لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
سینەمای ئەمریکی ناسراو بە ھۆڵیوود (بە ئینگلیزی: Hollywood) لە سەرەتای سەدەی بیستەمەوە کاریگەری زۆری لەسەر پیشەسازی فیلم ھەبووە. لە ڕاستیدا سینەمای ئەمریکی بە خێرایی بوو بە ھێزێکی باڵادەست لەم پیشەسازییە سەرھەڵداوەدا. دوای ئەوە سینەمای ئەمریکی لە ساڵی ١٩١٣ تا ١٩٦٩ زۆر گەشەی کرد. لە ئێستادا ھۆلیوود بە سینەمایەکی فرانتەیشناڵ دادەنرێت. سینەمای ئەمریکی یەکێکە لە پیشەسازییە گرنگەکانی فیلم لە جیھاندا. ئەم سینەمایە نەک تەنھا لە ڕووی توانای پیشەسازی و تەکنیکییەوە، بەڵکو لە ڕووی جۆراوجۆری چەشن و شێواز و ڕەوتەوە بە یەکێک لە دەوڵەمەندترین سینەمای نەتەوەیییەکانی جیھان دادەنرێت.
زیاتر ....
وتاری ھەڵبژێردراو 
وۆڵ-ئی (بە ئینگلیزی: Wall-E) فیلمێکی ئەنیمەیشنی ئەمریکی کۆمیدی و زانستی و خەیاڵییە. لە ٢٧ی حوزەیرانی ٢٠٠٨ بڵاوکراوەتەوە. فیلمەکە باس لە نەمانی ژیان دەکات لەسەر زەوی، مرۆڤەکان ڕۆیشتوون بۆ ھەسارەیەکی تر و لەوێ ژیان بەسەردەبەن، زەوی ھەمووی وێران بووە، بەڵام ڕۆبۆتێک بەناوی «WALL-E» بەھۆی زیرەکی خۆیەوە ماوە و ھەر ئیشدەکات، ئەو ڕۆبووەتە ڕۆژانە زبڵ کۆدەکاتەوە و شێوەی چوارگۆشەیان لێ دروستدەکات و دەیانکاتە بینا. ئەم ڕۆبۆتە شوێنی پشووی خۆی ھەیە و، ھەر کە شەو دادێت دەچێتەوە شوێنەکەی خۆی، ڕۆبووەتەکە تەلەڤیزیۆنی ھەیە و گوێ لە گۆرانی دەگرێت و سەیری فیلم دەکات و ھەروەھا دەشخەوێت تا ڕۆژ دەبێتەوە، کە ڕۆژدەبێتەوە دەچێتە بەر خۆرەکە و خۆی بارگاوی دەکاتەوە، ئەوە ئیشی ڕۆژانەی خۆیەتی، ھەروەھا سیسرکەیەکیش ماوە لەگەلی. ڕۆژێک مرۆڤەکان کەشتییەکی ئاسمانی دەنێرنە سەر زەوی بۆ ئەوەی بزانن ھیچ شتێک ماوە تا دووبارە ژیان دروستبکەنەوە، کەشتییەکە ڕۆبۆتێک دەنێرێتە سەر زەوی کە کارەکەی پشکنینە، دواتر ئەم ڕۆبووەتە لەگەڵ «وۆڵ-ئی»یەکتر دەبینن، سەرەتا ڕۆبووەتەکە دەیەوێت «وۆڵ-ئی» بکوژێت بەڵام دواتر پێکەوەدەگونجێن و «وۆڵ-ئی» عاشقی ڕۆبووەتەکە دەبێت. دوای ئەوە ڕوەکێک دەدۆزنەوە کە «وۆڵ-ئی» ھەڵی گرتووە، ئەم ڕوەکە وا لە ڕۆبووەتەکەی تر کە لە کاربکەوێت و، دواتر کەشتییە ئاسمانییەکە کۆمەڵێک ڕۆبۆت دەنێرن بۆ ئەوەی ڕۆبووەتەکە لەگەڵ خۆیان ببەن و «وۆڵ-ئی»یش بەدوایان دەکەوێت و خۆی بە کەشتییەکەوە ھەڵدەواسێت و دەچن، لە شوێنی مرۆڤەکان کۆمەڵێک ڕووداوی تر ڕوودەدات، لەکۆتایییەکەیدا مرۆڤەکان دەگەڕێنەوە سەر زەوی.
