کوردانی ڕووسیا
 | |
| ژمارەی سەرجەمی دانیشتووان | |
|---|---|
| ٦٣.٨١٨ (٢٠١٠)[١] | |
| ناوچەکان بە ژمارەی دانیشتووانی بەرچاو | |
| کەبەرۆڤسک، کڕاسنۆدار، کورسک[٢] ١٠.٠٠٠ لە مۆسکۆ (١٩٩٥)[٣] | |
| زمانەکان | |
| کوردی، ڕووسی[٤] | |
| ئایین | |
| ئیسلام، ئێزیدی[٥] |
کوردانی ڕووسیا (بە ڕووسی: Российские курды) مەبەست لە ئەو کۆمەڵەیە کە دانیشتوو یان لەدایکبووی ڕووسیان و لە بنەچەدا کوردن.
ڕووسیا بۆ ماوەیەکی درێژ پەیوەندیەکی گەرمەگوڕی لەگەڵ کوردەکاندا هێشتەوە لە سەروبەری سەرەتای سەدەی ١٩دا. مەرامی سەرەکی ئیمپڕاتۆریەتی ڕووسی لەمەدا بۆ دڵنیابوون لە بێلایەن مانەوەی کوردەکان بوو لە شەڕەکانی دژی وڵاتی فارس و ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی. لە سەرەتای سەدەی ١٩دا، کوردەکان نیشتەجێبوون لە باشووری قەوقاز لە کاتێکدا باشووری قەوقاز بەشێبوو لە ئیمپڕاتۆرییەتی ڕووسی. لە سەدەی ٢٠دا، کوردەکان دەچەوسێنرانەوە و لەناودەبران لەلایان تورک و فارسەکانەوە، بەرودۆخێک کە وای لە کوردەکان کرد بچن بۆ ڕووسیا. لە ١٤٠٨-١٤١٣ و سەرلەنوێ لە ١٨٢٦-١٨٢٨، کە ئیمپڕاتۆریەتی ڕووسی و ئیمپڕاتۆریەتی فارس لە جەنگدابوون، دەسەڵاتدارانی ڕووسی ڕێگەیان بە کوردەکان دا لە ڕووسیا و ئەرمەنستان نیشتەجێبن. لە سەروبەری جەنگی کریمیا و جەنگی ڕووسی-تورکی (١٨٧٧-١٨٧٨)دا. کوردان کۆچیانکرد بۆ ڕووسیا و ئەرمەنستان. بەپێی سەرژمێری ڕووسی ١٨٩٧، ٩٩.٩٠٠ کورد لە ئیمپڕتۆریەتی ڕووسیدا دەژیان. لە ٢٠٠٢دا، ١٩.٦٠٠ کوردی موسوڵمان و ٣١.٣٠٠ کوردی ئێزیدی لە ڕووسیا ژیاون.
عەبدوڵڵا ئۆجەلان هەوڵی بەدەستهێنانی مۆڵەتی پاراستن وەک پەنابەرێکی سیاسی لە ڕووسیا دا لە ١٩٩٨دا.
دانیشتوانی کورد لە ڕووسیا
[دەستکاری]| ساڵ | دانیشتووان | تێبینی | |
|---|---|---|---|
| ١٨٩٧ | ٩٩،٩٠٠[٦] | لە هەموو ئیمپراتۆریەتیی ڕووسیدا | |
| ١٩٢٦ | ١٧٨ | لە کۆماری سۆشیالیستی کۆنفیدڕاسیۆنیی ڕووسیای سۆڤێت[٧] | |
| ١٩٣٩ | ٣٨٧ | لە کۆماری سۆشیالیستی کۆنفیدڕاسیۆنیی ڕووسیای سۆڤێت[٨] | |
| ١٩٥٩ | ٨٥٥ | لە کۆماری سۆشیالیستی کۆنفیدڕاسیۆنیی ڕووسیای سۆڤێت[٩] | |
| ١٩٧٠ | ١،٠١٥ | لە کۆماری سۆشیالیستی کۆنفیدڕاسیۆنیی ڕووسیای سۆڤێت[١٠] | |
| ١٩٧٩ | ١،٦٣١ | لە کۆماری سۆشیالیستی کۆنفیدڕاسیۆنیی ڕووسیای سۆڤێت[١١] | |
| ١٩٨٩ | ٤،٧٢٤ | لە کۆماری سۆشیالیستی کۆنفیدڕاسیۆنیی ڕووسیای سۆڤێت[١٢] | |
| ٢٠٠٢ | ٥٠،٨٨٠ | [١٣] | |
| ٢٠١٠ | ٦٣،٨١٨[١] |
کەسانی ناسراو
[دەستکاری]سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ ئ ا «Всероссийская перепись населения 2010 г. Национальный состав населения Российской Федерации». Demoscope. Demoscope. لە ٤ی تەممووزی ٢٠١٢ ھێنراوە.
