دەروازە:ئایین

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

ئایین چییە؟

ئایین کۆکراوەیەکی سیستمی کەلتوری و سیستمی بیر و باوەڕ و تێڕوانینی جیھانییە کە پەیوەندییەک دادەمەزرێنێت لە نێوان مرۆڤ و ڕۆحانییەتدا یاخود لەگەڵ چەند ڕێڕەوێکی ئەخلاقیدا. زۆر لە ئایینەکان چیرۆک و ھێما و و نەریت و مێژووی پیرۆزیان ھەیە کە تیایدا دەیانەوێت مانا بۆ ژیان ببەخشن یا سەرچاوەی ژیان و گەردوون ڕوون بکەنەوە. لەمانەوە ئەخلاق و ئەدەب و یاسایی ئایینی دادەڕێژن یاخود شێوە ژیانێک بەپێی تێگەیشتنی سروشتی مرۆڤ.

ئایین وەک پێویسیتیەک بۆ ڕێکخستنی کار و کردەوەکانی (مرۆڤ) بە درێژایی مێژوو وە وەک یەکێ لە سەرچاوەکانی یاسا دادەنرێ لە زۆربەی وڵاتانی دنیادا. وە ھەر لە ڕێگەی ئایینەوە باس لە ژیانێکی ئەبەدی کراوە و باسی دوبارە زیندوو بوونەوە و بەھەشت و جەھەنەم کراوە....

پێناسەی ئەکادیمی یان زانستی بۆ ئایین ئەوەیە، کە زانایانی کۆمەڵایەتی و ئەنترۆبۆلۆژیا ئایین ئەبینن بەوەی کۆمەڵێک بیروباوەڕ و بەھا و شارەزاییە کە لە ناو جەرگەی ڕۆشنبیرییەوە ھاتوون. بۆ نموونە: بناغەی ناوەڕۆکی ئایین ئاماژە ناکات بە باوەڕ بوون بە خوا، ناوەڕۆکەکەی ئەناسرێت بەوەی پێکاھاتە یان ڕۆشنبیرییەکی ڕاستەوخۆیە بۆ ژیان بە شێوەیەکی گشتی. و بە پێی ئەم پێناسەیە ئایین دیدگایەکە کە دەستی لێ بەر نادرێت لە جیھاندا و کۆنترۆڵی بیرۆکەی تاک و کاروبار دەکات.


زیاتر...


ھەنووکە ٣٣٩ وتار لە دەروازەی ئاییندا ھەیە.

وتارێک لەوان بە ھەڵکەوت ببینە

وتاری ھەڵبژێردراو

شاوڵی تەڕسووسی (بەئینگلیزی: Saul of Tarsus)، دواتریش ناسرا بەناوی پۆڵسی تەڕسووسی (بەئینگلیزی: Paul of Tarsus) پایەبەرز پۆڵس (بەئینگلیزی: Saint Paul) یان پۆڵسی نێردراو (بەئینگلیزی: Paul the Apostle)، یەکێکە لە پێشەوا مەسحییە پێشەنگەکان لەدوای یەسووعەوە. لەلای مەسیحییەکان بە نێردراوی میللەتان ناسراوە و بەیەکێک لە دیارترین کەسایەتییەکان دادەنرێت کە دەستی ھەبووە لە بڵاوکردنەوەی ئایینەکەدا لە ئاسیا بچووک ئەوروپا، ھەرچەندە زۆرێک لە دوژمن و کێبڕکێکاری ھەبوو. باوەڕ وایە کە نەیتوانیوە چێژ ببینێت بەو پلەو پایەیەوە کە ھاوچەرخەکانی خۆی وەکوو بوتڕوس و یەعقووب برای خودا ھەیان بووە، لەڕێگەی نامەکانییەوە کە نووسیوییەتی، ئەوە روون دەبێتەوە کە لەململانێی ئەوەدا بووە شەرعییەت و متمانە بۆ کارەکەی وەربگرێت وەکوو یەکێک لە نێردراوەکانی مەسیح. ئەو کاریگەرییەی کە پۆڵس درووستیکردبوو لە مەسیحییەتدا یارمەتی دا کە ببێتە یەکێک لە گەورەترین سەرکردە ئایینیەکان بەدرێژایی مێژوو.