زیاتر…
پۆستەری نایاب 
پۆستەری هەڵبژێردراو
ژانەری ڕۆژاوایی (بە ئینگلیزی: Western) چەشنێکی ھونەرییە کە لە فیلم، تەلەڤیزیۆن، ڕادیۆ، یارییە ڤیدیۆیییەکان، وێژە، نیگارکێشان و ھونەرە بینراوەکانی دیکەدا بەکاردەھێنرێت. چیرۆکەکانی ئەم ژانەرە زیاتر لە نیوەی دووەمی سەدەی نۆزدەم و لە ئەمریکای کۆن لە دوای شەڕی ئەلامۆ لە ساڵی ١٨٣٦ و بە تایبەتی دوای کۆتایی ھاتنی شەڕی ناوخۆی ئەمریکا لە ساڵی ١٨٦٥ و کۆمەڵکوژی بریندار لە ساڵی ١٨٩٠ ڕوودەدەن. ھاوکات لەگەڵ مۆسیقای جاز و ئەدەبیاتی سەدەی بیستەم، ڕۆژاوایی ڕەسەنترین شێوەی ھونەرە کە لە ئەمریکا سەریھەڵداوە. ھەندێک پێیان وایە کە ڕۆژاوایی ڕەسەنترینی ھەموو ژانەرەکانە. سینەما لەگەڵ ڕۆژاوایییەکان دەست پێدەکات و چەمکی «بزووتنەوە» وەک جەوھەری سینەما بنەمای گێڕانەوە و ڕێکخستنی سینەمایە. بە بڕوای ئاندرێ بازن، بیردۆزی گەورەی سینەما، ئەگەر سینەما بە مانای جووڵە بێت، ئەوا ڕۆژاوایی باشترین نموونەی سینەما و دەرکەوتن و دەرھێنانی سینەمایە. ھیچ فۆرمێکی ھونەری تر نەیدەتوانی بۆ دەیان ساڵ بە کەمترین کێشەوە کار بکات و ھەموو جارێک ناوازەتر و پاکتر دەربکەوێت. ڕۆژاوایی لە سەرەتای سەدەی بیستەمەوە تا شەستەکان بەناوبانگترین ژانەری سینەمای ھۆڵیوود بوو.
زیاتر…
ئەڤەتار: ڕێگەی ئاو (بە ئینگلیزی: Avatar: The Way of Water) فیلمێکی خەیاڵی زانستی ئەمریکییە، لە دەرھێنانی جەیمز کامێرۆن لەساڵی ٢٠٢٢ نمایشکراوە. ئەم فیلمە درێژەی فیلمی ئەڤەتار ١ و بە بەشی دووەمی زنجیرەی فیلمی ئەڤەتار دادەنرێت. کامیرۆن و جۆن لانداو بەرھەمھێنەری فیلمەکەن و سیناریۆی فیلمەکە لەلایەن کامیرۆن و ڕیک یافا و ئاماندا سیلڤەر لەسەر بنەمای چیرۆکێک کە لەگەڵ جۆش فریدمان و شەین سالیرنۆ نووسراوە. کاستی فیلمەکە بریتین لە سام وۆرسینگتن، زۆی سالدانیا، ستیڤن لۆنگ، جوڵز دەیڤید مۆر، سی سی ئێچ پاوندەر، جیۆڤانی ڕیبیسی، دیلیپ ڕاو و مات جیراڵد ڕۆڵی خۆیان لە فیلمی یەکەمەوە دووبارە دەکەنەوە، سیگۆرنی ویڤەر لە ڕۆڵێکی جیاوازدا دەگەڕێتەوە.