- ^ «Relations With Russia Deteriorate As Kurds Protest». The Russia Journal. The Russia Journal. لە ڕەسەنەکە لە ٢٦ی کانوونی دووەمی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٣ی حوزەیرانی ٢٠١٢ ھێنراوە. ٢٦ی کانوونی دووەمی ٢٠١٦ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «The Kurds remain caught in the "Transcaucasian Triangle"». jamestown.org. 19 May 1995. لە ڕەسەنەکە لە ٢٩ی کانوونی دووەمی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە 25 June 2012 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|accessdate=و|date=(یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی|dead-url=چاوپۆشیی لێ کرا (|url-status=پێشنیار کراوە) (یارمەتی) - ^ «Kurds». Institute of Estonia (EKI). Institute of Estonia (EKI). لە ٢٢ی حوزەیرانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
- ^ «Kurdistan: between U.S. and Iraq». Georgiatimes. Georgiatimes. لە ڕەسەنەکە لە ٢٧ی کانوونی دووەمی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی حوزەیرانی ٢٠١٢ ھێنراوە.
- ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی
<ref>؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەریkurdsinussrنەدراوە - ^ «Всесоюзная перепись населения 1926 года. Национальный состав населения по республикам СССР» (بە Russian). لە ٦ی تەممووزی ٢٠١٢ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر) - ^ «Всесоюзная перепись населения 1939 года. Национальный состав населения по республикам СССР». Demoscope.ru. لە ٤ی تەممووزی ٢٠١٢ ھێنراوە.
- ^ «Всесоюзная перепись населения 1959 года. Национальный состав населения по республикам СССР». Demoscope.ru. لە ٤ی تەممووزی ٢٠١٢ ھێنراوە.
- ^ «Всесоюзная перепись населения 1970 года. Национальный состав населения по республикам СССР». Demoscope.ru. لە ٤ی تەممووزی ٢٠١٢ ھێنراوە.
- ^ «Всесоюзная перепись населения 1979 года. Национальный состав населения по республикам СССР». Demoscope.ru. لە ٤ی تەممووزی ٢٠١٢ ھێنراوە.
- ^ «Всесоюзная перепись населения 1989 года. Национальный состав населения по республикам СССР». Demoscope.ru. لە ٤ی تەممووزی ٢٠١٢ ھێنراوە.
- ^ «4. National composition of population and citizenship: 4.3. Population by nationalities and knowledge of Russian». لە ڕەسەنەکە لە ٢٢ی حوزەیرانی ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٤ی تەممووزی ٢٠١٢ ھێنراوە.
{{cite web}}:|archive-date=/|archive-url=timestamp mismatch; 2020-06-22 suggested (یارمەتی) - ^ «National Composition of Population for Regions of the Russian Federation» (بە Russian). perepis2002.ru. لە ڕەسەنەکە لە ٢١ی نیسانی ٢٠١٣ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٢ی شوباتی ٢٠١٣ ھێنراوە.
{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: زمانی نەناسراو (بەستەر)
| شوێنە کۆنەکانی کورد |  | |
|---|---|---|
| ڕۆژھەڵاتی ناوین | ||
| یەکێتیی سۆڤیەتی پێشوو | ||
| ئەورووپا | ||
| ئەمریکای باکوور | ||
| ئاسیا | ||
| ئۆقیانووسیا | ||