پۆڵس لە شاری تەڕتووس لە کیلیلکیە کە ئەکەویتە ئاسیا بچووکەوە (تورکیای ئێستا)، لەدایکبووە، لە ساڵێکدا کە ئەگەری ھەیە لەنێوان ساڵانی پێنج بۆ دەیەمینی زایینی بێت. ناوی کاتی لەدایکبوونی شاوڵ بوو، لە خێزانێکی یەھوودی کە سەر بە خێڵی بنیامین بوو گەورە بووە و پەروەردە بووە بەپێی گەواھی خۆی لە نامەکەیدا بۆ خەڵکی ڕۆما.

زیاتر...

ئایا زانیوتە؟

  • ئەنگکۆر وات پەرستگایەکە لە کەمبۆدیا و بە گەورەترین مۆنەمێنتی ئایینی دادەنرێت لە جیھاندا، ڕووبەرەکەی دەگاتە ١٦٢.٦ ھێکتار.
  • شوێنەکەوتوانی یارسان باوەڕیان بە خودایەکی گەورە و بنچینەیی ھەیە لەگەڵ شەش ھاوشێوەی خودا (واتە ڕۆحی خودا لەو شەش کەسەشدا ھەیە) ھەندێک لەو کەسانەش بە پێی بیر و باوەڕی یارسانیەکان بریتین لە مەسیح، عەلی کوڕی ئەبوتالیب و سوڵتان سەھاک کە ئەوان پێشیان وایە سوڵتان ئیسحاق لە دایکبونەکەشی لە کەسێکی وەک مریەم بووە.

وێنەی ھەڵبژێردراو

پەیکەرێکی بودا کە لە سەدەی ٤ەمی زایینیدا دروستکراوە

کتێبی ئایینی

نووسخەیەکی ئارامی له کتێبی مەزامیری پەیمانی کۆن
نووسخەیەکی ئارامی له کتێبی مەزامیری پەیمانی کۆن

پەیمانی کۆن (بەئینگلیزی: Old Testament، بەعەرەبی: العھد القدیم) گەورەترین بەشی کتێبی پیرۆزە کە ھەموو کتێبەکانی یەھوودییەت لەخۆ دەگرێت بە تەورات و نیڤیئیم و گشتییانەوە. بەپێی کڵێسای کاسۆلیک پەیمانی کۆن پێک دێت لە ٤٦ پەڕتووک کە ھەریەکەیان بە (بەسەرھات) ناو دەبرێن. بەڵام لەلای پڕۆتێستانتەکان تەنھا ٣٩ پەڕتووکیان جێی رەزامەندییە، ئەوانەش ئەو پەڕتووکانەن کە بە عیبری نووسراون و ئەوانەی بە یۆنانی نووسرا بوون ڕەتکرانەوە.

زیاتر...

ژێرپەڕە

ئاھەنگی ئایینی چانتی گریگۆری بۆ ڕێزلێنان لە ھێنری، شێخ و پیاوچاکی فینلاندی

پۆلەکان

وتەی ھەڵبژێردراو

ھێندێک بە خەیاڵ لە دین و ئایین ژیرنلایەک بە گومان لە بێگومانی گیرن
سەیری دەبێ تێ بگەن کە ھیچ تێ نەگەیینکەمتر لە سەری پیاز و پەلکی سیرن!
— خەیام بە کوردی ھەژار

دەروازە پەیوەندیدارەکان

ئەو کارانەی دەتوانیت بیانکەیت

پڕۆژەکانی تری ویکیپیدیا

ویکیپیدیا لەلایەن دەستکاریکەرانی خۆبەخشەوە نووسراوە و لەلایەن دامەزراوەی ویکیمیدیا ڕاژە کراوە، کە دامەزراوەیەکی قازانج نەویستە و پڕۆژەگەلێکی تری خۆبەخشانەش ڕاژە دەکات وەک:

دەروازەکان