کامیرۆن لە ساڵی ٢٠٠٦ ڕایگەیاندبوو کە ئارەزووی دروستکردنی بەدواداچوونی فیلمی ئاڤاتاری ھەیە ئەگەر سەرکەوتوو بێت. دوای سەرکەوتنی گەورەی فیلمی یەکەم، لە ساڵی ٢٠١٠ دوو بەشی دیکەی لە فیلمەکە ڕاگەیاند، ئەو پلانی هەبوو کە لە ساڵی ٢٠١٤دا ڕێگای ئاوی بڵاوبکاتەوە. بەڵام ڕاگەیاندنی سێ بەشی نوێ، پێویستی بە پەرەپێدانی تەکنەلۆژیای نوێ تۆمارکردنی دیمەنی ژێر ئاو هەبوو کە پێشتر نەکرابوو، دەرەنجام ئەمەش بووە ھۆی دواکەوتنێکی زۆر لە پەرەپێدانی فیلمەکە، لە پێناو ئەوەی کە کاتێکی زیاتر بدرێت بە ستافەکە بۆ کارکردن لەسەر نووسینی سیناریۆ و پێش بەرھەمھێنان و کاریگەرییە بینراوەکان. وێنەگرتنی سەرەکی فیلمەکە لە ١٥ی ئابی ٢٠١٧ لە مانھاتن بیچ لە ویلایەتی کالیفۆرنیا دەستیپێکرد و وێنەگرتنی سەرەکیش ھاوکات لەگەڵ ئاڤاتاری ٣ لە ٢٥ی ئەیلولی ٢٠١٧ لە نیوزیلاند دەستیپێکرد. دوای سێ ساڵ لە وێنەگرتنی فیلم لە کۆتایی مانگی ئەیلولی ٢٠٢٠ کۆتایی ھات. ئەم فیلمە بە بودجەی ٣٥٠-٤٠٠ ملیۆن دۆلار دروستکراوە و یەکێکە لە گرانترین فیلمەکانی مێژوو.
زیاتر…
وتاری نایاب
پیانۆژەنەکە (بە ئینگلیزی: The Pianist) فیلمێکی ژیاننامەیی، شەڕ و درامییە. لەدەرھێنانی ڕۆمان پۆلانسکییە. سیناریۆی فیلمەکە لەلایەن ڕۆنالد ھاروودەوە نووسراوە. ئادریان برودی ڕۆڵی سەرەکی فیلمەکە دەبینێت کە ڕۆڵی پیانۆژەن و ئاوازدنەری پۆڵەندی ولادیسلاو شپیلمان دەبێنێت. فیلمەکە لە کتێبی ژیاننامەیی پیانۆژەکەنە (The Pianist) کە بیرەوەری شەڕی جیھانی دووەمی پیانۆژەنە پۆڵەندی و جوولەکەیە کە شپیلمانە. فیلمەکە لە ئەڵمانیا، بەریتانیا، پۆلەندا و فەڕەنسا بەرھەمھێنراوە.
فیلمەکە لەلایەن ڕەخنەگرانەوە پێشوازی باشی لێکرا و بووە پاڵێوراو و براوەی چەندین خەڵاتی جۆراوجۆر. خەڵاتی (Palme d'Or) بردەوە لە فیستیڤاڵی کان لە ساڵی ٢٠٠٢. ھەروەھا لە ٧٥ەمین خەڵاتی ئۆسکاریشدا خەڵاتی باشترین دەرھێنان، چیڕۆکی وەرگیراو، باشترین ئەکەر (بۆ برودی) بردەوە و پاڵێوراویشبوو بۆ خەڵاتی ئۆسکار بۆ باشترین فیلم.
