 تورکمانستان ١٥٠٫٠٠٠ (٢٠١٢) [٢٠]
 لیتوانیا ١٢٩٫٧٩٧ (٢٠١٧) [٢١]
 ئیتالیا ١٢٠٫٤٥٩ [٢٢]
 ئازەربایجان ١١٩٫٣٠٠ (٢٠٠٩) [٢٣]
 فینلاند ٧٨٫٥٠٠ ھەتا ٨٥٫٥٣٤ (٢٠١٨) [٢٤]
 ئۆسترالیا ٦٧٫٠٥٥ (٢٠٠٦) [٢٥]
 تورکیا ٥٠٫٠٠٠ [٢٦]
 پۆڵەندا ٤٠٫٠٠٠ (٢٠١٩) [٢٧]
 ڕۆمانیا ٣٦٫٣٩٧ (٢٠٠٢) [٢٨]
 کۆماری چیک ٣٥٫٧٥٨ (٢٠١٦) [٢٩]
 تاجیکستان ٣٥٫٠٠٠ (٢٠١٠) [٣٠]
 کۆریای باشوور ٣٠٫٠٩٨ (٢٠١٦) [٣١][٣٢]
 گورجستان ٢٦٫٤٥٣ (٢٠١٤) [٣٣]
 مەجارستان ٢١٫٥١٨ (٢٠١٦) [٣٤]
 سوێد ٢٠٫١٨٧ (٢٠١٦) [٣٥]
 چین ١٥٫٦٠٩ (٢٠٠٠) [٣٦]
زمانەکان

ڕووسی

ئایین

ئۆرتۆدۆکس
Cross of the Russian Orthodox Church 01.svg
(کڵێسای ئۆرتۆدۆکسی ڕۆژھەڵات)
ھەروەھا ژمارەیەکی زۆریش بێ ئایینن

گرووپە ڕەگەزییە پێوەندیدارەکان

خەڵکانی تری سلاڤیی ڕۆژھەڵات (بیلاڕووسەکان، ئۆکرانەکان)[٣٧]

خەڵکی ڕووس (بە ڕووسی: Русские) نەتەوەیەک لە سلاڤییەکانی ڕۆژھەڵاتن کە زۆربەیان لە ڕووسیا و وڵاتەکانی دەوروبەر دەژین. ناوی ڕووسیاش لەم ناوە ھاتووە کە بەمانای وڵاتی ڕووسەکانە. خەڵکی ڕووس بە زمانی ڕووسی دەدوێن. ژمارەی دانیشتووانی ئەم نەتەوەیە لە ڕووسیادا ١١٧٫٣١٩٫٠٠٠ کەسە کە بە وڵاتەکانی تر بە ١٣٤ ملیۆن کەس دەگات.[٣٨]

زمانی ڕووسی[دەستکاری]

OOjs UI icon article-ltr.svg وتاری سەرەکی: زمانی ڕووسی

██ زمانی ڕووسی فەرمییە. ██ زمانی ڕووسی فەرمیی نییە، بەڵام زیاتر لە ٣٠% خەڵک قسەی پێدەکەن.

زمانی ڕوسی (بە ڕووسى: русский язык) زمانێکە کە خەڵکی ڕووس قسەی پێدەکەن. زمانی ڕووسی زۆرترین زمانی بەکارھێنراوە لە ئەورووپا و بەربڵاوترین زمانە لە زمانە سلاڤییەکان. زمانی ڕوسی لە وڵاتەکانی ڕووسیا، بیلاڕووس، کازاخستان، قرغیزستان و ھەروەھا لە نەتەوە یەکگرتووەکان زمانێکی فەرمییە.[٣٩][٤٠]

کەسانی ناودار[دەستکاری]

Russianpeople3.1.png

ڕووسەکان لە مێژوودا زۆر کەسانێکی ناوداریان لە بەستێنە جۆراوجۆرەکان ھەبووە.

لە دامێنی وێژە و ئەدەبدا ڕووسەکان کەسانێکی وەکوو لیۆ تۆڵستۆی، فیۆدۆر دۆستۆیەڤسکی، مەکسیم گۆرکی، ڤلادیمیر مایاکۆڤسکی، بۆریس پاستێرناک، ئانتۆن چێخۆڤ، ئەلێکساندر پوشکین، میخائیل بۆلگاکۆڤ، ئانا ئاخماتۆڤا، ڤلادیمیر نابۆکۆڤ و نیکۆڵای گۆگۆڵیان ھەیە.

