نێجیریا

کۆماری فیدراڵی نێجیریا
کۆماری فیدراڵی نێجیریا ; Jamhuriyar Taraiyar Nijeriya کۆدی زمانی نادروست.; Ȯha nke Ohaneze Naíjíríà کۆدی زمانی نادروست.; Àpapọ̀ Olómìnira ilẹ̀ Nàìjíríà (یۆروبا)
	دروشم: "یەکبوون و باوەڕ، ئاشتی و پێشکەوتن"
	سروود: "Arise, O Compatriots"
	ھەڵکەوتەی نێجیریا (dark blue) – لە ئەفریقا (light blue و dark grey); – لە یەکێتیی ئەفریقا (light blue) — [ڕێنوێن] ھەڵکەوتەی نێجیریا (dark blue) – لە ئەفریقا (light blue و dark grey); – لە یەکێتیی ئەفریقا (light blue) — [ڕێنوێن]
پایتەخت	ئابوجا; 9°4′N 7°29′E / 9.067°N 7.483°E
گەورەترین شار	لاگووس
زمانە فەرمییەکان	ئینگلیزی
زمانە نیشتمانییەکان	هاوسا, ئیگبۆ, یۆروبا
زمانە ناوچەییەکان	ئێدۆ, ئێفیک, فولانی, ئیدۆما, ئیجاو کانوری
ناوی هاووڵاتی	نێجیری
دەوڵەت	Presidential Federal republic
Independence	لە شانشینی یەکگرتوو
ڕووبەر
ژمارەی دانیشتوان
GDP (PPP)	بەراوردی ٢٠١١
GDP (nominal)	بەراوردی ٢٠١١
Gini (٢٠٠٣)	٤٣٫٧ (medium)
HDI (٢٠١١)	0.459 (low) (١٥٦th)
دراو	Naira (₦) (NGN)
ناوچەی کاتی	WAT (UTC+١)
لای لێخوڕین	right
پاوانی ئینتەرنێت	.ng
کۆدی تەلەفۆن	+٢٣٤

پۆتانەکان: 8°N 10°E / 8°N 10°E / 8; 10

نێجیریا یان نەیجیریا، بە فەرمی کۆماری فیدراڵی نێجیریا (بە ئینگلیزی: Federal Republic of Nigeria) وڵاتێکە لە کیشوەری ئەفریقا لە ڕۆژهەڵاتەوە چاد و لە ڕۆژئاوای باکووری ئەفریقا کامیروون و لە رۆژاوا بێنین دەورەیان داوە، کەنار دەریاکەی لە باشووری گولفی گیونیایە لە ئۆقیانووسی ئاتلانتیکی، سیستەمی فیدرالی کۆمارییە، کە لە ٣٦ شار و ٣١ ناوچە پێکدێت، پایتەختەکەی ناوی ئەبووجایە و گەورترین شار بریتییە لە لاگۆس کە بە ناوبانگترین شارە لە وڵاتەکە و لە تەواوی ئەفریقادا.

نێجیریا کۆمەڵگایەکی فرە ڕەگەزییە کە تیابووی ٢٥٠ جۆر ڕەگەز و تیابووی ٥٠٠ زمانی جیایە، کە ھەموو ئەمانە بە مانای ھەبوونی کلتوری جیاواز دێن لە وڵاتەکە^[٥]^[٦]^[٧] ھەروەھا زمانی فەرمی وڵاتەکە زمانی ئینگلیزییە کە بەکارھاتووە بۆ ئاسانکردنەوەی زمان لە وڵاتەکە^[٨]، نێجێریا جیاکارییەکی ھەیە لەنێوان ڕێژەی دانیشتووانی دوو ئاین، بۆ نموونە وڵاتەکە دابەشبووە بەسەر دوو ئاراستە، ئاراستەی باکوور موسڵمانەکان تیای دەژین، و ئاراستەی باشوور مەسیحییەکان تیای دەژین، وڵاتەکە پێنجەمە لە زۆری دانیشتووانی موسڵمان لە وڵاتەکە و شەشەمە لە زۆری دانیشتووانی مەسیحی لە وڵاتەکە^[٩]، دەستووری نێجێریا دڵنیایی لە ھەبوونی ئازادی ئاین دەکاتەوە لە وڵاتەکە.^[١٠]

