چەرداوڕۆ
چەرداوڕۆ ئێلێکی کوردن، بە کوردی دەدوێن. بەلەھجەی کەڵھوڕی، نیشتەجێن لە پارێزگای ھەمەدان و پارێزگای ئازەربایجانی ڕۆژاوا و پارێزگای ئیلام.[١]
زمان
[دەستکاری]چەرداوڕۆ بەزمانی کەڵھوڕی دەدوێن کە بەشێکە لە زمانی کوردی، چەرداوڕۆکان لە پارێزگای ئازەربایجانی ڕۆژاوا بە زمانەکانی ئازەری و فارسی و سۆرانی و لەکیش دەدوێن.
ئیل چەرداوڕۆ سە لام وە ناوت
من بومە قوربان دو دانە چاوت
بە یرە قی دیری ناوی گاوە سە ر
دلت وە ک دە ریا، ناوت قە شە نگە ھە ر
تای چاردولی ھە س، بیگانە چە کارە س؟
تای دلاور ھە س، بی غیرە ت چە کارە س؟
تایبەتمەندی ڕێزمانی
[دەستکاری]| فارسی | ملایری | خرم‌آبادی | کلھری | لکی | سورانی | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| آب خوردم | اِو خوردِم | او ھەردم | ئاو خواردم | ئاوم ھوارد | ئاوم خوارد | |
| چی گفتی؟ | شی گفتی؟ | چی گوتی؟ | چە وتی؟ | چەت وت؟ | چیت گوت؟ |
| فارسی | ملایری | خرم‌آبادی | کلھری | لکی | سورانی | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| آب می‌خورم | اِو مُخورِم | او مۆھۆرم | ئاو خوەم | ئاوە مەرم | ئاو دەخۆم | |
| کتاب می‌خواندم | کتاو مُخُنِّم | کتاو مێھەنم | کتاو خوەنیام | کتاومە مەخوەن | کتاوم دەخۆێند |
زمانەوانی
[دەستکاری]| فارسی | ملایری | خرم‌آبادی | کلھری | لکی | سورانی | کورمانجی | ھورامی | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| آب | اِو | آو، اُوْ | ئاو | ئاو | ئاو | av | - | |
| باران | بارو | بارو، رفت، شوف | واران | واران، وە شت | باران، وە رشت | baran | واران | |
| چشم | چِش | چَش، تیئە | چاو | چە م | چاو | chav | چە م | |
| اینجا | اینجِە، اینجُ | ایچە | ئێرە | ئێرە | ئێرە | li vê derê | - | |
| زیاد | زیاد | زیاد | فرە | فرە | زۆر | zor,pir,gelek,zaf | فرە | |
| داماد | داماد | دوما | زاوا | زوما | زاوا | zava, zaba | - | |
| رھگذر | رھگذر | رھگوذر | ڒێویار | ڒێویار | ڒێبوار | rêwî | - | |
| اتاق | اتاق | اتاق | دێ | دێ | دێ، ژوور | jûr, oda, olî | - | |
| خانە | خونە | ھونە | ماڵ | ماڵ | ماڵ، خانوو | mal, xanî | - | |
| با | وا، واردِ | وا | گ رد | گە رد | گە ڵ | gel | - | |
| بچە | بَچَە | بچە | مناڵ | ئایل | منداڵ | zarok | - | |
| کلیە | کلیە، گُردالَە | گورداڵە | گورداڵە | گورداڵە | گورداڵە | gurchik | - | |
| سھم، بخش | سھم | بر | بە ش | بە ش | بە ش | besh | - | |
| نمک | نمک | نمک | نمە ک | خووا | خووا | xo | - | |
| چیز | شی، چی | چی | چێشت | چێ | شتێ | tisht | - | |
| روز | روز، رو | رو | ڒۆژ | ڒووژ | ڒۆژ | roj | ڒوژ | |
| شب | شِو | شِو، شوگار | شو | شو | شو | shev | - | |
| خوش | خوش | خُؤش | خۆش | خوە ش | خۆش | xwosh | وە ش | |
| شما | شما | شوما | ئیوە | ھومە | ئێوە | hûn | شمە | |
| زن | زن | زن، زێنە | ژن | ژە ن | ژن | jin | - | |
| مرد | مرد | پیا | پێا | پێا | پێا، مێرد | mêr | - | |
| پدر، بابا | بابا، بوئَە | بُووَە | باوگ | باوە | باب | bav | - | |
| مادر | نِنَە، مامان | دا، دایَە | داێک | دأ | داێک، داێە | dayîk | - | |
| پسر | پسر | کُر | کُر | کور | کُر | kur | - | |
| دختر | دُختَر | دُختِر | دوت | دت، ئافرە ت | کچ، کنیشک | kech, dot | - | |
| نفس | نفس | نفس، ھناسە | ھناسێگ | ھناسێ | ھناسێ | bêhn, henase | - | |
| غروب | ایوارە | ایوارە | ئیووارە | ئیووارە | ئێووارە | êvar | - |
فەرمان و چاوگ
[دەستکاری]| فارسی | ملایری (لری ثلاثی) | لری شمالی | کلھری | لکی | سورانی | کورمانجی | ھورامی | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| آب خوردم | اِو خوردِم | او ەَە ردم | ئاو خوواردم | ئاوم ھووارد | ئاوم خووارد | min avê veduxard | - | |
| خودم | خویِم | خوم | خوە م | وژم | خۆم | ez bi xwe | وێم | |
| رفتم | رفتِم | رە تم | چی م | چم | چووم، ڒۆیشتم | ez chûm | - | |
| آمدم | آمایِم | اۆمام | ھاتم | ھە تم | ھاتم | ez hatim | - | |
| برو | بَرو | رو | بچو | بچو | بچو/ بروو | bichû? | - | |
| خواستن | خواسَن | ھاستن | خوازین | گِستِن | ویستن | xwestin | - | |
| می‌کنم | مُکُنِم | مێ کم | کە م | مە کە م | دە کە م | ez dikirim | مە کە رو | |
| انداختن | اِناختن | ونن | خستن | ئاشتن | ھاۆێشتن | avêtin | - | |
| لازم بودن | لازم بین | لازم بین | لازم بین | ئە گرە ک بین | لە گرە ک بوون | le lazmatî (îhtiyac) bûn | - | |
| آمدە بودم | آمیە بی یِم | اۆمایە بیم | ھاتویم | ھە تویم | ھا تە بووم | ez hatibûm | - | |
| آمدەام | آمی یَم | اۆمامە | ھاتومە | ھە تمە | ھا توومە | ez hatim | - | |
| افتادن | اِفتی یَن | اۆفتاێن، گلیس | کَ فتن | کە تن | کە وتن | ketin | - |
پەراوێزەکان
[دەستکاری]سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ «وەشانی ئەرشیڤکراو». لە ڕەسەنەکە لە ١٢ی حوزەیرانی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٣ی حوزەیرانی ٢٠١٩ ھێنراوە.