لە بەستێنی مۆسیقای کلاسیکدا ڕووسەکان کەسانێکی ناوداریان وەکوو پیۆتەر ئیلیچ چایکۆڤسکی و نیکۆلای ڕیمسکی کۆرساکۆڤیان ھەبووە.

لە بەستێنی زانست و زانستیارەکانی گەورەی ڕووس ناوەکانی دمیتری مەندەلیێڤ، ئیڤان پاڤلۆڤ و کۆنستانتین تسیۆلکۆڤسکی شایانی زیکرن.

ئەمانەش ببینە[دەستکاری]

سەرچاوەکان[دەستکاری]

  1. ^ "Russian". Joshua Project. لە ڕێکەوتی ١٠ی ئابی ٢٠٢٠ ھێنراوە. 
  2. ^ "Russian in Russia". Joshua Project. لە ڕێکەوتی ١١ی ئابی ٢٠٢٠ ھێنراوە. 
  3. ^ http://www.ukrstat.gov.ua/
  4. ^ "Численность населения Республики Казахстан по отдельным этносам на начало 2016 года". stat.gov.kz. 
  5. ^ https://www.destatis.de/DE/Publikationen/Thematisch/Bevoelkerung/MigrationIntegration/AuslaendBevoelkerung2010200177004.pdf
  6. ^ "Regarding Upcoming Conference on Status of Russian Language Abroad". Russian Ministry of Foreign Affairs. لە ڕەسەنەوە ئەرشیڤ کراوە لە 23 December 2015. لە ڕێکەوتی ٢٤ی حوزەیرانی ٢٠١٤ ھێنراوە. 
  7. ^ "American FactFinder – Results". Data Access and Dissemination Systems (DADS). لە ڕەسەنەوە ئەرشیڤ کراوە لە 12 February 2020. لە ڕێکەوتی ١٩ی ئەیلوولی ٢٠١٦ ھێنراوە. 
  8. ^ http://jppi.org.il/uploads/Jewish_Demographic_Policies.pdf
  9. ^ "Archived copy". لە ڕەسەنەوە ئەرشیڤ کراوە لە 14 November 2018. لە ڕێکەوتی ١٨ی کانوونی دووەمی ٢٠١٩ ھێنراوە. 
  10. ^ http://www.belstat.gov.by/upload-belstat/upload-belstat-pdf/perepis_2009/5.8-0.pdf
  11. ^ "Census Profile, 2016 Census". statcan.gc.ca. 
  12. ^ http://data1.csb.gov.lv/pxweb/en/iedz/iedz__iedzrakst/IRG070.px/table/tableViewLayout1/?rxid=d8284c56-0641-451c-8b70-b6297b58f464
  13. ^ "Archived copy". لە ڕەسەنەوە ئەرشیڤ کراوە لە 27 December 2018. لە ڕێکەوتی ١٨ی کانوونی دووەمی ٢٠١٩ ھێنراوە. 
  14. ^ Maria Stella Ferreira Levy. O papel da migração internacional na evolução da população brasileira (1872 to 1972). inRevista de Saúde Pública, volume supl, June 1974.
  15. ^ "Archived copy". لە ڕەسەنەوە ئەرشیڤ کراوە لە 11 June 2019. لە ڕێکەوتی ٠١ی شوباتی ٢٠٢٠ ھێنراوە. 
  16. ^ https://www.ellitoral.com/index.php/diarios/2018/02/25/informaciongeneral/INFO-02.html
  17. ^ "Moldovan Population Census from 2014". Moldovan National Bureau of Statistics. 
  18. ^ ی ا "La communauté russe en France est "éclectique"". 
  19. ^ "communauté russe en France" (PDF). لە ڕەسەن (PDF)ەوە ئەرشیڤ کراوە لە 12 April 2019. لە ڕێکەوتی ١٩ی کانوونی دووەمی ٢٠١٩ ھێنراوە. 
  20. ^ "Archived copy". لە ڕەسەنەوە ئەرشیڤ کراوە لە 19 January 2019. لە ڕێکەوتی ١٩ی کانوونی دووەمی ٢٠١٩ ھێنراوە. 
  21. ^ "Gyventojų pagal tautybę dalis, palyginti su bendru nuolatinių gyventojų skaičiumi". osp.stat.gov.lt. لە ڕێکەوتی ١٣ی ئابی ٢٠١٧ ھێنراوە. 
  22. ^ "2006 census". 
  23. ^ "The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan". azstat.org. لە ڕەسەنەوە ئەرشیڤ کراوە لە 7 January 2012. 
