ڕەخنەگرتن لە ئیسلام

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

ڕەخنەگرتن لە ئیسلام بە شێوەیەکی بەرفراوان بە ڕەخنە لە ئایینی ئیسلامی لە بیروباوەڕ و بنەما و/یان هەر بیرۆکەیەکی تر کە دەگەڕێتەوە بۆ ئیسلام پێناسە دەکرێت.

ڕەخنە لە ئیسلام لە قۆناغەکانی درووستبوونی ئیسلامەوە بوونی هەبووە. ناڕەزایی نووسراوی سەرەتایی لەلایەن مەسیحییەکان و جولەکەکانەوە و هەروەها لە هەندێک لە موسڵمانانی پێشووی وەک ئیبن ئەلڕاوەندییەوە هاتووە . [١] دواتر جیهانی موسڵمانان خۆی ڕەخنەی لێ گیرا. [٢] [٣] [٤] ڕەخنەکانی ڕۆژئاوا لە ئیسلام دوای هێرشەکانی ١١ی ئەیلول و ڕووداوە تیرۆریستییەکانی دیکە زیاتر بوون. [٥] [٦]

بابەتەکانی ڕەخنە بریتین لە ئەخلاقی ژیانی محەممەد, دامەزرێنەری ئیسلام، لە هەردوو ژیانی گشتی و کەسیدا. [٤] [٧] هەروەها پرسەکانی پەیوەست بە درووستی و ئەخلاقی کتێبە پیرۆزەکانی ئیسلام, واتە قورئان و فەرموودەکان, لەلایەن ڕەخنەگرانەوە باس دەکرێن. [٨] هەروەها ئیسلام وەک جۆرێک لە ئیمپریالیزمی عەرەبی تەماشا کراوە و لەلایەن کەسایەتییەکانی ئەفریقا و هیندستانەوە ڕەخنەی لێ گیراوە بەهۆی لەناوبردنی کولتوورە ڕەسەنەکان.[٩] هەروەها ڕووانینی ئیسلام بۆ پرسی کۆیلایەتی ڕەخنەی لێگیراوە، [١٠] کە بووە هۆی ئەوەی بازرگانانی موسڵمان ١٧ ملیۆن کۆیلە هەناردە بکەن بۆ کەنارەکانی زەریای هیندی و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و باکووری ئەفریقا.[١١] [١٢] مەزهەبی شافیعی ڕەخنەی زۆری لێ گیراوە بەهۆی بانگەشەکردن بۆ خەتەنەکردنی مێینە و ناساندنی ئەم کارە بە باشووری ڕۆژهەڵاتی ئاسیا, کە پێشتر بوونی نەبووە. [١٣] [١٤] [١٥] [١٦] [١٧] لەم دواییانەدا، بیروباوەڕە ئیسلامییەکان سەبارەت بە بنەچەی مرۆڤ, قەدەری پێشوەختە, بوونی خودا و سروشتی, ڕەخنەیان لێ گیراوە بەهۆی ناتەباییەکانی لەگەڵ فەلسەفە و زانست. [١٨] [١٩]

ڕەخنەیەکی دیکە لەسەر پرسی مافەکانی مرۆڤ لە جیهانی ئیسلامیدا, چ لە ڕووی مێژووییەوە و چ لە نەتەوە ئیسلامییە مۆدێرنەکاندا، لەوانەش مامەڵەکردن لەگەڵ ژنان, کەسانی هاوڕەگەزخواز ، و کەمینە ئایینی و نەتەوەییەکان، وەک لە یاسا و پراکتیکی ئیسلامیدا دەردەکەوێت. تا ساڵی ٢٠١٤ نزیکەی چارەکێکی وڵات و ناوچەکانی جیهان (٢٦%) یاسا یان سیاسەتی دژە کوفر و (١٣%)یان هەبووە. [٢٠] لە ساڵی ٢٠١٧دا، ١٣ نەتەوە کە هەموویان نەتەوەی زۆرینەی موسڵمان بوون، سزای لەسێدارەدانیان جێبەجێ کردووە بەهۆی لادان یان کوفر. [٢١] [٢٢] لە دوای ڕەوتی فرە کولتوری ئەم دواییە، کاریگەری ئیسلام لەسەر بە ئیسلامبوونی وڵاتی میوانداردا ڕەخنەی لێ گیراوە. [٢٣] هەروەها لە وڵاتانی دیکەدا کە موسڵمانان کەمینەیەکی بەرچاون، وەک چین ، هیندستان [٢٤] [٢٥] و ڕووسیا ، مشتوومڕەکانی بە ئیسلامبوون خراونەتەڕوو. [٢٦] [٢٧]

