بۆ ناوەڕۆک بازبدە

خەڵاتی ساخارۆڤ

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
بەخشینی خەڵاتی ساخارۆڤ لەساڵی ١٩٩٠ لە پەرلەمانی ئەورووپا

خەڵاتی ساخارۆڤ بۆ ئازادی بیر خەڵاتێکە لەلایە پەرلەمانی ئەورووپا دەبەخشرێت بەو کەسانەی لەپێناو مافی مرۆڤ و ئازادی بیروڕا دەجەنگن. ناوی خەڵاتەکە لە زانا و بەرھەڵستیکاری ڕووسی ئەندرێی ساخارۆڤەوە ھاتووە. چەندین کەسایەتی وەکو ماندێلا، لەیلا زانا، نادیە موراد وە لەمیا بەشار لەسەر کار و چالاکییە مرۆییەکانییان ئەم خەڵاتەیان بردۆتەوە.

براوەکان

[دەستکاری]
کلیل
Posthumous award نیشانەی وەرگرتنی خەڵات دوای مردنیان
ساڵ Image براوە وڵات تێبینی ژێدەر
١٩٨٨ Nelson Mandela was the inaugural winner of the prize, together with Anatoly Marchenko ماندێلا, نێڵسۆننێڵسۆن ماندێلا  ئەفریقای باشوور چالاکوان کەدواتر بوو بە سەرۆککۆماری باشووری ئەفریقیا [١]
-
 ئاناتۆلی مارچینکۆ

