بۆ ناوەڕۆک بازبدە

کورد لە ئێران

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
کوردانی ئێران لە مەریوان لە کاتی گەمارۆدانی کۆبانی، ٦ی خەزەڵوەری ٢٠١٤ لە دژی داعش، ناڕەزایەتییان دەربڕی

کورد لە ئێران (بە ئینگلیزی: Kurds in Iran) ئەو کوردانە دەگرێتەوە کە لە ئێران لەدایکبوونە یان لەوێ دەژین. کورد بەدوای فارس و تورکی ئازەری سێھەمین نەتەوەی گەورەی ئێرانە، و بەپێی ئامارە مەزەندەکراوەکان، بە نزیکەی ٨ ملیۆن کەس جەماوەری ھەیە، کە نزیکەی ١٠٪ی دانیشتووانی ئێران پێکدەھێنن (بە پشتبەستن بە سەرچاوەکانی ساڵی ٢٠١٤). کوردەکان لە ئێران جگە لە ڕۆژھەڵاتی کوردستان کە زۆربەی پارێزگاکانی کوردستان، کرماشان و ئیلام و ھەروەھا بەشێک لە پارێزگاکانی ئازەربایجانی ڕۆژاوا، لوڕستان و ھەمەدان لەخۆدەگرێت، لە پارێزگاکانی دیکە وەکوو خوراسانی باکوور، مازەندەران، گیلان، قەزوین، تاران، ئەڵبورز، خووزستان و ھەندێک پارێزگای دیکەش دەژێن. ڕۆژھەڵاتی کوردستان کە کوردستانی ئێرانیش پێ دەگوترێت، بەشێوەیەکی سەرەکی وەکوو یەکێک لە چوار پارچەی کوردستان دەزانرێت کە بەشەکانی تری لە کوردستانی تورکیا و کوردستانی عێراق و کوردستانی سووریادا داکەوتووە.[١] لەباری ئایینی نزیک بە نێوەیەکی کوردەکانی ئێران سەر بە مەزھەبی سوننەی شافعین و نێوەیەکی دیکەش شیعە و یارسانن. جەماوەرێکی بەرچاو لە کوردەکانی ئێران بە تایبەت لە پارێزگاکانی کرماشان، لوڕستان، مازەندەران و قەزوین سەر بە ئایینی یارسانن. لە باری زمانیش کوردەکانی ئێران بە شێوەزارەکانی کوردی وەکوو کرمانجی، سۆرانی، ھەورامی، لەکی و کوردیی باشووری (کەڵھوڕی، فەیلی، کولیایی، ...) قسە دەکەن.

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ محمّدعلی چلونگر; کیومرث عظیمی (2012). "پراکندگی فرق و مذاھب تشیّع در کردستان". فصلنامە علمی شیعەشناسی (بە فارسی). 10 (39): 81–100. Retrieved 22 April 2020.