لە ئەیلوولی ١٩٣٩، ولادیسلاو شپیلمان (ئادریان برودی) پیانۆژەنی پۆلەندی - جوولەکە کە ڕاستەوخۆ پیانۆی دەژەنی لە ڕادیۆیەکی وارساو لە پۆلاند. بەڵام دواتر بەھۆی داگیرکاری ئەڵمانیای نازی بۆسەر پۆلەندا ژیانی شپیلمان و تەواوی خەڵکی ئەو وڵاتە بەتایبەت جوولەکەکان دەشێوێت و ژیانی زۆربەیان دەکەوێتە مەترسییەوە بەوەی ژمارەیەکی زۆر لە جوولەکەکان بەدەستی سەربازانی ئەڵمانیای نازی دەکووژران، سەرەڕای ئەوانەش بەردەوام گواستنەوەی جوولەکەکان بۆ کەمپەکان و ئیشپێکردنییان.
زیاتر...
ژیاننامەی هەڵبژێردراو
دوەین دۆگلاس جۆنسۆن (بە ئینگلیزی: Dwayne Johnson) کە ھاوکات بە ناوی گۆڕەپان وە بە ناوە گۆڕەپانییەکەی دەناسرێت زە ڕۆک. (لەدایکبووی ٢ مایۆی ١٩٧٢)، ئەکتەرێکی ئەمریکی و کەنەدییە، ھەروەھا بەرھەمھێن و زۆرانبازێکی لێھاتووی نیمچە خانەنیش کراوە، ڕێکەوتنی لەگەڵ دەبلیوو دەبلیوو ئی واژوو کردووە. جانسن لە دایکێکی ساموایی و باوکێکی سکۆتلەندی لەدایک بووە. بەھۆی ئەوەی باوکی بە کەنەدی ھەژمار دەکرا جانسن لە ساڵی ٢٠٠٩ مافی مانەوەی کەنەدی پێدرا. جانسن لە ساڵی ١٩٩٩ەوە دەستی کردووە بە نواندن. لە ٢٠٠٤ وازی لە زۆرانبازیدا ھێنا تاکو بتوانێ سەرنج لەسەر کاری نواندن بکات. جانسن لە چەندان فیلمی بەناوبانگ دەرکەوت وەک (The Scorpion King) کە ئەمە بە فیلمێکی سەرکەوتووی ئەم ئەکتەرە دانرا. ھەروەھا فیلمەکانی The Mummy Returns , The Other Guys,Journey 2. جگە لەمانەش دەرکەوتنی لە فیلمی خێرا و تووڕە ٧ دا ھەبوو. ھەروەھا لە فیلمی سان ئەندریاس کە ڕۆڵی سەرەکی ھەبوو وە سەرکەوتنێکی مەزنی بەدەستھێنا لە بۆکس ئۆفیس.
زیاتر...
وێنەی هەڵبژێردراو
وێنەیەکی بەناوبانگی فیلمێکی چارلی چاپلین لە ساڵی ١٩٢١ بە ناوی "منداڵەکە"، لە وێنەکەدا چارڵی چاپلن و جاکی کۆگان
وێنەی نایاب
تابلۆی هۆلیوود لە گردەکانی هۆلیوود کە بووەتە شوێنێکی گرینگ کە نوێنەرایەتی پیشەسازی فیلمی باشووری هۆلیوود دەکات
چیرۆکی هەڵبژێردراو
چیرۆکی فیلمی بەستوو:
چیڕۆکی فیلمەکە باس دوو خوشک دەکات کە کچی پاشان، یەکێک لە کچەکانی ھەر لە منداڵبوونییەوە جادوویی گەورەی بۆ پەیدا دەبێت کە ھێزی بەستێنەری لەگەڵە. ھەر لە کاتی منداڵییان خوشکە گەورەکە جادوویەک بەکاردەھێنێت لە ئەنجامدا جادوویەکە بە خوشکە بچووکەکە دەکەوێت و لەھۆشخۆی دەچێت، بۆیە دایک و باوکی بڕیار دەدەن ئەو کچەیان لە ھەموو کەس بشارنەوە بۆ چەندین ساڵ. دوای مردنی دایک و باوکەکە خوشکە گەورەکە دەبێتە شاژن، لە ڕۆژی تاج لەسەرنانی خوشکە ساحیرەکە ئاشکرا دەبێت کە جادووگەرە، لەبەرەوە لە شارۆچکەکە دەردەکرێت و کچەکەش ڕادەکاتە سەر چیا. دواتر نەفرەتی ڕوو لەم شارۆچکەیە دەکات و زستانێکی سەختی پێشوەخت ڕوو لە شارۆچکەکە دەکات دوای ئەوە خەڵکەکە داوا دەکەن شاژنەکە بچێتەوە بۆ ئەوەی ئەو باروودۆخە کۆتایی پێبێت.