Posthumous award

 یەکێتیی سۆڤیەت نووسەر و چالاکوانی مافی مرۆڤ [١]
١٩٨٩ Dubček in 1989 ئەلێکساندەر دوبچیک  چێکۆسلۆڤاکیا سیاسی چیکۆسلۆڤاکی, بەشداربوو لە ڕاپەڕینی پڕاگ بۆ گۆڕینی ڕۆژێمی کۆمۆنیزم [١]
١٩٩٠ Suu Kyi in 2013 ئون سان سو چی  میانمار سیاسیی بەرهەڵستیکار [٢][٣][٤][٥]
١٩٩١
-
 ئەدەم دێماسی  Socialist Federal Republic of Yugoslavia سیاسییەک کەماوەیەک زیندانی کرابوو [١]
١٩٩٢ The white shawl of the Mothers of the Plaza de Mayo, painted on the floor in Buenos Aires, Argentina دایکانی پلازا دی مایۆ  ئەرژەنتین ڕێکخراوی ئەو ژنانەی کە منداڵەکانییان لەشەڕی وڵاتەکە ونکردبوو [٢]
١٩٩٣ The Oslobođenje logo, 2019 ڕۆژنامەی ئۆسلۆبۆدینی  بۆسنیا و ھەرزەگۆڤینا ڕۆژنامەیەکی ناسراو کە بانگەشەی جیاوازی نەتەوەیی نێوان بۆسنیا و ھەرزەگۆڤینا دەکرد [٢]
١٩٩٤ Nasrin in 2013 تەسلیمە ناسرین  بەنگلادێش پێشتر کاری پزیشکی کردووە و لەپاشان بووەتە نووسەرێکی فێمینیزم [٢]
١٩٩٥ Zana in 2007 لەیلا زانا  تورکیا پەرلەمانتاری کورد کە بۆماوەی ١٠ ساڵ زیندانیکرا لەسەر ئەوەی بەزمانی کوردی لەپەرلەمانی تورکیا قسەی کرد. [١]
١٩٩٦ Jingsheng in 2010 وی جینگشنگ  چین چالاکوانی بزووتنەوەی دیموکراسیخوازی چینی [٢]
١٩٩٧ Ghezali in 2013 سەلیمە غەزالی  جەزائیر نووسەر و ڕۆژنامەنووس, وە چالاکوانی مافی مرۆڤ و ژنان لە جەزائیر [٢]
١٩٩٨ Rugova in 2004 ئیبراهیم ڕوگۆڤا  Federal Republic of Yugoslavia سیاسی یەلبانی، یەکەم سەرۆککۆماری کۆسۆڤۆ [١]
١٩٩٩ Gusmão in 2011 شانانا گۆسمۆ  تیمۆری ڕۆژھەڵات سەربازی کاری پێشووی بووە و یەکەمین سەرۆککۆماری تیمۆری ڕۆژھەڵات بوو. [٦]
٢٠٠٠
-
 بزووتنەوەی بەسە !  ئیسپانیا ڕیکخراوێک لەدژی تیرۆریزم [٧]
٢٠٠١ Peled-Elhanan in 2001 نوریت پێلێد-ئێلهانان  ئیسرائیل چالاکوانی ئاشتی [١]
-
 عیزەت غەزاوی  فەلەستین نووسەر و پڕۆفیسۆر
Zacarias Kamwenho in 2013 دۆم زاکاریاس کاموێنهۆ  ئەنگۆلا چالاکوانی و ئاشتیخواز
٢٠٠٢
-
 ئۆسوالدۆ پایا  کووبا چالاکوانی سیاسی و بەرهەڵستیکار [٨]
٢٠٠٣ Annan in 2012 کۆفی عەنان  گانا براوەی خەڵاتی نۆبێل لەئاشتی و سکرتێری گشتی ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان [١]
The UN-flag since its inception in 1946 نەتەوە یەکگرتووەکان N/A (International)
٢٠٠٤
-
 کۆمەڵەی ڕۆژنامەنووسانی بیلاروسیا  بیلاڕووس ڕێکخراوی ناحکوومی ئامانجی بڵاوکردنەوە و نووسینی بابەتی ڕۆژنامەوانی بوو ستاندارد [٩]
٢٠٠٥ Members of Ladies in White demonstrating in Havana, Cuba, in 2012 بزووتنەوەی خانمان بە جلی سپییەوە  کووبا بزووتنەوەی بەرهەڵستیکاران لەدژی گیرانی کۆمەڵێک بەرهەڵستیکار [١٠]
The Reporters Without Borders logo since 2012 پەیامنێرانی بێ سنوور N/A (International) ڕێکخراوێک بۆ داکۆکیکردن لە ڕاگەیاندن و ڕۆژنامەوانی [١٠]
Ibrahim in 2018 حوا ئیبراهیم  نێجیریا پارێزەری مافی مرۆڤ [١٠]