مێژوو[دەستکاری]

سەرەتای ئیسلام[دەستکاری]

یوحەنای دیمەشق ڕاهیب و پەرستیارێکی سوری, ئایکۆنی سەدەی نۆزدەهەمی عەرەبی

سەرەتاییترین ڕەخنە نووسراوەکانی ئیسلام کە لە ئێستادا بەردەست بێت، لە نووسینەکانی مەسیحییەکاندا دەبینرێن کە کەوتوونەتە ژێر دەسەڵاتی سەرەتایی خەلافەتی ئیسلامییەوە. یەکێک لەو مەسیحیانە یوحەننای دیمەشق بوو (نزیکەی ٦٧٦-٧٤٨ ز)، کە ئاشنای ئیسلام و زمانی عەرەبی بوو. بەشی دووەمی کتێبەکەی بە ناوی کانیاوی حیکمەت بە ناوی "سەبارەت بە بیدعەی ئایینی" زنجیرەیەک گفتوگۆی نێوان مەسیحییەکان و موسڵمانان دەخاتە ڕوو. یوحەننا ئیدیعای کرد کە ڕاهیبێکی ئاریایی ( کە نەیدەزانی باهیرە ) کاریگەری لەسەر محەمەد هەبووە و عەقیدەکانی ئیسلامی وەک شتێکی زیاتر لە چەقۆکێشێک سەیر دەکرد کە لە کتێبی پیرۆزەوە کۆکراونەتەوە. [٢٨] یۆحەنا لە نووسینێکدا لەسەر ئیدیعای ئیسلام بۆ ڕەچەڵەکی ئیبراهیمی، ڕوونیکردەوە کە عەرەبەکان پێیان دەگوترا " ساراسین " (بە یۆنانی Σαρακενοί، ساراکێنۆی) چونکە "بەتاڵ" (κενός، kenos، بە یۆنانی) "لە سارا ". ئەوان پێیان دەگوترا " هاگارنێس " چونکە "نەوەی کۆیلە کچە هاجەر " بوون. [٢٩] لە قۆناغی سەرەتای فۆرماتیڤدا، ڕەخنە لەسەر ئیسلام بە گشتی شاراوە بوو، چونکە بە ئاشکرا لێپرسینەوە لە محمد یان قورئان نەک تەنها بۆ ڕەخنەگر بەڵکو بۆ هەموو کۆمەڵگەی ڕەخنەگر سزای هەبوو. بۆ نموونە جولەکەکان بە نەریتی زارەکی ڕەخنەیان لە محەمەد گواستەوە. هەرچەندە پشتڕاستکردنەوەی نەریتە زارەکییەکان قورسە، بەڵام دەکرا هەندێک چیرۆک و لێدوان لەبارەی کۆمەڵگە سەربەخۆکانەوە بدۆزرێتەوە. بەپێی یەکێک لە گێڕانەوەکان، هەندێک لە جولەکەکان پەیامی شاراوەیان لە قورئاندا داناوە، وەک موقەتاعەت (نامە نهێنییەکان)، کە گوایە ئاماژەیە بۆ هەندێک بەش لە تەناخ سەبارەت بە زاراوەیەکی عیبری کە ئاماژەیە بۆ پێغەمبەرێکی ساختە. [٣٠]

ڕەخنەگرانی دیکەی بەرچاوی سەرەتایی ئیسلام بریتی بوون لە:

سەدەی ناوەڕاست[دەستکاری]

جیهانی ئیسلامی لە سەدەی ناوەڕاست[دەستکاری]