زیاتر ...
پانۆرامای ھەڵبژێردراو
پانۆرامایەک لە مۆزەخانەی هونەریی لە لۆس ئانجلەس (ناوچەی فەیرفاکس)، لە زستانی ٢٠١٤-٢٠١٥. لە پشتەوەدا گردەکانی ھۆڵیوود دەرەکەوێت، و لەلای ڕاستی گردەکاندا پارکی گریفت ھەیە.
کۆمەڵێک زانیاری لەسەر فیلمەکان:
- گەنجترین ئەکتەر کە پاڵێوراو بێت بۆ خەڵاتی ئۆسکار بۆ باشترین ئەکتەر، کۆڤێنزان والیسی تەمەن ٩ ساڵە بەھۆی ڕۆڵی لە فیلمی «دڕندەکانی کێوی باشوور».
- زۆرترین براوەی خەڵاتی ئۆسکار لە فیلمدا بریتین لە: «بێن ھور»، «تایتانیک»، و شای ئەنگوستیلەکان: گەڕانەوەی پاشاکە، کە ھەریەکەیان ١١ خەڵاتیان بەدەستھێناوە.
- واڵت دیزنی ئەو کەسەیە کە زۆرترین خەڵاتی ئۆسکاری بەدەستھێناوە، بەو پێیەی ٢٢ خەڵاتی بەدەستھێناوە، ھەروەھا ئەو کەسەیە کە زۆرترین خەڵاتی ئۆسکاری لە ماوەی ساڵێکدا بەدەستھێناوە، بەو پێیەی لە ساڵی ١٩٥٤دا "٤" خەڵاتی بەدەستھێناوە.
- ئەو فیلمانەی زۆرترین پاڵێوراویان ھەیە بۆ خەڵاتی ئۆسکار، بریتین لە «ھەموو شتێک لەبارەی شەو» و «تایتانیک» کە ھەریەکەیان ١٤ پاڵێوراویان وەرگرتووە.
- زۆرترین داھاتی فیلمەکە بریتییە لە فیلمی ئەڤەتار کە لە دەرھێنانی جەیمز کامێرۆن و کۆی گشتی قازانجی جیھانی ٢٬٧٨٧٬٩٦٥٬٠٨٧ دۆلارە.
- یەکەم ژن کە خەڵاتی ئۆسکاری بۆ باشترین دەرھێنەر بەدەستھێناوە، کاترین بیگەلۆوە، لەبەر کاری دەرھێنانی بۆ فیلمێک لە ساڵی ٢٠٠٩.
- یەکەم فیلمی ڕەنگاوڕەنگ فیلمی «جادووگەری ئۆز» بوو لە ساڵی ١٩٣٩.
- تێبینی: هەندێک لەم زانیارییانە ڕەنگە بەتێپەڕبوونی کات بشکێن و کەسایەتی یان شتی تر جێگەیان بگرنەوە.
ئەو کارانەی دەتوانیت بیانکەیت
|
_poster.jpg)
.jpeg)
.svg){kind=small}
ئەم دەروازەیە بووە بە دەروازەیەکی ھەڵبژێردراو لەسەر وەشانی ٢ی ئازاری ٢٠٢٣ (بەراوردی بکە بە ئێستا). بۆ زانیاری زیاتر سەیری پەڕەی لێدوان و پاڵاوتنەکەی بکە.