ئایین

ئایینەکان لە نێجیریا ^[١١]
ئایینەکان			ڕێژە
ئیسلام			٥٢٫٠٪
مەسیحی			٤٨٫٠٪

سەرچاوەکان

^ «Languages of Nigeria». Ethnologue. لە ١٢ی ئەیلوولی ٢٠١٠ ھێنراوە.
^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی <ref>؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەری factbook نەدراوە
^ ^ئ ^ا «Nigeria». International Monetary Fund. لە ٢٠ی ئەیلوولی ٢٠١١ ھێنراوە.
^ http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_Human_Development_Index#cite_note-UNDP-0
^ «Ethnicity in Nigeria». PBS. ٥ی نیسانی ٢٠٠٧. لە ٩ی ئایاری ٢٠١٥ ھێنراوە.
^ «Nigeria». Ethnologue (بە ئینگلیزی). لە ٤ی تەممووزی ٢٠١٩ ھێنراوە.
^ Pereltsvaig، Asya (١٦ی حوزەیرانی ٢٠١١). «Linguistic diversity in Africa and Europe – Languages Of The World». لە ڕەسەنەکە لە ١٥ی ئایاری ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٤ی تەممووزی ٢٠١٩ ھێنراوە.
^ Mann، Charles C. (1990). «Choosing an Indigenous Official Language for Nigeria» (PDF).
^ «The countries with the 10 largest Christian populations and the 10 largest Muslim populations». Pew Research Center (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ٢٥ی ئایاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
^ «Nigerian Constitution». Nigeria Law. لە ١٧ی تەممووزی ٢٠١٥ ھێنراوە.
^ بەختیاری، سەعی. جوگرافیا. تاران: ڕێکخراوی جوگرافیاییو کارتۆگرافی گیتاناسی. ISBN 978-964-342-431-2.{{cite book}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)

بەستەرە دەرەکییەکان

ماڵپەری فەرمی
ئەتڵەسی نێجیریا لە ویکیمیدیا Wikimedia Atlas of Nigeria
میدیای پەیوەندیدار بە Nigeria لە ویکیمیدیا کۆمنز

ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت.

[1] «Languages of Nigeria». Ethnologue. لە ١٢ی ئەیلوولی ٢٠١٠ ھێنراوە.

[factbook-2] ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی <ref>؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەری factbook نەدراوە

[imf2-3] ئ ^ا «Nigeria». International Monetary Fund. لە ٢٠ی ئەیلوولی ٢٠١١ ھێنراوە.

[4] ttp://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_Human_Development_Index#cite_note-UNDP-0

[5] «Ethnicity in Nigeria». PBS. ٥ی نیسانی ٢٠٠٧. لە ٩ی ئایاری ٢٠١٥ ھێنراوە.

[6] «Nigeria». Ethnologue (بە ئینگلیزی). لە ٤ی تەممووزی ٢٠١٩ ھێنراوە.

[7] Pereltsvaig، Asya (١٦ی حوزەیرانی ٢٠١١). «Linguistic diversity in Africa and Europe – Languages Of The World». لە ڕەسەنەکە لە ١٥ی ئایاری ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٤ی تەممووزی ٢٠١٩ ھێنراوە.

[8] Mann، Charles C. (1990). «Choosing an Indigenous Official Language for Nigeria» (PDF).

[9] «The countries with the 10 largest Christian populations and the 10 largest Muslim populations». Pew Research Center (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ٢٥ی ئایاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.

[10] «Nigerian Constitution». Nigeria Law. لە ١٧ی تەممووزی ٢٠١٥ ھێنراوە.

[11] بەختیاری، سەعی. جوگرافیا. تاران: ڕێکخراوی جوگرافیاییو کارتۆگرافی گیتاناسی. ISBN 978-964-342-431-2.{{cite book}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]

[٨]

[٩]

[١٠]

[١١]

ب و د وڵاتەکانی ئەفریقا
دەوڵەتە سەربەخۆکان	ئوگاندا ئەتیۆپیا ئەریتریا ئەفریقای باشوور کۆماری ئەفریقای ناوەڕاست‏ ئەنگۆلا باشووری سوودان بنین بورکینافاسۆ بوروندی بۆتسوانا‏ تانزانیا توونس تۆگۆ جەزائیر جیبووتی چاد ڕواندا زامبیا زیمبابوی ساوتومێ و پرینسیپی سوازیلاند سوودان سۆمالیا‏ سیشێل سینیگال سیەرالیۆن دوورگەکانی قەمەر کامیروون کەیپڤەرد کۆتدیڤوار کۆماری دیموکراتیکی کۆنگۆ کۆماری کۆنگۆ کینیا گابۆن گامبیا گانا گینێ گینێ بیساو گینێی ئیستوایی لیبەریا لیبیا لیسۆتۆ ماداگاسکار مالاوی مالی مۆریتانیا مۆریس مۆزامبیک مەغریب میسر نامیبیا نیجەر نێجیریا فەڕەنسا (ریوونیۆن) ئیتاڵیا (پانتێڵێریا) پورتوگال (مادیرا) ئیسپانیا (دوورگەکانی قەناری Ceuta مێلیلا پلاساس دێ سۆبێرانیا) یەمەن (سۆقۆترا)
دەوڵەتە سنووردار ناسراوەکان	کۆماری دیموکراتی عەرەبی سەحرا سۆمالیلاند
خودموختارییەکان	دوورگەکانی پەرتەوازی ئۆقیانووسی ھیند (فەڕەنسا) مایۆت (فەڕەنسا) سەینت ھێلێنا، ئەسینشن و تریستان دا کونھا (شانشینی یەکگرتوو)
دەسەڵاتدارەتی نادیار	سەحرای ڕۆژئاوایی
دەروازەی ئەفریقا