ڕەخنەگری ئیسلامی سەدەی دەیەم و یازدەهەم، شاعیری نابینا ئەلمەعری

لە سەدەکانی سەرەتای خەلافەتی ئیسلامیدا، یاسای ئیسلامی ڕێگەی بە هاووڵاتیان دەدا بە ئازادی بۆچوونەکانیان دەرببڕن، لەوانەش ڕەخنە لە ئیسلام و دەسەڵاتدارانی ئایینی، بەبێ ترس لە سزا و گرتن. [٣٧] [٣٨] بەم پێیە چەندین ڕەخنەگر و گوماناوی بەرچاو لە ئیسلامدا هەبوون کە لە ناو خودی جیهانی ئیسلامییەوە سەریان هەڵداوە. یەکێک لە ڕەخنەگرانی دیار، کە لە سەدەی دەیەم و یازدەهەمدا لە سوریا دەژیا، شاعیری کوێر ئەبووعەلا مەعەری بوو . ئەو بە شیعرێک ناسرا کە کاریگەری "ڕەشبینییەکی گشتگیر"ی لەسەر بوو. بە گشتی ئایینەکانی بە "گژوگیا زیانبەخش" ناوزەد کردووە و دەڵێت ئیسلام قۆرخکاری لەسەر حەقیقەت نییە. ئەو سووکایەتییەکی تایبەتی بە زانایان هەبووە.

لە ساڵی ١٢٨٠، فەیلەسوفی جولەکە ئیبن کامونا لە کتێبی تاقیکردنەوەی سێ باوەڕەکەدا ڕەخنەی لە ئیسلام گرت. ئەو هۆکاری ئەوە بوو کە شەریعەت لەگەڵ بنەماکانی دادپەروەریدا ناگونجێت و ئەمەش چەمکی محەممەد مرۆڤی کامڵ بوون دەخاتە ژێر پرسیارەوە: "هیچ بەڵگەیەک نییە کە محەمەد گەیشتووەتە کامڵبوون و توانای کامڵکردنی ئەوانی دیکە وەک ئەوەی بانگەشەی بۆ دەکرێت". [٣٩] [٤٠] بەم شێوەیە فەیلەسوف ئیدیعای کرد کە مرۆڤەکان لە پاڵنەرێکی شارەوەوە موسڵمان بوون

مەسیحیەتی سەدەی ناوەڕاست[دەستکاری]

سەرەتای ڕەخنەکانی ئەم سەردەمە لەلایەن نووسەرانی مەسیحییەوە دەستیپێکرد، کە زۆرێکیان ئیسلامیان وەک بیدعەیەکی مەسیحی یان جۆرێک لە بتپەرستی سەیر دەکرد و زۆرجار بە هەڕەشەیەکی گەورە وەسفیان کردووە. [٤١] گەشبینی ڕزگاری ئیسلامی و جەستەییبوونی لەلایەن نووسەرانی مەسیحییەوە ڕەخنەی لێگیرا. وەسفە هەستیارەکانی ئیسلام بۆ بەهەشت وایکرد زۆرێک لە مەسیحییەکان بگەنە ئەو ئەنجامەی کە ئیسلام ئایینێکی ڕۆحی نییە، بەڵکو ئایینێکی ماددییە. هەرچەندە چێژی هەستیاری لە ئایینی مەسیحی سەرەتاییشدا هەبووە، وەک لە نووسینەکانی ئیرێنیئوسدا دەبینرێت، بەڵام دواتر ڕووانینەکانی ئۆگستین بووە هۆی ڕەتکردنەوەی بەرفراوانی چێژی جەستەیی لە هەردوو ژیانی ئێستا و ژیانی دوای مردن. عەلی کوڕی سەهل ڕەبان ئەلتەباری بەرگری لە وەسفی قورئان بۆ بەهەشت کرد و جەختی لەوە کردەوە کە کتێبی پیرۆز ئاماژە بەو جۆرە بیرۆکانەش دەکات، وەک خواردنەوەی شەراب لە ئینجیلی مەتادا .[٤٢]

دانتێ نیشان دراوە کە کۆپییەکی کۆمیدیای یەزدانیی بەدەستەوەیە، لە تەنیشت دەرگای چوونە ژوورەوەی دۆزەخ، حەوت تەراسەکەی چیای پورگاتۆری و شاری فلۆرانس، لەگەڵ گۆیەکانی بەهەشت لە سەرەوە.

