دەروازە:کەنەدا
 ھەینی، ٣١ی ئازاری ٢٠٢٣ پێشەکی .svg) کەنەدا (بە ئینگلیزی و فەڕەنسی: Canada)، فەرمیانە یەکێتی کەنەدا، وڵاتێکە لە ئەمەریکای باکوور لە سێزدە ھەرێم پێکھاتووە ناوی ھەرێمەکان بریتیە لە کیوبیک و ئەنتاریۆ و مانیتۆبا و ساسکاچوان و ئەلبێرتا و بریتیش کۆڵۆمبیا و یووکان و نونوڤوت و باکوری خۆڕئاوا و نۆڤاسکۆشیا و نیوفاندلەند و لابرادۆر و نیوبرانسویک و دوورگەی پرینس ئێدوارد. ئەم ھەرێمانە ھەر یەکەو پایتەختێکی ھەیە بەڵام یەک پایتەخت ھی ھەموو کەنەدایە ئەویش ئۆتاوایە. کەنەدا دەکەوێتە بەشی سەرەوەی کیشوەری ئەمەریکای باکور و دەڕوانێتە زەریای ئەتڵەسی لەبەشی خۆرھەڵاتی وە دەڕوانێتە زەریای ھێمن لەبەری خۆرئاوای، ھەروەھا زەریای بەستەڵەکی باکوور لە بەشی باکوریێتی، کەنەدا دووەم گەورەترین وڵاتی جیھانە لەڕووی ڕووبەرەوە، ھەروەھا سنوری باشوری کە ھاوسنورە لەگەڵ وڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا بە درێژترین سنووری ڕامیاری دادەنرێت لەجیھان دا.
وتاری ھەڵبژێردراوژیاننامەی ھەڵبژێردراوجۆرج ووودکاک ساڵی ١٩١٢ لە شاری وینیپەگی کەنەدا لە دایک بوو و ٢٨ی جەنیوەری ساڵی١٩٩٥ کۆچی دوایی کرد. بە زارۆکی بنەماڵەکەی دەچنە بەریتانیا و ساڵی ١٩٤٩ دەگەڕێنەوە بۆ کەنەدا و نیشتەجێی ئەم وڵاتە دەبنەوە. ئەو سەرەتا وەک شاعیر هاتە مەیدانەوە و دەیەی١٩٣٠ کۆمەڵە کۆڤارێکی بچووکی بڵاو کردەوە. ئاشتیخوازی ووودکاک ئەوی بەرەو ئەنارکیزم هان دا(چونکە دژایەتی کردنی توندوتیژی، گەرەنتی دژایەتی زۆرکارەتی و چەوساندنەوەش هەیە). لەم نێوانەدا هەڤاڵەتیی لەگەڵ ماریە لویز بەرنەری، ڕۆڵێکی گرنگی لە هاندانی ئەو بۆ چالاکی ئەنارکیستی لە ساڵانی ١٩٤٠ تا ١٩٤٩دا هەبوو. ئەو مامۆستای زمانی ئینگلیسی زانکۆی واشنگتۆن و هەروەها مامۆستای زمانی ئینگلیسی و توێژینەوەی ئاسیایی لە زانکۆی بریتیش کۆڵۆمبیا بوو، بەڵام ساڵی١٩٦٣ لە وانەگوتنەوەی زانکۆ دەستی هەڵگرت و هەموو کاتی خۆی بۆ نووسین تەرخان کرد. ووودکاک یەکێک لە سەرنووسەرانی بڵاڤۆکەکانی لێدوانی(شرۆڤە) جەنگ و ئازادی و هەروەها سەرنووسەر و بنیاتنەری بڵاڤۆکێکی وێژەیی بە ناوی ناو(ئێستا) بوو. هەروەها سەرنووسەری بڵاڤۆکی ئدەبیاتی کەنەدا بوو. ئایا زانیوتە؟
دەڤەر و شارەکانی کەنەدا دەریاچەی ئەنتاریۆ یەکێکە لە پێنج دەریاچە گەورەکانی ئەمەریکای باکور، کەوتۆتە باشوور و باشووری خۆراوای ھەرێمی ئەنتاریۆ لە کەنەدا، ھەروەھا لە خاڵی ھەرە باشوور و خۆڕھەڵاتی کەنەدایە کە دەروانێتە سنوورەکانی ولاتە یەکگرتوەکانی ئەمریکا لە ولایەتی نیویۆرک، کە سنووری نێودەولەتیان کەوتۆتە ئاوەکانی ناوەڕاست دەریاچەکە، قەرەباڵغترین ھەرێمی کەنەدا بەناوی ئەم دەریاچەوە کراوە کە ھەرێمی ئەنتاریۆیە، شارە ھەرە گەورەکانی ئەنتاریۆ کەوتونەتە سەر دەریاچەکە وەک شارەکانی تۆرەنتۆ و ھاملتن، ناوی دەریاچەکە لە زمانی ھەرن خوازراوە کە بەواتای «دەریاچەی گەورە» دێت، ئاوی سەرەکی دەریاچەکە لە دەریاچەی ئێرییەوە دێت لە ڕێگای دەروازەی نەیاگرا فۆلس (تاڤگەکانی نەیاگرا) ەوە دێت ھەروەھا لە ڕێگای نۆکەندی سانت لۆرانسەوە ئاوەکەی دەڕژێتە زەریای ئەتلەسی، دەریاچەکە لە ڕێزبەندی دوایین پێنج دەریاچە گەورەکەی ئەمەریکای باکورە وە لەنێوان پێنج دەریاچەگەورەکان تاکە دەریاچەیە کە سنوری ھاوبەشی نییە لەگەڵ ولایەتی میشیگنی ئەمریکا. وێنەی ھەڵبژێردراو پۆلەکاندەستەواژە کەنەدیەکان
کلیک: (Click) بەدووری هەر کیلۆمەترێک دەوترێت پتر شوفێران بەکاری دێنن. عـ پانۆڕامای ھەڵبژێردراو ئەو کارانەی دەتوانیت بیانکەیت
 دەروازە پەیوەندیدارەکانپڕۆژەکانی تری ویکیمیدیاخانەخوێی ویکیپیدیا دامەزراوەی ویکیمیدیایە کە چەند پرۆژەی تریش بەڕێوە دەبات:  کۆمنز
خەزێنەی ئازادی میدیا  میدیاویکی
پەرەپێدانی نەرمامێری ویکی  مێتاویکی
ڕێکخستنی پرۆژەکانی ویکیمیدیا  ویکیکتێب
کتێبی خوێندن و ڕێنمایینامەی ئازاد  ویکیدراوە
بنکەی زانیاریی ئازاد  ویکیھەواڵ
ھەواڵی ناوەڕۆک ئازاد  ویکیوتە
کۆکەرەوەی وتەکان  ویکیسەرچاوە
کتێبخانەی ناوەڕۆک ئازاد  ویکیجۆر
تۆماری جۆری ئاژەڵەکان  ویکیزانکۆ
سەرچاوەی ئازادی فێربوون  ویکیگەشت
ڕێنوێنی گەشتی ئازاد  ویکیفەرھەنگ
فەرھەنگی کوردی دەروازەکان |