٢٠٠٦ Milinkevich in 2009 ئەلێکساندەر میلینکڤیچ  بیلاڕووس بەربژێری براوەی هێزە دیموکراتەکانی بیلاڕوسیە هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی بیلاڕوسیە لە ساڵی ٢٠٠٦ [١١]
٢٠٠٧ Osman in 2013 صالح مەحمود عوسمان  سوودان پارێزەری مافی مرۆڤ [٢]
٢٠٠٨ Hu Jia هو جیا  چین چالاکوان و بەرهەڵستیکار [١٢]
٢٠٠٩ Monument commemorating the victims of the political oppression in the USSR: a stone from Solovki concentration camp installed in front of the former KGB headquarters at Lubyanka Square in Moscow on October 30, 1990 کۆمەڵگای میمۆریال  ڕووسیا مافی مرۆڤی نێودەوڵەتی و ڕێکخراوی کۆمەڵگەیی [١٣]
٢٠١٠ Fariñas in 2014 گیلەرمۆ فەریناس  کووبا پزیشک, ڕۆژنامەنووس و سیاسیی بەرهەڵەستیکار [١٤]
٢٠١١[ئ] Mahfouz in 2011 ئەسما مەحفوز  میسر پێنج لە نوێنەرانی عەرەب بۆ هەوڵەکانیان لە پێناو ئازادی و مافەکانی مرۆڤ [١٥]
al-Senussi in 2011 ئەحمەد سێنوسی  لیبیا
Zaitouneh from an unknown date ڕازان زەیتوون  سووریا
Ferzat from Michael Netzer's Portraits of the Creators Sketchbook, 2011 علی فەرزات
-
 محەممەد ئەلبووعەزیزی  توونس
٢٠١٢ Panahi in 2007 جەعفەر پەناهی  ئێران چالاکوانی ئێرانی, ستودە ئەکتەرە وە پەناهی دەرهێنەری فیلمە. [١٦][١٧]
Sotoudeh in 2012 نەسرین ستۆدە
٢٠١٣ Yousafzai in 2019 مەلالە یووسفزای  پاکستان سازکردنی کەمپەین بۆ مافی ژنان و خوێندن [١٨]
٢٠١٤ Mukwege in 2014 دەنیس موکویج  کۆماری دیموکراتیی کۆنگۆ دژی هەڕەشەی چەتەکان [١٩]
٢٠١٥ Badawi in 2012 ڕایف بەدەوی  عەرەبستانی سعوودی نووسەر و چالاکوانی سعودی کە سایتێکی کردەوە بۆ سعودییە لیبڕاڵەکان [٢٠][ا]
٢٠١٦ Murad in 2016 نادیە موراد  عێراق چالاکوانی مافی مرۆڤی ئێزیدی کە پێشتر لەلایەن دەوڵەتی ئیسلامی لە عێراق و شام گیرابوون. [٢١]
Aji Bashar in 2017 لەمیا بەشار
٢٠١٧ Lorent Saleh inaugurated at the Sakharov Walk of Freedom بزووتنەوەی دیموکراسی ڤێنیزوێلا  ڤێنیزوێلا تێمێکی سیاسی و بەرهەڵستکار [٢٢]
٢٠١٨ Sentsov in 2018 ئۆڵگ سێنتسۆڤ  ئوکراینا دەرهێنەری فلیم [٢٣]
٢٠١٩ Tohti in 2011 ئیلهام تۆختی  چین ئابوریناسی ئۆیغووری، توێژەر و چالاکوانی مافی مرۆڤ [٢٤]
٢٠٢٠ Tsikhanouskaya in 2020 بزووتنەوەی دیموکراسی لە بیلاڕووس  بیلاڕووس ئەنجومەنی ھاوئاھەنگی، دەستپێشخەری کەمپەینی ژنانی ئازا و کەسایەتییە سیاسییەکان و مەدەنییەکان [٢٥][ب]
٢٠٢١ Navalny in 2011 ناڤاڵنی, ئەلێکسیئەلێکسی ناڤاڵنی  ڕووسیا سیاسەتمەداری ئۆپۆزسیۆن و چالاکوانی دژە گەندەڵی لە ڕووسیا [٢٦]
٢٠٢٢ Representatives from Ukraine خەڵکی ئوکراینا  ئوکراینا خەڵاتەکە دەدرێتە ئەو ئوکراینییانەی کە «دیموکراسی و ئازادی و سەروەریی یاسا دەپارێزن» دوای ھێرشی ڕووسیا بۆ ئوکراینا لە ٢٠٢٢.[٢٧] [٢٨]
٢٠٢٣ ژینا ئەمینی Posthumous award  ئێران کوژرانی ژینا ئەمینی کە بووە ھۆی دەستپێکی خۆپیشاندانەکانی ٢٠٢٢ی ئێران لەژێر دروشمی ژن، ژیان، ئازادی.[٢٩] [٢٩]
A sign with the slogan on it in Central and Northern Kurdish as well as English بزووتنەوەی ژن، ژیان، ئازادی