ناوزڕاندنی وێنەیی پەیامبەری ئیسلام کە لە وێناکردنی سەرەتای سەدەی حەوتەمی کەنیسەی بیزەنتین دەستیپێکرد، [٤٣] سەرەتا لە شیعری داستانی سەدەی ١٤ی کۆمیدیای ئیلاهی لە نووسینی دانتێ ئەلگیێری دەرکەوت. [٤٤] لێرەدا محەممەد لە بازنەی هەشتەمی دۆزەخدا دەردەکەوێت، لەگەڵ عەلی. لێرەدا دانتێ بە گشتی لۆمەی ئیسلام ناکات، بەڵکوو محەممەد تۆمەتبار دەکات بە جیابوونەوە, بە دامەزراندنی ئایینێکی تر دوای ئایینی مەسیحی. [٤٤] هەندێک لە نووسەرانی سەدەی ناوەڕاستی کەنیسەکان محەممەدیان وەک بووکەڵەی شەیتان نیشان دا، کە بۆ دژایەتی مەسیح هاتبێت. [٤] نامیلکەی ژیاننامەیی محەممەد بە لاتینی کە لە ژێر ناوی (Tultusceptru de libro domni Metobii) بڵاوکراوەتەوە, دەستنووسێکی ئەندەلوسییە و مێژووەکەی نادیارە، نیشان دەدات کە چۆن محەمەد (لە کتێبەکە ناوی محەممەد بە ئۆزیم هاتووە، لە هاشمەوە ) لەلایەن شەیتانەوە فێڵی لێکرا و خیانەتی لە پەیامی پاکی خودا کردووە. چیرۆکەکە باس لەوە دەکات کە خودا خەمی چارەنووسی ڕۆحی عەرەبەکانی بووە و ویستویەتی لادانەکەیان لە باوەڕ بۆ ڕاست بکاتەوە. پاشان فریشتەیەک دەنێرێت بۆ ئۆسیۆس کە فەرمانی پێدەکات بانگەواز بۆ عەرەبەکان بکات. بەڵام ئۆسیۆس نەخۆشە و فەرمان بە شوێنکەوتووێکی گەنج دەکات بە ناوی ئۆزیم کە لەبری ئەوە فەرمانەکانی فریشتەکە جێبەجێ بکات. ئۆزیم دەست دەکات بە جێبەجێکردنی فەرمانەکانی، بەڵام لە ڕێگادا لەلایەن فریشتەیەکی خراپەوە دەوەستێت. ئۆزیمی نەزان پێی وایە هەمان ئەو فریشتەیە کە پێشتر لەگەڵ ئۆسیۆس قسەی کردووە. فریشتە خراپەکە دەستکاری و گەندەڵی ئەو پەیامە ڕەسەنە دەکات کە لەلایەن ئۆسیۆسەوە بە ئۆزیم دراوە، و ناوی ئۆزیم بە محەممەد دەگۆڕێت. لەمەوە بنەما هەڵەکانی ئیسلام بەدوای خۆیدا دێت، بەپێی ئەو نامیلکەیە. [٤٥] بەپێی دەروێشەکە بێدە محەمەد لە سەرەتای ژیان ١٦:١٢ پێشبینی کراوە، کە ئیسماعیل بە "پیاوێکی کێوی" وەسف دەکات کە "دەستی دژی هەموو پیاوێک دەبێت".

لە ساڵی ١٣٩١دا پێدەچێت گفتوگۆیەک لە نێوان ئیمپراتۆری بیزەنتین مانوێلی دووەم و زانایەکی فارسیدا ڕوویدابێت کە تێیدا ئیمپراتۆر ڕایگەیاندووە:


تەنها ئەوەم پیشان بدە کە محەممەد چی هێناوە کە تازە بووبێت و لەوێ شتەکان تەنها خراپە و نامرۆڤانە دەبینیتەوە، وەک فەرمانەکەی ئەو بۆ بڵاوکردنەوەی ئایینەکەی بە شمشێر. خودا بە خوێن ڕشتن دڵخۆش نییە – و مامەڵە نەکردن بە شێوەیەکی مەنتقی پێچەوانەی سروشتی خودایە. ئیمان لە ڕۆحەوە لەدایک دەبێت نەک لە جەستە. هەرکەسێک کەسێک بەرەو ئیمان ببات پێویستی بە توانای قسەکردنی باش و عەقڵکردنی دروست هەیە، بەبێ توندوتیژی و هەڕەشە... بۆ قەناعەتپێکردنی ڕۆحێکی عەقڵانی، مرۆڤ پێویستی بە قۆڵێکی بەهێز نییە، یان چەکێکی بەهیچ جۆرێک، یان هەر ئامرازێکی تری هەڕەشەکردن بۆ کوشتن.[٤٦]