  24. ^ http://pxnet2.stat.fi/PXWeb/pxweb/fi/StatFin/StatFin__vrm__vaerak/statfin_vaerak_pxt_11rv.px/table/tableViewLayout1/?rxid=726cd24d-d0f1-416a-8eec-7ce9b82fd5a4
  25. ^ "Australian Bureau of Statistics". Abs.gov.au. لە ڕێکەوتی ٢٢ی تەممووزی ٢٠١٢ ھێنراوە. 
  26. ^ "МИД России | 12/02/2009 | Интервью Посла России в Турции В.Е.Ивановского, опубликованное в журнале "Консул" № 4 /19/, декабрь 2009 года". Mid.ru. لە ڕەسەنەوە ئەرشیڤ کراوە لە 2 January 2016. لە ڕێکەوتی ٢٢ی تەممووزی ٢٠١٢ ھێنراوە. 
  27. ^ "Immigrant and Emigrant Populations by Country of Origin and Destination". Migration Policy Institute. لە ڕێکەوتی ٢٠ی ئەیلوولی ٢٠٢٠ ھێنراوە. 
  28. ^ Informatii utile | Agentia Nationala pentru Intreprinderi Mici si Mijlocii (2002 census) ھەڵەی لوا لە مۆدیوول:Lang لە ڕیزی 4:Tried to write global gsubname.
  29. ^ "(number of foreigners in the Czech Republic)" (PDF) (بە زمانی تشيكية). 31 December 2016. لە ڕێکەوتی ٠٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧ ھێنراوە. 
  30. ^ http://www.demoscope.ru/weekly/2013/0559/barom02.php
  31. ^ "출입국·외국인정책 통계월보". 출입국·외국인정책 본부 이민정보과. 
  32. ^ The source is not Russian but Russian Koreans.
  33. ^ http://census.ge/files/results/english/17_Total%20population%20by%20regions%20and%20ethnicity.xls
  34. ^ Vukovich، Gabriella (2018). Mikrocenzus 2016 – 12. Nemzetiségi adatok [2016 microcensus – 12. Ethnic data] (PDF). Hungarian Central Statistical Office (بە زمانی مجرية). Budapest. ISBN 978-963-235-542-9. لە ڕێکەوتی ٠٩ی کانوونی دووەمی ٢٠١٩ ھێنراوە. 
  35. ^ "Utrikes födda efter födelseland, kön och år". www.scb.se. Statistiska Centralbyrån. لە ڕێکەوتی ٢٥ی ئایاری ٢٠١٧ ھێنراوە.  [بەستەری مردووی ھەمیشەیی]
  36. ^ "(2000 census)". Stats.gov.cn. لە ڕێکەوتی ٢٢ی تەممووزی ٢٠١٢ ھێنراوە. 
  37. ^ Balanovsky، Oleg؛ Rootsi، Siiri؛ Pshenichnov، Andrey؛ Kivisild، Toomas؛ Churnosov، Michail؛ Evseeva، Irina؛ Pocheshkhova، Elvira؛ Boldyreva، Margarita؛ Yankovsky، Nikolay؛ Balanovska، Elena؛ Villems، Richard (January 2008). "Two sources of the Russian patrilineal heritage in their Eurasian context". American Journal of Human Genetics. 82 (1): 236–50. PMC 2253976Freely accessible. PMID 18179905. doi:10.1016/j.ajhg.2007.09.019. 
  38. ^ "Russian". Joshua Project. لە ڕێکەوتی ١٠ی ئابی ٢٠٢٠ ھێنراوە. 
  39. ^ "Russian Language Enjoying a Boost in Post-Soviet States". Gallup.com. 1 August 2008. لە ڕەسەنەوە ئەرشیڤ کراوە لە 18 May 2010. لە ڕێکەوتی ١٦ی ئایاری ٢٠١٠ ھێنراوە. 
  40. ^ Арефьев، Александр (2006). Падение статуса русского языка на постсоветском пространстве. Демоскоп Weekly (بە زمانی ڕووسی) (251). لە ڕەسەنەوە ئەرشیڤ کراوە لە 8 March 2013. 

بەستەرە دەرەکییەکان[دەستکاری]

وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=خەڵکی_ڕووس&oldid=757014»