شایەتمان

گەواھیدان

شایەتمان یان گەواھیدان لە ئیسلامدا، باوەڕھێنانە بەوەی کە ھیچ خوایەک نییە بێجگە لە ﷲﷻ (خوای تاک و تەنیا) و باوەڕھێنان بەوەی محەممەد پێغەمبەر و نێردراوی خوایە، (و بەپێی شەریعەتی ئیسلامی) کەسێک موسوڵمان دەبێت بە وتنی شایەتمان لەکاتێکدا باوەڕی تەواوی بە واتاکەی ھەبێت.

واتای (شایەتمان)

مەبەستی ئیسلام لەو ڕستەیە؛ باوەڕھێنانی تەواوە بەوەی کە تەنھا خوا شایەنی ئەوەیە بپەرسترێت و دروستکارە و تەنھا ئەو شایەنی پەرستنی ھەیە، محەممەد پێغەمبەری خوایە کە ناردوویەتی بۆ مرۆڤایەتی تا ئیسلام بڵاوبکاتەوە و خەڵک بەدوای پەیامەکەیدا بچن، ھەروەک شایەتمان بە یەکەم پایەی ئیسلام دادەنرێت و موسوڵمانبوون تەواو نابێت بەبێ شایەتمان، و دوو بنەمای بنەڕەتی لەخۆ دەگرێت کە ئیسلام لەسەری دامەزراوە، کە ئەوانیش دڵسۆزی و بەدواداچوونە، واتە؛ دڵسۆزبوون بۆ خوا لە پەرستن و بیروباوەڕ و کاروباردا، و بەدواداچوونی سوننەتی پێغەمبەرەکەی. ھەروەک لە پێویستییەکانی شایەتمان گوێڕایەڵبوونە بۆ پێغەمبەر لە فەرمانەکانی و خۆلادان لەوەی ڕێی لێگرتووە.

شایەتمان بنەمای ھەموو شتێکە

شایەتمان بنەمای ھەموو شتێکە بۆ موسڵمان کە ھەموو باوەڕ دەگرێتەوە، بە بێ ئەو ھیچ ئیشێکی موسڵمان ڕاست نابێت و پاداشتی لەسەر وەرناگرێت و نە نوێژ و نە ڕۆژوو ڕاست نابن بەبێ ھاتنەدی بنچینەی ئەو باوەڕەی لە شایەتمان دا ھەیە، وەک خوای گەورە لە قورئاندا دەڵێت: ﴿فَاعْلَمْ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنْبِكَ وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مُتَقَلَّبَكُمْ وَمَثْوَاكُمْ ۝١٩﴾ [محەممەد:١٩] واتە: ئەی مرۆڤ!! دەی کەواتا چاک بزانە و دڵنیابە جگە لە خوا، ھیچ خوایەکی دیکە نییە، داوای لێخۆشبوونی گوناھ بۆ خۆت و باوەڕداران لەپیاوان و ژنان ھەر لەو بکە و دڵنیابە کە خوا دەزانێت لە ڕۆژدا بەچییەوە خەریکن و لە شەویشدا لەکوێ دەحەوێنەوە و ئارام دەگرن، یاخود دەزانێت چی دەکەن لە جیھاندا و دەرەنجامەکەشی لە زیندووبوونەوەشدا چۆنە.

لە وتەکان سەبارەت بە شایەتمان

لە وتەکانی پێغەمبەری ئیسلام، محەممەدﷺ سەبارەت بە گەواھیدان:

عن ابن عمرؓ (رضی ﷲ عنە) قال:قال رسول ﷲﷺ: بنی الاسلام علی خمس: شھادة ان لا الە ﷲ وان محمدا رسول ﷲ، واقام الصلاە وایتاء الزکاة والحج وصوم رمضان) اخرجە البخاری (اللؤلؤ والمرجان: باب قول النبی (بنی الاسلام علی خمس).

واتە: ئیسلام لەسەر پێنج پایە دامەزراوە، گەواھیدان بەوەی کەس بەکەڵکی ئەوە نایەت بیکەیتە خودا زاتی پاکی (ﷲﷻ) نەبێت و گەواھیدانیش بەوەی کە محەممەد پێغەمبەری خوایە، نوێژ ڕاگرتن و زەکاتدان و حەجکردن و ڕۆژووگرتنی ڕەمەزان.

مەرجەکانی شایەتمان

ئەو مەرجانەی کە پێویستە لە شایەتمان بێنە دی وەک لە پەرتووکی شایەتمانی سەعید حەوا دا ھاتووە ئەم مەرجانەی خوارەوەن؛

باوەڕکردن و بڕواکردن لە ناخی دڵ و دەروون و ژیرییدا بەوەی کە ھیچ شتێک شایەنی پەرستن نییە جگە لە خوای پەروەردگار.
دەربڕین و ئاشکراکردنی ئەو باوەڕ و بڕیارە بە زمان.
دڵنیایی بنوێنێت و دوور بێت لە دوودڵی و ڕاڕایی.

و جێگەی ئاماژەیە شیعە ئەم نیشانەیە بۆ شایەتمان زیاتر دەکەن؛ "علی ولی ﷲ" واتە؛ عەلی وەلیی خوایە، بەگەڕانەوە بۆ ئەم وتەی پێغەمبەر؛ " من کنت مولاە فھذا علی مولاە، اللھم والی من والاە و عادی من عاداە ".

بابەتە پەیوەندیدارەکان

کۆڵەکەکانی ئیسلام

سەرچاوەکان

ویکی عەرەبی
پەرتووکی گەواھیدان