لە بەرامبەردا پۆڵسی ئۆرتۆدۆکسی یۆنانی، پاولی ئەنتیۆک محەممەدی وەک پێغەمبەر قبوڵ کردووە، بەڵام نەک ئەوەی کە ئەرکەکەی گشتگیر بووبێت بۆ گشت جیهان. بەو پێیەی یاسای مەسیح لە شەریعەتی ئیسلام باڵاترە، محەممەد تەنها فەرمانی بۆ عەرەبەکان کراوە، بەوەی پێشتر پێغەمبەریان بۆ نەچوو بوو. [٤٧] دێنیس کارتۆزی دوو وتاری نووسی بۆ ڕەتکردنەوەی ئیسلام، ئەمەش لەسەر داوای فەیلەسووف و کاتۆلیکی ئەڵمانی نیکۆلاسی کوزا بوو. [٤٨]

سەرچاوەکان[دەستکاری]

  1. ^ De Haeresibus by John of Damascus. See Migne. Patrologia Graeca, vol. 94, 1864, cols 763–73. An English translation by the Reverend John W Voorhis appeared in The Moslem World for October 1954, pp. 392–98.
  2. ^ Warraq, Ibn (2003). Leaving Islam: Apostates Speak Out. Prometheus Books. p. 67. ISBN 1-59102-068-9.
  3. ^ Ibn Kammuna, Examination of the Three Faiths, trans. Moshe Perlmann (Berkeley and Los Angeles, 1971), pp. 148–49
  4. ^ ئ ا ب Mohammed and Mohammedanism, by Gabriel Oussani, Catholic Encyclopedia. Retrieved 16 April 2006.
  5. ^ Akyol, Mustafa (13 January 2015). "Islam's Problem With Blasphemy". The New York Times. Retrieved 16 January 2015.
  6. ^ Friedmann, Yohanan (2003). Tolerance and Coercion in Islam: Interfaith Relations in the Muslim Tradition. Cambridge University Press. p. 18, 35. ISBN 978-0-521-02699-4.
  7. ^ Ibn Warraq, The Quest for Historical Muhammad (Amherst, Mass.:Prometheus, 2000), 103.
  8. ^ Bible in Mohammedian Literature., by Kaufmann Kohler Duncan B. McDonald, Jewish Encyclopedia. Retrieved 22 April 2006.
  9. ^ Karsh, Ephraim (2007). Islamic Imperialism: A History. Yale University Press. ISBN 9780300198171.
  10. ^ Brunschvig. 'Abd; Encyclopedia of Islam
  11. ^ Focus on the slave trade, in BBC News.
  12. ^ The persistence of history, in The Economist
  13. ^ Rispler-Chaim 1993.
  14. ^ Roald 2003.
  15. ^ Asmani & Abdi 2008.
  16. ^ Feillard, Andree; Morcoes, Lies (1998). "Female Circumcision in Indonesia: To Islamize in Ceremony or Secrecy". Archipel. 56: 337–367. doi:10.3406/arch.1998.3495.
  17. ^ Ali, Kecia (2006). Sexual Ethics And Islam: Feminist Reflections on Qur'an, Hadith, and Jurisprudence. Oxford: Oneworld Publications, p. 100.
  18. ^ Fitzgerald, Timothy (2000). The Ideology of Religious Studies. New York: Oxford University Press (published 2003). p. 235. ISBN 9780195347159. Retrieved 30 Apr 2019. [...] this book consists mainly of a critique of the concept of religion [...].
  19. ^ Ruthven, Malise. "Voltaire's Fanaticism, or Mahomet the Prophet:A New Translation; Preface: Voltaire and Islam". Retrieved 12 August 2015.
  20. ^ Which countries still outlaw apostasy and blasphemy?, Pew Research Center, 29 July 2016.
  21. ^ Doré, Louis (May 2017). "The countries where apostasy is punishable by death". The Independent. Retrieved 15 March 2018.
  22. ^ "Saudi Arabia". Archived from the original on 9 November 2011. Retrieved 7 October 2006. ٩ی تشرینی دووەمی ٢٠١١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  23. ^ Tariq Modood (6 April 2006). Multiculturalism, Muslims and Citizenship: A European Approach (1st ed.). Routledge. p. 29. ISBN 978-0-415-35515-5.
  24. ^ "Indian Nepalis: Issues and Perspectives", pp. 355–56, Tanka Bahadur Subba, Concept Publishing Company, 2009, 9788180694462
  25. ^ "Illegal immigration from Bangladesh has turned Assam explosive". Niticentral. 31 October 2012. Archived from the original on 15 December 2013. ١٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٣ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  26. ^ "Tatarstan: The Battle over Islam in Russia's Heartland". 2013. Archived from the original on 25 December 2013. Retrieved 25 March 2014. ٢٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٣ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  27. ^ Russia and Islam: State, Society and Radicalism. Taylor & Francis. 2010. p. 94.
