زەعفەرانلو

هۆزی زەعفەرانلو یەکێکە لە هۆزە کوردیەکانی کوردستانی ڕۆژهەڵات و باشوور باکوور و خۆراسان. لە ڕۆژهەڵات دەکەونە شارستانی ساینقەڵا وە گەرمیان و کوێستان دەکەن لە باکوری ساینقەڵا وە بۆ بەرزاییەکانی سەلیم خان. ئەم هۆزە پێنجەمین هۆزی پارێزگای ئازەربایجانی ڕۆژاوایە لەدوای هۆزەکانی جەلالیان و میلان و هەرکی و مامەش بەگوێرەی خێزان.

نیشتەجێبوون

لە باکوری ڕۆژھەڵات و گوندکانی دەورووبەری شاری ساینقەڵا نشتەجێن، دەوترێ پێش سەردەمی سەلجووقەکان تەنیا لە باشوور (کوردستانی عێڕاق) و باکوور (کوردستانی تورکیا) نیشتەجێ بوون، ھەندێک لەم ھۆزە لەسەردەمی سەفەویەکاندا ڕاگوێزراون بۆ ئازەربایجان و خۆراسان.

خۆراسان

نەخشەی ئێران لە ساڵی 1756

لە نیشاپور و قۆچان و درگز و چناران و مەشھەد نیشتەجێن. پێش ئەوەی کۆچ بکەن بۆ خۆراسان لە کوردستانی عوسمانی بە چەموشگەزەک بانگ کراون کە کوردانی عەلەویی باکووری کوردستان بوون.

ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان

لە پارێزگای ئازەربایجانی ڕۆژاوا نزیکی ھەزار خێزان دەبن کە لە شارستانی ساینقەڵا نیشتەجێن.

لەم تیرانە پێکھاتوون سەرابیانی و زاخۆرانی و موسلیانلی کەبە لەھجەی تایبەتی خۆیان دەدوێن دەکەونە گوندەکانی ( قالقانلو و ئۆزانی سەروو و ئۆزانی خواروو و گولی و قەینەرجە و قەرەئۆغڵان و نەورۆزلو و قوزلوی سەروو و قوزلوی خواروو و چەپو و دەمرچغی و کوسە و قەرەقایە و خەلەج و عەلی باڵتا و ئوچ دەرە و ئۆتاخلی و پۆخڵەمیش و ئالەگوێز).

تورکیا

لە شارستانی چەمشیگەزەک دا بڵاوبوونەتەوەو لەگەڵ ناوچە سنورییەکانی نێوان عێراق و ئیران و تورکیا وە لە پارێزگای ماردین.

عێراق

لەسەردەمی عوسمانییەکاندا ھەندێک لەم ھۆزە کۆچیانکرد بۆ ناوچەی زاخۆ کە لەتیرەی موسلیانلیەکان بوون.

ناو

• لەسەردەمی سەلجوقیەکاندا لە عێراق و تورکیا ژیاون بە چەمشیگەزەک ناوبراون.
• لە ناوچەی دێرزەعفەران لە شام کە ماردین و قامشلۆی ئێستا دەکات بۆیە ئەوناوەیان وەرگرتووە.
• لوانەیە لە ناوی ظفرەوە وەرگیرابێت بە مانای سەرکەوتوو.

زمان

بەزمانی کوردی کورمانجی دەدوێن.

ئاین

شیعە مەزهەبی دوانزەئیمامین و لە تورکیا عەلەوین.

سەرچاوەکان

• ماڵپەڕی سلێمانی
• ماڵپەڕی زانکۆی سلێمانی
• [www.shahindezh.com]