تێبینییەکان

[دەستکاری]


ژێدەرەکان

[دەستکاری]
  1. ^ ئ ا ب پ ت ج چ ح «20 years of the Sakharov Prize: Human rights and reconciliation». European Parliament. ٢٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٨. لە ١٢ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٠ ھێنراوە.
  2. ^ ئ ا ب پ ت ج چ «Sakharov Network calls for immediate release of Aung San Suu Kyi, Sakharov Prize laureate 1990». Reporters Without Borders. ١٥ی ئایاری ٢٠٠٩. لە ڕەسەنەکە لە ١٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٣ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٠ ھێنراوە.
  3. ^ Merlin Sugue, EU Parliament suspends Aung San Suu Kyi from Sakharov Prize Community, Politico (September 10, 2020).
  4. ^ Press release, Aung San Suu Kyi suspended from the Sakharov Prize Community, European Parliament (September 10, 2020).
  5. ^ Myanmar's Aung San Suu Kyi suspended from rights prize community, Deutsche Welle (September 10, 2020).
  6. ^ «Gusmão receives EU Sakharov prize». BBC News. ١٥ی کانوونی یەکەمی ١٩٩٩. لە ٢١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٠ ھێنراوە.
  7. ^ «Basque group wins peace prize». BBC News. ٢٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٠. لە ١ی نیسانی ٢٠٠٧ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٠ ھێنراوە.
  8. ^ «Cuban dissident collects EU prize». BBC News. ١٧ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٢. لە ٧ی ئایاری ٢٠٠٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٠ ھێنراوە.
  9. ^ «The Belarusian Association of Journalists - 2004, Belarus». European Parliament. ٩ی تشرینی دووەمی ٢٠٠٤. لە ڕەسەنەکە لە ١٨ی شوباتی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٨ی شوباتی ٢٠١٥ ھێنراوە.
  10. ^ ئ ا ب Gibbs، Stephen (١٤ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٥). «Cuba 'bars women from prize trip'». BBC News. لە ١٧ی تشرینی دووەمی ٢٠٠٦ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٠ ھێنراوە.
  11. ^ «Belarussian takes EU rights award». BBC News. ٢٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٦. لە ڕەسەنەکە لە ٦ی کانوونی دووەمی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٠ ھێنراوە.
  12. ^ «China dissident wins rights prize». BBC News. ١٧ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٨. لە ٣٠ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٨ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٠ ھێنراوە.
  13. ^ «Russia rights group wins EU prize». BBC News. ٢٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٩. لە ڕەسەنەکە لە ٢٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٠ ھێنراوە.
  14. ^ «Cuba dissident Farinas awarded Sakharov Prize by EU». BBC News. ٢١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٠. لە ٢٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٠ ھێنراوە.
  15. ^ «Sakharov Prize for Freedom of Thought 2011». European Parliament. لە ڕەسەنەکە لە ٢٣ی تشرینی یەکەمی ٢٠١١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠١١ ھێنراوە.
  16. ^ Dehghan، Saeed Kamali (٢٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٢). «Nasrin Sotoudeh and director Jafar Panahi share top human rights prize». The Guardian. لە ڕەسەنەکە لە ٢٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٢ ھێنراوە.
  17. ^ «Nasrin Sotoudeh and Jafar Panahi – winners of the 2012 Sakharov Prize» (PDF). European Parliament. لە ٢٢ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە (PDF). لە ٢٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٢ ھێنراوە.
  18. ^ Jordan، Carol (١٠ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٣). «Malala wins Sakharov Prize for freedom of thought». CNN. لە ١٥ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٣ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٠ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٣ ھێنراوە.
  19. ^ «DR Congo doctor Denis Mukwege wins Sakharov prize». BBC News. ٢١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٤. لە ٢٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٤ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  20. ^ «Raif Badawi wins Sakharov human rights prize». The Guardian. Brussels. Associated Press in. لە ٢٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٥ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٥ ھێنراوە.
  21. ^ «Sakharov prize: Yazidi women win EU freedom prize». BBC News. ٢٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦. لە ٢٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٦ ھێنراوە.
  22. ^ «Parliament awards Sakharov Prize 2017 to Democratic Opposition in Venezuela». European Parliament. ٢٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧. لە ٢٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧ ھێنراوە.
  23. ^ «Sakharov Prize 2018 goes to Oleg Sentsov». European Parliament. لە ٢٥ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٨ ھێنراوە.
  24. ^ «Ilham Tohti awarded the 2019 Sakharov Prize». European Parliament. ٢٤ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٩. لە ٢٤ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٩ ھێنراوە.
  25. ^ «The 2020 Sakharov Prize awarded to the democratic opposition in Belarus». europarl.europa.eu. ٢٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٠. لە ١٥ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
  26. ^ «Alexei Navalny awarded the European Parliament's 2021 Sakharov Prize». europarl.europa.eu. ٢٠ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢١. لە ٢٠ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  27. ^ «Ukrainian people win European parliament's Sakharov prize». The Guardian. ١٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٢. لە ٣١ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٢ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
  28. ^ «The Ukrainian people awarded the European Parliament's 2022 Sakharov Prize». europarl.europa.eu. ١٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٢. لە ١٩ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٢ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
  29. ^ ئ ا «Jina Mahsa Amini and Iranian women protest movement win the 2023 Sakharov Prize». europarl.europa.eu (بە ئینگلیزی). ١٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٣. لە ١٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٣ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٣ ھێنراوە.

بەستەری دەرەکی

[دەستکاری]


ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگەکانی <ref> بۆ گرووپێک بەناوی «kurdish-alpha» ھەن، بەڵام ھیچ تاگێکی ھاوتای <references group="kurdish-alpha"/> نەدۆزرایەوە

وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=خەڵاتی_ساخارۆڤ&oldid=1400507»