  28. ^ "St. John of Damascus's Critique of Islam". Writings by St John of Damascus. The Fathers of the Church. Vol. 37. Washington, DC: Catholic University of America Press. 1958. pp. 153–160. Retrieved 8 July 2019.
  29. ^ John McManners, The Oxford History of Christianity, Oxford University Press, p. 185
  30. ^ Firestone, Reuven (2019). "Muhammad, the Jews, and the Composition of the Qur'an: Sacred History and Counter-History". Religions. 10: 63. doi:10.3390/rel10010063.
  31. ^ ئ ا Hecht, Jennifer Michael (2003). Doubt: A History: The Great Doubters and Their Legacy of Innovation from Socrates and Jesus to Thomas Jefferson and Emily Dickinson. Harper San Francisco. ISBN 0-06-009795-7.
  32. ^ Reynold Alleyne Nicholson, 1962, A Literary History of the Arabs, p. 319.
  33. ^ "Abu-L-Ala al-Maarri Facts". biography.yourdictionary.com. Retrieved 13 July 2015.
  34. ^ "When Islamic atheism thrived | Amira Nowaira". the Guardian. 10 May 2010.
  35. ^ Adamson, Peter (1 November 2021). Zalta, Edward N. (ed.). The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab, Stanford University – via Stanford Encyclopedia of Philosophy.
  36. ^ "Is Islam Hostile to Science?". Adventure. 28 February 2015.
  37. ^ Boisard, Marcel A. "On the Probable Influence of Islam on Western Public and International Law". International Journal of Middle East Studies. 11 (4).
  38. ^ Ronald Bontekoe, Mariėtta Tigranovna Stepaniants (1997). Justice and Democracy. University of Hawaii Press. p. 251. ISBN 0-8248-1926-8.
  39. ^ Ibn Warraq.
  40. ^ Norman A. Stillman.
  41. ^ Erwin Fahlbusch (1999). The Encyclopedia of Christianity, Volume 2. Wm. B. Eerdmans Publishing. p. 759. ISBN 9789004116955.
  42. ^ Christian Lange Paradise and Hell in Islamic Traditions Cambridge University Press, 2015 ISBN 9780521506373 pp. 18–20
  43. ^ Minou Reeves, P. J. Stewart Muhammad in Europe: A Thousand Years of Western Myth-Making NYU Press, 2003 ISBN 9780814775646 p. 93–96
  44. ^ ئ ا G. Stone Dante's Pluralism and the Islamic Philosophy of Religion Springer, 12 May 2006 ISBN 9781403983091 p. 132
  45. ^ J. Tolan, Medieval Christian Perceptions of Islam (1996) pp. 100–01
  46. ^ Dialogue 7 of Twenty-six Dialogues with a Persian (1399), for the Greek text see Trapp, E., ed. 1966. Manuel II. Palaiologos: Dialoge mit einem "Perser." Wiener Byzantinische Studien 2. Vienna, for a Greek text with accompanying French translation see Th. Khoury "Manuel II Paléologue, Entretiens avec un Musulman. 7e Controverse", Sources Chrétiennes n. 115, Paris 1966, for an English translation see Manuel Paleologus, Dialogues with a Learned Moslem. Dialogue 7 (2009), chapters 1–18 (of 37), translated by Roger Pearse available at the Christian Classics Ethereal Library here, at The Tertullian Project here, and also here. A somewhat more complete translation into French is found here 2016-03-03 لە وەیبەک مەشین ئەرشیڤ کراوە.
  47. ^ Hugh Goddard A History of Christian-Muslim Relations New Amsterdam Books, 5 September 2000 ISBN 9781461636212 p. 65.
  48. ^ both in vol. 36 of the Tournai edition, pp. 231–42 and 443–500.


سەرچاوەکان[دەستکاری]

ژێدەرەکان[دەستکاری]

  

وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=ڕەخنەگرتن_لە_ئیسلام&oldid=1029943»